Sự gia tăng tinh vi của thuốc giả, thực phẩm chức năng giả đang trở thành mối nguy hại nghiêm trọng đe dọa trực tiếp sức khỏe cộng đồng. Để giải quyết tận gốc, ngành y tế và các cơ quan chức năng cần hành động mạnh mẽ, khẩn trương bịt kín những kẽ hở pháp lý và quản lý.

Thuốc giả len lỏi vào nhà thuốc thật

Theo báo cáo của Bộ Y tế, chỉ riêng năm 2023, hơn 160 vụ sản xuất và buôn bán thuốc giả đã bị phát hiện, xử lý hàng chục đối tượng theo quy định hình sự. Đến năm 2024, có 27 loại thuốc bị đình chỉ lưu hành, trong đó 8 loại được xác định là thuốc giả.

Tại TP.HCM, Sở Y tế cho biết đã kiểm tra hàng trăm cơ sở dược và phát hiện 8 điểm kinh doanh thuốc giả, xử phạt hơn 7 tỉ đồng. Ngoài ra, thông qua phản ánh của người dân, cơ quan chức năng đã chuyển hồ sơ một nhà thuốc vi phạm sang Công an TP.HCM để xử lý hình sự.

Mới đây, loại thuốc giả Theophylline Extended-Release Tablets 200 mg bị phát hiện ở Vĩnh Phúc và Hà Nội đã khiến Bộ Y tế truy vết gấp. Thuốc không có số đăng ký, không rõ nguồn gốc, thiếu nhãn phụ tiếng Việt, cho thấy tính chất nghiêm trọng của vấn đề.

Quản lý yếu kém, chế tài thiếu sức răn đe

Quản lý tốt để thuốc đến tay người bệnh đảm bảo an toàn. (Ảnh:Thanh niên)

Tại hội thảo “Thuốc giả – hệ lụy thật” tổ chức ở TP.HCM, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cảnh báo: thuốc giả đang thâm nhập cả vào hệ thống nhà thuốc chính thống và các nền tảng mạng xã hội. Với công nghệ hiện đại, các đối tượng giả mạo cả bao bì, mã QR khiến việc phân biệt thật – giả ngày càng khó khăn.

Hệ lụy thuốc giả không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh mà còn làm xói mòn niềm tin vào hệ thống y tế, ảnh hưởng đến các doanh nghiệp dược chân chính. Tuy nhiên, quản lý nhà nước còn thiếu phối hợp, luật pháp chồng chéo, chế tài lại quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe.

Luật sư Phan Thành Tâm nhấn mạnh cần tăng nặng hình phạt, cả hành chính lẫn hình sự. Hiện hành vi sản xuất thuốc giả chỉ bị xử tù từ 2-7 năm, nhiều trường hợp còn được hưởng án treo, gây bất bình trong dư luận.

Cần hành động đồng bộ, triệt tiêu “đất sống” của hàng giả

Thanh tra Sở Y tế TP.HCM kiểm tra thuốc, vật tư y tế tại một cơ sở khám chữa bệnh trái phép. (Ảnh:Thanh niên)

TP.HCM đã triển khai các đợt cao điểm kiểm tra liên ngành, tập trung vào các nhóm kinh doanh có nguy cơ cao như thuốc đông y, thực phẩm chức năng, thiết bị y tế… Song song, Bộ Y tế cũng khuyến nghị áp dụng công nghệ blockchain, quản lý đơn thuốc điện tử và tăng cường truy xuất nguồn gốc bằng mã QR.

Theo Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên, để giải quyết căn cơ, cần tuân thủ 4 nguyên tắc then chốt: tự chủ sản xuất thuốc, đảm bảo giá hợp lý, quản lý không cản trở doanh nghiệp và cắt giảm thủ tục hành chính.

Luật Dược sửa đổi năm 2024 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1.7, là công cụ quan trọng để thắt chặt kiểm soát. Bên cạnh đó, Bộ Y tế đề xuất nâng mức phạt cả hành chính lẫn hình sự nhằm tăng sức răn đe.

Không có vùng cấm trong xử lý thuốc giả, vai trò then chốt của người dân

“Thuốc giả là tội ác. Phải xử lý nghiêm, không có vùng cấm, không ngoại lệ. Bất kỳ ai tiếp tay, buông lỏng quản lý để thuốc giả tồn tại đều phải bị truy cứu trách nhiệm” – Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên khẳng định.

Bộ Y tế cũng nhấn mạnh: các doanh nghiệp dược cần nâng cao trách nhiệm tự quản, tự công bố hồ sơ và chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật. Việc chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm đòi hỏi doanh nghiệp phải nghiêm túc hơn trong kiểm soát chất lượng sản phẩm.

Không chỉ ngành y tế, người dân cũng đóng vai trò trọng yếu trong phòng, chống hàng giả. Sở Y tế TP.HCM kêu gọi cộng đồng chỉ nên mua thuốc, thực phẩm chức năng tại cơ sở được cấp phép; đồng thời tích cực phản ánh các hành vi vi phạm tới cơ quan chức năng để kịp thời xử lý.

Theo:Thanh niên