Trong quản trị hiện đại, cảm xúc cá nhân của lãnh đạo nếu không kiểm soát sẽ cản trở công tâm và hiệu quả. Lãnh đạo sáng suốt là người đặt lý trí lên trên cảm xúc để quyết định công bằng, bền vững.

Khi cảm xúc cá nhân của lãnh đạo làm tổn hại tổ chức

Cảm xúc là yếu tố tự nhiên của con người, nhưng ở vị trí lãnh đạo; nó có thể ảnh hưởng trực tiếp đến văn hóa doanh nghiệp. Một lời nóng nảy, một quyết định trong lúc tức giận hay một sự thiên vị; do yêu – ghét cá nhân đều có thể phá vỡ niềm tin của tập thể.

Thực tế tại nhiều doanh nghiệp, lãnh đạo dễ để cảm xúc chi phối; thường dẫn đến tình trạng “sếp nói nhân viên sợ” thay vì “sếp nói nhân viên tin”. Điều này gây ra sự mất gắn kết; nhân viên làm việc trong tâm thế dè chừng, thiếu sáng tạo và ngại đóng góp. Tệ hơn, quyết định sai lầm từ sự bốc đồng có thể làm tổ chức mất đi cơ hội kinh doanh; thậm chí phải trả giá bằng khủng hoảng uy tín.

Một nghiên cứu của Harvard Business Review cho thấy; 58% nhân viên rời bỏ công việc không phải vì lương hay áp lực; mà vì cảm thấy lãnh đạo thiếu công bằng và dễ để cảm xúc chi phối trong xử lý vấn đề.

Bài học từ những thất bại vì cảm xúc

Trên thế giới, không ít lãnh đạo doanh nghiệp lớn đã phải trả giá vì sự nóng nảy hay quyết định cảm tính. CEO Travis Kalanick của Uber từng buộc phải rời ghế lãnh đạo; vì phong cách quản trị bộc phát, nhiều lần để cảm xúc lấn át, tạo ra môi trường làm việc đầy xung đột.

Ở Việt Nam, không ít doanh nghiệp gia đình gặp khủng hoảng khi người lãnh đạo để tình cảm chi phối nhân sự. Việc ưu ái người thân hoặc thiên vị trong bổ nhiệm; đã làm nảy sinh bất mãn, nội bộ mất đoàn kết; từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững.

Những ví dụ này là lời cảnh báo rõ ràng: một quyết định dựa trên cảm xúc có thể phá hỏng cả hệ thống được xây dựng trong nhiều năm.

Cảm xúc tốt sẽ nâng hiệu quả công việc và tinh thần tốt cho mọi người. (Ảnh: pace)

Giữ lý trí để lãnh đạo sáng suốt

Để tránh rơi vào cái bẫy cảm xúc, lãnh đạo cần xây dựng cho mình cơ chế kiểm soát và quản trị bản thân:

  • Tách biệt công việc và cá nhân: Mọi quyết định liên quan đến nhân sự, lương thưởng, hay kỷ luật phải dựa trên quy trình, tiêu chí rõ ràng thay vì dựa vào yêu – ghét cá nhân.
  • Thực hành trí tuệ cảm xúc (EQ): Học cách nhận diện, kiềm chế và điều chỉnh cảm xúc trước khi đưa ra hành động. Một lãnh đạo có EQ cao không chỉ giữ bình tĩnh trước áp lực; mà còn biết truyền năng lượng tích cực cho nhân viên.
  • Tham khảo ý kiến khách quan: Trong những vấn đề nhạy cảm, nên tham khảo hội đồng hoặc đội ngũ chuyên môn để tránh quyết định dựa trên cái nhìn chủ quan.
  • Xây dựng văn hóa phản hồi: Khi nhân viên có quyền góp ý một cách thẳng thắn, lãnh đạo sẽ có thêm “tấm gương” để nhìn lại cách cư xử của mình, từ đó điều chỉnh kịp thời.

Một lãnh đạo sáng suốt không phải là người không có cảm xúc; mà là người biết đặt cảm xúc đúng chỗ, không để nó làm méo mó sự công tâm và hiệu quả quản trị.

Cảm xúc cá nhân của lãnh đạo chính là con dao hai lưỡi. Nó có thể truyền cảm hứng, nhưng cũng có thể phá hủy lòng tin nếu không được kiểm soát. Lãnh đạo thành công là người biết biến cảm xúc thành động lực tích cực; đồng thời giữ vững lý trí để đưa ra quyết định minh bạch, công bằng. Bởi chỉ khi đó, tổ chức mới phát triển bền vững và gắn kết lâu dài.

Từ Khóa: