“Nhàn cư vi bất thiện” là câu ngạn ngữ quen thuộc trong văn hóa Á Đông. Đằng sau câu nói ngắn gọn ấy là triết lý sống sâu sắc: Con người nếu quá nhàn rỗi sẽ dễ sa vào buông thả, đánh mất động lực. Ngày nay, khi nhịp sống hiện đại tạo ra nhiều cám dỗ, bài học này càng đáng để suy ngẫm.
- Cảm xúc cá nhân của lãnh đạo: Ranh giới giữa bản lĩnh và thất bại
- Anh chị em hòa thuận: sức mạnh yêu thương từ gia đình
- Không khí lạnh xuất hiện cuối tháng 9, thời tiết dị thường
Khi nhàn rỗi trở thành “cái bẫy” của ý chí
Trong xã hội, nhiều người nhầm lẫn giữa an nhàn và lười biếng. Thực chất, an nhàn là thành quả sau khi đã trải qua nỗ lực và gian khó, còn lười biếng là sự né tránh trách nhiệm.
Mạnh Tử từng nhấn mạnh: “Sinh nơi hoạn nạn, chết nơi an lạc.” Con người chỉ trưởng thành khi đối diện thử thách, còn sống quá lâu trong nhàn hạ dễ trở nên yếu đuối, thậm chí mất đi mục tiêu sống.
Ngày nay, không ít người trẻ dành nhiều giờ đồng hồ cho mạng xã hội, trò chơi điện tử hay những thú vui vô bổ. Điều này mang lại cảm giác giải trí tức thời, nhưng lâu dần, nó lại gây nên sự trống rỗng tinh thần và mất định hướng. Đó chính là biểu hiện rõ rệt của “nhàn cư vi bất thiện”, trong bối cảnh đời sống hiện nay.
Bài học từ cổ nhân: Đào Khản và sự rèn luyện trong nhàn rỗi
Lịch sử ghi lại câu chuyện nổi tiếng của Đào Khản. Khi sống ở nơi xa xôi không có công việc, ông không chọn hưởng thụ; mà lại bày ra thói quen chuyển gạch mỗi ngày.
Ông hiểu rằng sự nhàn rỗi, chính là mối nguy lớn nhất; cho ý chí và tinh thần. Vì vậy, ông tự tạo công việc; để duy trì sự tỉnh táo. Thói quen này, đã giúp ông không bị sa ngã trước nhàn lạc; và sau này trở thành vị tướng uy danh.
Câu chuyện “chuyển gạch”, không chỉ phản ánh sự kiên định của Đào Khản, mà còn là lời cảnh tỉnh: Nếu không biết tự rèn luyện trong lúc nhàn rỗi, con người dễ đánh mất chính mình.
Thế hệ hôm nay cần gì từ triết lý “nhàn cư vi bất thiện”?
Trong kỷ nguyên công nghệ, sự tiện lợi khiến cuộc sống trở nên dễ dàng hơn, nhưng đồng thời cũng tạo ra nhiều cám dỗ nhàn rỗi. Chính vì thế, việc thấm nhuần triết lý “nhàn cư vi bất thiện” là cần thiết.
Thay vì buông thả trong nhàn lạc, mỗi người có thể tìm cho mình những cách bận rộn tích cực: Rèn luyện thể thao, học kỹ năng mới, tham gia công tác cộng đồng; hay theo đuổi đam mê. Chính sự bận rộn này; sẽ giúp tinh thần mạnh mẽ, ý chí được duy trì, và cuộc sống thêm ý nghĩa.
Bài học từ cổ nhân khẳng định rằng: một chút nhàn rỗi là cần thiết để nghỉ ngơi, nhưng biến nó thành lối sống thường trực sẽ hủy hoại ý chí.
Theo: Khai Mở