Tại Mỹ, fentanyl – loại ma túy tổng hợp “mạnh gấp 50 lần heroin” – đang gây ra hơn 150 ca tử vong mỗi ngày. Cơn khủng hoảng opioid này đã trở thành “đại dịch trong bóng tối” khiến hàng chục nghìn người chết mỗi năm.

Chỉ vài hạt muối cũng có thể giết người

Fentanyl ban đầu được sử dụng trong y học như thuốc giảm đau cho bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối. Tuy nhiên, với khả năng mạnh gấp 50 lần heroin và 100 lần morphine, chỉ cần 2 miligam fentanyl – tương đương 5 đến 7 hạt muối – cũng đủ gây tử vong cho một người trưởng thành.

Trong những năm gần đây, fentanyl bị sản xuất và buôn bán trái phép dưới nhiều dạng: bột, dung dịch, miếng dán hoặc viên nén giả mạo thuốc kê toa. Nó thường được trộn lẫn vào heroin, cocaine, methamphetamine hoặc thuốc giảm đau hợp pháp, khiến người dùng không hề hay biết và dễ bị quá liều chỉ sau một lần sử dụng.

Các chuyên gia cho biết, fentanyl xâm nhập vào não cực nhanh, gây khoái cảm mạnh nhưng cũng khiến hệ hô hấp tê liệt trong vài phút. Một liều dùng sai lệch rất nhỏ cũng có thể khiến người sử dụng tử vong trước khi được cấp cứu.

Khủng hoảng fentanyl – “cơn ác mộng” của nước Mỹ

Theo số liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), chỉ trong 12 tháng tính đến tháng 10/2024, hơn 52.000 người đã chết vì fentanyl – tương đương 150 người mỗi ngày. Con số này vượt xa tổng số người Mỹ tử vong vì tai nạn giao thông hoặc súng đạn cùng kỳ.

Cơ quan chức năng Mỹ gọi đây là cuộc khủng hoảng ma túy tồi tệ nhất trong lịch sử hiện đại, khi fentanyl hiện diện trong hơn 70% số ca tử vong do quá liều. Các bang như California, Pennsylvania, và Ohio là điểm nóng với hàng nghìn trường hợp tử vong mỗi năm.

Tình hình nghiêm trọng đến mức Chính phủ Mỹ phải tuyên bố fentanyl là “mối đe dọa an ninh quốc gia”. Nhiều chiến dịch truy quét và kiểm soát biên giới đã được tăng cường, trong đó nguồn cung chủ yếu được xác định là đến từ các băng nhóm Mexico sử dụng tiền chất hóa học nhập lậu từ Trung Quốc.

Cảnh báo toàn cầu về “đại dịch ma túy tổng hợp”

Không chỉ Mỹ, nhiều quốc gia khác cũng đang đối mặt với nguy cơ lây lan fentanyl. Cơ quan Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC) cảnh báo fentanyl có thể lan sang châu Á, trong đó khu vực Đông Nam Á – bao gồm Việt Nam – là điểm tiềm ẩn rủi ro cao do hoạt động buôn lậu ma túy tổng hợp qua biên giới ngày càng phức tạp.

Các bác sĩ khuyến cáo, người dân cần đặc biệt cảnh giác với những viên thuốc hoặc bột không rõ nguồn gốc. Việc “thử chơi” dù chỉ một lần cũng có thể dẫn đến ngừng thở, tử vong tức thì. Cơ quan y tế Mỹ hiện khuyến khích phổ biến Naloxone, thuốc giải độc khẩn cấp có thể cứu người quá liều fentanyl nếu được sử dụng đúng lúc.

Theo: VnExpress

Từ Khóa: