Chỉ còn chưa đầy 3 năm nữa, “ngân sách carbon” của Trái đất có thể cạn kiệt, đẩy nhân loại vượt ngưỡng nóng lên 1,5°C – giới hạn nguy hiểm từng được cảnh báo sẽ gây ra hàng loạt thảm họa khí hậu không thể đảo ngược.

Báo cáo mới: Ngân sách carbon toàn cầu sắp cạn kiệt

Một nghiên cứu vừa công bố cho thấy, với tốc độ phát thải khí nhà kính kỷ lục hiện nay, nhân loại chỉ còn chưa đầy 3 năm trước khi “ngân sách carbon” của Trái đất cạn kiệt. Khi đó, hành tinh sẽ vượt qua ngưỡng nóng lên 1,5°C – mốc được xem là giới hạn nguy hiểm, khó có thể đảo ngược.

Nếu nhiệt độ toàn cầu tiếp tục tăng đến 2°C, nguy cơ xảy ra các thảm họa khí hậu cực đoan sẽ cao hơn rất nhiều, bao gồm: nắng nóng khắc nghiệt, hạn hán kéo dài, băng tan ở Greenland và Tây Nam Cực.

Hiệp định Paris và cam kết khó giữ

Năm 2015, gần 200 quốc gia đã ký kết Hiệp định Paris, đặt mục tiêu giới hạn mức tăng nhiệt toàn cầu ở ngưỡng 1,5°C và không vượt quá 2°C.
Tuy nhiên, theo đánh giá mới của hơn 60 nhà khoa học hàng đầu, mục tiêu này đang nhanh chóng vượt khỏi tầm tay. Hiện tại, lượng carbon “dự trữ” còn lại chỉ khoảng 143 tỷ tấn, trong khi con người đang thải ra hơn 46 tỷ tấn mỗi năm.

“Cánh cửa 1,5°C” đang dần khép lại

Giáo sư Joeri Rogelj (Đại học Imperial College London) cảnh báo:

“Cánh cửa để duy trì dưới 1,5°C, đang đóng lại rất nhanh. Mỗi phần nhỏ gia tăng nhiệt độ đều có ý nghĩa, kéo theo nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan hơn.”

Các chuyên gia cho rằng, với mức phát thải hiện tại, khả năng giữ Trái đất an toàn dưới ngưỡng này; gần như là bất khả thi; nếu không có hành động mạnh mẽ ngay lập tức.

Trái đất nóng lên nhanh chưa từng có

Phân tích chỉ ra rằng, thế giới đang nóng lên; với tốc độ 0,27°C mỗi thập kỷ và hiện đã cao hơn; 1,24°C so với thời kỳ tiền công nghiệp.
Điều đáng lo ngại là:

  • Trái đất đang tích tụ nhiệt nhanh gấp đôi; so với thập niên 1970 – 1980.
  • Hơn 90% lượng nhiệt dư thừa được hấp thụ bởi đại dương, gây xáo trộn hệ sinh thái biển.
  • Mực nước biển đã tăng 228 mm kể từ năm 1900, đe dọa trực tiếp các vùng ven biển.
Kể từ năm 1900, mực nước biển trung bình toàn cầu đã tăng khoảng 228 mm. (Ảnh: Live Science)

Tác động nghiêm trọng đến con người và hệ sinh thái

Sự nóng lên toàn cầu đang gây ra nhiều hệ lụy:

  • Nông nghiệp suy giảm: Sản lượng ngô và lúa mì ở Mỹ, Trung Quốc, Nga có thể giảm tới 40% vào cuối thế kỷ này.
  • Hạn hán toàn cầu: Năm 2022, 30% diện tích đất liền trên Trái đất rơi vào tình trạng hạn hán từ vừa đến cực đoan.
  • Thiên tai khốc liệt hơn: Bão mạnh hơn, xói mòn bờ biển gia tăng, đe dọa hàng triệu người dân ven biển.

Cơ hội cuối cùng: Giảm phát thải ngay trong thập kỷ này

Mặc dù tình hình đáng báo động, các chuyên gia vẫn cho rằng nhân loại còn cơ hội nếu hành động kịp thời.

  • Phát thải khí nhà kính toàn cầu; có thể đạt đỉnh trong thập kỷ này; nếu đẩy mạnh chuyển đổi năng lượng sạch.
  • Năng lượng gió, mặt trời và các nguồn năng lượng tái tạo; phải được triển khai mạnh mẽ hơn.
  • Giảm mạnh lượng khí thải carbon; là điều kiện bắt buộc để thực hiện mục tiêu của Hiệp định Paris.

Giáo sư Rogelj nhấn mạnh:

“Lượng phát thải trong thập kỷ tới sẽ quyết định khi nào, thế giới chạm ngưỡng 1,5°C và với tốc độ nào. Chúng cần phải được cắt giảm nhanh chóng.”

Theo: Tân thế kỷ