Thỏa thuận thuế quan Mỹ – EU mang lại cơ hội cho một số ngành như ô tô, hàng không, công nghệ, nhưng cũng đặt châu Âu trước những rủi ro lớn về năng lượng và việc làm.

Thỏa thuận Mỹ – EU: Lợi ích và tranh cãi

Thỏa thuận thương mại do Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen công bố đã tạo ra nhiều phản ứng trái chiều trong EU.

Theo thỏa thuận, hầu hết hàng xuất khẩu EU sang Mỹ sẽ chịu mức thuế 15%. Đổi lại, khối này cam kết nhập khẩu năng lượng trị giá hàng trăm tỷ USD từ Mỹ và mở rộng hợp tác trong nhiều lĩnh vực công nghiệp. Tuy nhiên, các điều khoản chi tiết vẫn còn nhiều điểm chưa rõ ràng, khiến giới chuyên gia lo ngại.

Ngành năng lượng: Bước ngoặt hay rủi ro?

Một trong những điểm nhấn là EU cam kết mua 750 tỷ USD dầu mỏ và khí đốt hóa lỏng (LNG) từ Mỹ trong 3 năm, nhằm giảm phụ thuộc vào Nga.

Về lý thuyết, đây là cơ hội lớn cho các công ty năng lượng Mỹ. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng mục tiêu này khó khả thi khi EU cần tăng gấp ba lần lượng nhập khẩu hiện tại, trong khi nguồn cung của Mỹ bị giới hạn. Ngoài ra, việc nhập khẩu phụ thuộc nhiều vào doanh nghiệp tư nhân, không nằm trong sự kiểm soát trực tiếp của Brussels.

Ô tô: Ngành công nghiệp Đức chịu áp lực

Ngành ô tô châu Âu, đặc biệt là Đức, là một trong những lĩnh vực chịu tác động lớn. Mỹ giảm thuế xe và phụ tùng xuống 15%, còn EU hạ thuế ô tô Mỹ từ 10% xuống 0%.

Dù vậy, giới vận động hành lang cho rằng đây là “thỏa thuận bất lợi”. Ước tính khoảng 70.000 việc làm trong ngành ô tô EU có thể biến mất khi các hãng xe chuyển sản xuất sang Mỹ để né thuế.

Hàng không: “Cái bắt tay” cần thiết

Ngược lại, lĩnh vực hàng không được hưởng lợi khi hai bên thống nhất mức thuế 0 – 0 cho máy bay và linh kiện. Sau nhiều năm tranh chấp Airbus – Boeing, thỏa thuận này giúp giảm rủi ro thương mại và bảo vệ chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các hãng hàng không và nhà sản xuất ở cả hai bờ Đại Tây Dương đều hoan nghênh, coi đây là cơ hội ổn định cho ngành hàng không dân dụng.

Dược phẩm: Vẫn trong vòng tranh cãi

Khác biệt quan điểm giữa Mỹ và EU về dược phẩm khiến lĩnh vực này chưa có cam kết rõ ràng. Một số loại thuốc generic có thể chịu thuế, gây lo ngại cho ngành dược châu Âu – đặc biệt là Ireland, nơi có nhiều tập đoàn dược phẩm lớn.

Công nghệ: ASML hưởng lợi, EU lo ngại phụ thuộc

EU và Mỹ đồng ý miễn thuế 15% cho thiết bị chip, mang lại lợi thế cho nhà sản xuất Hà Lan ASML. Tuy nhiên, cam kết mua chip AI từ Mỹ có thể khiến EU kéo dài sự phụ thuộc công nghệ, đi ngược lại mục tiêu “tự chủ công nghệ” mà Brussels theo đuổi.

Thép, thực phẩm và các lĩnh vực khác

Trong ngành thép, EU và Mỹ dự kiến thiết lập hạn ngạch để tránh tình trạng dư thừa, đồng thời ngăn thép giá rẻ từ Trung Quốc và các nước khác. Ngành nông sản được mở cửa có chọn lọc, với các mặt hàng “không nhạy cảm” như hạt, thức ăn thú cưng dễ tiếp cận hơn thị trường EU.

Ngoài ra, EU cam kết tăng đầu tư vào Mỹ khoảng 600 tỷ USD, song phần lớn được đánh giá mang tính hình thức và phụ thuộc vào khu vực tư nhân.

Cái giá EU phải trả

Dù một số ngành công nghiệp hưởng lợi, EU vẫn đối mặt với nhiều thách thức:

  • Nguy cơ mất hàng chục nghìn việc làm trong ngành ô tô.
  • Chi phí nhập khẩu năng lượng tăng cao và khó thực hiện.
  • Phụ thuộc công nghệ Mỹ ngày càng sâu.

Trong khi đó, Mỹ đạt được lợi ích rõ ràng hơn, từ mở rộng xuất khẩu năng lượng, duy trì vị thế trong công nghệ, đến thu hút đầu tư từ châu Âu.

Theo: Politico