Một nghiên cứu mới cảnh báo đứt gãy San Andreas ở California, có thể gây ra một “siêu động đất” mạnh hơn mọi đại địa chấn, từng ghi nhận trong lịch sử, khiến nỗi lo về thảm họa địa chất toàn cầu ngày càng cấp bách.

Phát hiện từ thảm kịch Myanmar 2025

Trận động đất kinh hoàng xảy ra tại Mandalay (Myanmar), hồi tháng 3/2025 đã cướp đi sinh mạng hơn 5.000 người. Từ dữ liệu của sự kiện này, các nhà khoa học Viện Công nghệ California (Caltech), đã đưa ra những cảnh báo mới về khả năng xảy ra một siêu động đất ở Mỹ.

Nghiên cứu tập trung vào đứt gãy Sagaing – loại đứt gãy trượt bằng giống với San Andreas. Trái với dự đoán, thay vì chỉ hoạt động trên đoạn 300 km “ngủ yên” từ năm 1839, Sagaing lại trượt mạnh trên phạm vi hơn 500 km.

Ảnh vệ tinh cho thấy mảng phía đông đã dịch chuyển xuống phía nam tới 3 mét so với mảng phía tây. Phát hiện này khẳng định: các trận động đất không nhất thiết lặp lại theo kịch bản cũ, mà có thể bùng nổ dữ dội và bất ngờ hơn.

San Andreas – “quả bom hẹn giờ” của California

San Andreas, là đứt gãy dài nhất tại California, kéo dài khoảng 1.200 km từ biển Salton ở phía nam; đến ngoài khơi Mendocino phía bắc. Lịch sử từng ghi nhận: năm 1906, đoạn phía bắc San Andreas, gây ra trận động đất 7,9 độ richter, khiến hơn 3.000 người chết và biến San Francisco thành biển lửa.

Các chuyên gia địa chất; từ lâu đã cảnh báo về một trận “Big One” – siêu động đất tại California. Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), khu vực Los Angeles có tới 60% nguy cơ; hứng chịu động đất từ 6,7 độ richter trở lên; trong vòng 30 năm tới.

Nghiên cứu mới từ Myanmar; khiến dự báo này thêm cấp bách: nếu San Andreas “phá vỡ kịch bản” như Sagaing, sức tàn phá có thể vượt xa mọi con số hiện tại.

So sánh đứt gãy Sagaing, Myanmar (trái) và đứt gãy San Andreas, California (phải). (Ảnh: Caltech)

Cảnh báo về kịch bản ngoài dự đoán

Giáo sư Jean-Philippe Avouac (Caltech); nhấn mạnh: “Các trận động đất tương lai có thể không đơn giản lặp lại quá khứ. Ngay cả những đứt gãy thẳng và dễ đoán như San Andreas; cũng có thể trượt xa hơn, mạnh hơn so với những gì từng xảy ra.”

Tiến sĩ Solène Antoine – tác giả chính của nghiên cứu – cũng cảnh báo: “Chúng tôi chứng kiến bằng chứng cho thấy đứt gãy hoạt động phức tạp hơn nhiều. Điều này buộc các mô hình dự báo động đất hiện tại phải được cập nhật khẩn cấp.”

Đứt gãy San Andreas, California. (Ảnh: Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ)

Nguy cơ toàn cầu và bài học từ Myanmar

Đứt gãy Sagaing, từng được coi là “điểm yếu” riêng của Myanmar; nhưng nay lại trở thành lời cảnh báo cho toàn thế giới. Với Mỹ, đặc biệt là California – trung tâm kinh tế, công nghệ và dân cư đông đúc – rủi ro một siêu động đất có thể kéo theo thảm họa chưa từng có.

Câu hỏi ám ảnh nhất lúc này, không còn là liệu San Andreas có gây động đất nữa hay không; mà là khi nào nó sẽ xảy ra và mức độ tàn phá sẽ lớn đến đâu.

Theo: Lao Động

Từ Khóa: