“Nghiện game và mạng xã hội, đang trở thành mối lo ngại lớn trong giới trẻ; đặc biệt vào mùa hè khi thời gian rảnh rỗi kéo dài. Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tâm lý; tình trạng này còn tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến hành vi lệch chuẩn nếu không được kiểm soát kịp thời.”

Mùa hè – thời điểm dễ “sa bẫy” công nghệ

Kỳ nghỉ hè, vốn là khoảng thời gian để học sinh nghỉ ngơi; tái tạo năng lượng sau một năm học căng thẳng. Thế nhưng, khi quỹ thời gian rảnh rỗi kéo dài và thiếu sự giám sát sát sao từ gia đình; nhiều em lại dành phần lớn thời gian cho game online và mạng xã hội. Việc đắm chìm quá mức vào thế giới ảo, không chỉ ảnh hưởng đến học tập mà còn tiềm ẩn hàng loạt nguy cơ về sức khỏe thể chất; tâm lý và hành vi.

Những câu chuyện cảnh báo từ thực tế

Theo số liệu từ Bệnh viện Tâm thần Nghệ An, số ca trẻ mắc rối loạn liên quan đến game ngày càng tăng; đáng lo ngại là có cả học sinh tiểu học.

Một nam sinh ở huyện Nam Đàn bắt đầu chơi game từ lớp 5. Thiếu sự giám sát của cha mẹ đi làm xa; em chơi game gần như cả ngày, bỏ ăn, ngủ đảo lộn, ít giao tiếp. Chỉ sau hai tháng, tình trạng trở nên nghiêm trọng; em phải nhập viện với chẩn đoán rối loạn ăn uống và stress nặng.

Tương tự, một học sinh lớp 8 bị mất ngủ kéo dài; thường xuyên cáu gắt và sa sút học tập. Nguyên nhân là em lén chơi game thâu đêm trong suốt kỳ nghỉ hè.

Không chỉ game, mạng xã hội cũng đang trở thành “món ăn tinh thần” gây nghiện. Một bé gái 12 tuổi tại TP Vinh dành hầu hết thời gian rảnh để lướt Facebook; TikTok, thậm chí vừa ăn vừa xem điện thoại. Điều đáng lo là em từng tham gia nhóm chat toàn người lạ, tiềm ẩn nhiều nguy cơ an toàn.

Nhóm 6 thiếu niên (14-16 tuổi, trú TP Vinh cũ) liên quan 3 vụ trộm xe mô tô để bán lấy tiền tiêu xài và chơi game.(Ảnh:Hoàng Trinh)
Nhóm 6 thiếu niên (14-16 tuổi, trú TP Vinh cũ) liên quan 3 vụ trộm xe mô tô để bán lấy tiền tiêu xài và chơi game.(Ảnh:Hoàng Trinh)

Tác động tiêu cực: Từ sức khỏe đến hành vi lệch chuẩn

Việc nghiện game và mạng xã hội kéo dài gây ra hàng loạt hệ lụy:

  • Về tâm lý: Dễ rơi vào stress, trầm cảm, thu mình, mất khả năng kiểm soát cảm xúc.
  • Về thể chất: Cận thị, khô mắt, cong vẹo cột sống, rối loạn giấc ngủ, suy giảm miễn dịch.
  • Về giao tiếp: Giảm kỹ năng xã hội, chậm hoặc mất khả năng nói ở trẻ nhỏ.
  • Về hành vi: Một số trường hợp nhập vai quá mức dẫn đến ảo tưởng, bạo lực hoặc phạm pháp. Thực tế, đã có nhóm thiếu niên gây ra các vụ trộm cướp để có tiền chơi game.

Nguyên nhân sâu xa

Chuyên gia tâm lý cho rằng, nguyên nhân không chỉ nằm ở sức hút của trò chơi điện tử hay mạng xã hội; mà còn do:

  • Trẻ thiếu vận động và không gian vui chơi lành mạnh.
  • Áp lực học tập, kỳ vọng quá cao từ gia đình.
  • Thiếu sự gắn kết, lắng nghe và đồng hành từ cha mẹ.
  • Tiếp xúc thiết bị điện tử quá sớm, hình thành thói quen khó bỏ.

Giải pháp phòng tránh nghiện game ở trẻ

Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Châu, Trưởng khoa Khám bệnh; Bệnh viện Tâm thần Nghệ An khuyến cáo: Cha mẹ cần thiết lập ranh giới rõ ràng về thời gian sử dụng thiết bị; ví dụ chỉ cho chơi tối đa 1 tiếng/ngày; không sử dụng sau 21h và tuyệt đối không mang điện thoại lên giường ngủ.

Bên cạnh đó, cần:

  • Tạo “sân chơi” lành mạnh: Hoạt động ngoài trời, thể thao, lớp năng khiếu.
  • Dành thời gian trò chuyện, thấu hiểu con thay vì chỉ ra lệnh.
  • Quan sát dấu hiệu bất thường như bỏ ăn, ngủ ít, cáu gắt, thu mình.
  • Nhà trường, tăng cường giáo dục kỹ năng sử dụng thiết bị số và tổ chức câu lạc bộ; hoạt động hè miễn phí.

Nghiện game và mạng xã hội, không còn là vấn đề của riêng một gia đình; mà là thách thức chung của xã hội trong thời đại số. Không thể loại bỏ hoàn toàn game khỏi đời sống trẻ em; nhưng hoàn toàn có thể hướng dẫn các em sử dụng công nghệ một cách hợp lý, an toàn và cân bằng với cuộc sống thực.

Theo:bao suckhoe&doisong