Các nhà khoa học Đại học Arizona phát hiện dấu vết của một trong những cơn bão Mặt Trời mạnh nhất từng được ghi nhận trong lịch sử – “Sự kiện Miyake”, xảy ra vào khoảng năm 664–663 trước Công nguyên, được lưu giữ trong những vòng gỗ của cây cổ thụ.

Giải mã lịch sử bão Mặt Trời từ thân cây hàng nghìn năm tuổi

Từ lâu, các nhà khoa học biết rằng Mặt Trời có thể tạo ra những cơn bão từ trường khổng lồ khi năng lượng trên bề mặt bị xoắn vặn và phóng thích ra ngoài không gian. Tuy nhiên, việc xác định chính xác thời điểm và cường độ của các hiện tượng này trong quá khứ luôn là bài toán khó.

Nhóm nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Vòng cây thuộc Đại học Arizona đã tìm ra lời giải bằng cách phân tích hàm lượng carbon-14 trong các vòng cây cổ thụ. Khi bức xạ từ bão Mặt Trời mạnh tác động đến bầu khí quyển Trái Đất, lượng carbon phóng xạ sinh ra sẽ tăng đột biến, để lại dấu ấn trong từng vòng gỗ.

Khi so sánh với dữ liệu berili-10 trong lõi băng cổ đại ở cả hai cực, nhóm khoa học xác định sự trùng khớp giữa các biến động đồng vị phóng xạ, qua đó khẳng định cơn bão Mặt Trời cực mạnh đã xảy ra vào khoảng năm 664–663 trước Công nguyên.

“Sự kiện Miyake” – đặt theo tên nhà khoa học Fusa Miyake, người đầu tiên phát hiện hiện tượng này vào năm 2012 – được cho là có cường độ bức xạ vũ trụ gấp 20 lần so với mức bình thường, là một trong những biến cố không gian dữ dội nhất từng được ghi nhận.

Nguy cơ hiện hữu trong thời đại công nghệ số

Nếu như hàng nghìn năm trước; con người chỉ có thể chiêm ngưỡng cực quang mà không chịu hậu quả gì; thì xã hội hiện đại ngày nay lại đặc biệt dễ tổn thương trước bão Mặt Trời.

Một cơn bão quy mô tương tự “Sự kiện Miyake”; có thể gây gián đoạn nghiêm trọng hệ thống vệ tinh, làm sập mạng lưới điện; gây lỗi GPS, hỏng máy tính và thiệt hại kinh tế lên tới hàng nghìn tỷ USD.

Sự kiện Carrington năm 1859 – cơn bão Mặt Trời; từng khiến toàn bộ hệ thống điện báo toàn cầu tê liệt – được xem là minh chứng rõ ràng; cho sức mạnh tàn phá của hiện tượng này.

Charlotte Pearson, chuyên gia nghiên cứu tại Đại học Arizona, cho biết:

“Những người sống cách đây hàng nghìn năm chỉ thấy cực quang rực sáng trên bầu trời; mà không bị ảnh hưởng. Nhưng chúng ta – xã hội hiện đại – lại có thể là thế hệ đầu tiên; phải gánh chịu hậu quả nặng nề từ những cơn bão như vậy.”

Các phát hiện mới không chỉ giúp hiểu rõ hơn lịch sử hoạt động của Mặt Trời; mà còn đóng vai trò quan trọng trong dự báo; giảm thiểu thiệt hại cho công nghệ và cơ sở hạ tầng toàn cầu trong tương lai.

Theo: Dân Trí

Từ Khóa: