Giảm thuế thu nhập cá nhân cho nhân lực công nghệ cao đang trở thành một chính sách quan trọng; trong bối cảnh Việt Nam chuyển đổi mạnh mẽ sang nền kinh tế số đặt mục tiêu trở thành nước có thu nhập trung bình cao vào năm 2030; và nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045. Một trong những yếu tố then chốt để hiện thực hóa mục tiêu này chính là nguồn nhân lực công nghệ cao – lực lượng tiên phong trong các lĩnh vực vi mạch bán dẫn; trí tuệ nhân tạo (AI); khoa học dữ liệu; và công nghệ thông tin.

Nhận thức rõ điều này; Bộ Tài chính đang nghiên cứu bổ sung chính sách giảm thuế thu nhập cá nhân (TNCN) cho nhân lực công nghệ cao. Đây là một bước đi chiến lược nhằm thu hút; giữ chân và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; đồng thời tạo động lực mạnh mẽ cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ phát triển bền vững.

Giảm thuế thu nhập cá nhân– chìa khóa giữ chân nhân tài

Dự thảo Luật thuế thu nhập cá nhân sửa đổi của Bộ Tài chính; đề xuất việc giảm thuế đối với những cá nhân làm việc trong các doanh nghiệp; dự án thuộc lĩnh vực công nghệ cao theo định hướng của Đảng và Nhà nước. Cùng với đó; Bộ cũng đề xuất giao Thủ tướng Chính phủ quy định cụ thể tiêu chí xác định nhân lực công nghệ cao; nhằm đảm bảo tính linh hoạt và phù hợp với thực tiễn.

Một điểm đáng chú ý khác trong đề xuất này là giảm thuế đối với cá nhân tham gia nhiệm vụ khoa học; và công nghệ có sử dụng ngân sách Nhà nước; cũng như miễn thuế cho các khoản thu nhập từ chuyển nhượng chứng chỉ giảm phát thải; tín chỉ carbon và lãi từ trái phiếu xanh. Đây là những động thái phù hợp với xu hướng quốc tế; khi nhiều quốc gia đang áp dụng chính sách ưu đãi thuế nhằm thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Giảm thuế thu nhập cá nhân

Bài toán nhân lực công nghệ cao: Việt Nam đang ở đâu?

Hiện nay, Việt Nam đang đối mặt với bài toán nan giải về nguồn nhân lực công nghệ cao. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới năm 2022; tỷ lệ nhân lực đã qua đào tạo nghề hoặc có bằng đại học; sau đại học tại Việt Nam chỉ đạt 13% – con số thấp hơn đáng kể so với nhiều quốc gia trong khu vực. Trong bối cảnh nhu cầu nhân lực trong các lĩnh vực công nghệ cao ngày càng cấp thiết; sự mất cân đối giữa cung và cầu đã tạo ra áp lực lớn đối với thị trường lao động.

Bộ Thông tin và Truyền thông (trước đây) từng nhấn mạnh rằng việc áp dụng chính sách giảm thuế TNCN sẽ giúp Việt Nam thu hút nhân tài trong lĩnh vực công nghệ số; tạo ra không gian phát triển thuận lợi cho ngành công nghiệp công nghệ số quốc gia. Đồng quan điểm; Bộ Tư pháp cũng đánh giá việc bổ sung chính sách giảm thuế cho các cá nhân làm việc trong lĩnh vực khoa học công nghệ là cần thiết; và phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế dài hạn.

Hướng đi chiến lược để Việt Nam bứt phá

Thực tế, các quốc gia có nền khoa học công nghệ phát triển như Mỹ; Singapore hay Hàn Quốc đều đã và đang áp dụng nhiều chính sách giảm thuế để thu hút; và giữ chân nhân tài công nghệ cao. Chính sách giảm thuế; không chỉ giúp tăng tính cạnh tranh của Việt Nam trên thị trường lao động quốc tế; mà còn góp phần tạo môi trường hấp dẫn để các chuyên gia công nghệ Việt Nam ở nước ngoài trở về cống hiến.

Tại Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học công nghệ đầu năm nay; Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thu hút nhân tài khoa học công nghệ từ nước ngoài về làm việc; đồng thời đề nghị có những chính sách đột phá nhằm thúc đẩy lĩnh vực này.

Việc Bộ Tài chính đề xuất chính sách giảm thuế TNCN cho nhân lực công nghệ cao chính là một bước đi quan trọng; mang tính chiến lược trong bối cảnh cuộc đua công nghệ toàn cầu ngày càng gay gắt. Nếu được triển khai hiệu quả; đây sẽ là cú hích mạnh mẽ giúp Việt Nam đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số; xây dựng nền kinh tế tri thức và hiện thực hóa tham vọng trở thành một quốc gia phát triển trong tương lai gần.