Chính phủ Nhật Bản mở rộng chương trình hỗ trợ tài chính lên tới 3 triệu yen để khuyến khích người dân rời Tokyo, hồi sinh các vùng nông thôn già hóa.

Tokyo quá tải – nông thôn vắng bóng người trẻ

Với hơn 35 triệu dân, Tokyo là một trong những siêu đô thị đông đúc nhất thế giới. Tuy nhiên, đằng sau sự phát triển sầm uất, Nhật Bản đối mặt nghịch lý: các vùng nông thôn ngày càng mất dân, thiếu lao động trẻ, trong khi Tokyo chịu áp lực quá tải về hạ tầng, nhà ở và dịch vụ xã hội.

Nhiều ngôi làng biến thành “làng ma” khi người già lần lượt qua đời mà không có thế hệ kế thừa. Tình trạng mất cân bằng này không chỉ ảnh hưởng đến tăng trưởng bền vững mà còn đe dọa sự tồn tại của nhiều cộng đồng nông thôn.

Gói hỗ trợ lên tới 3 triệu yen

Từ năm 2019, Nhật Bản triển khai chương trình hỗ trợ người dân rời Tokyo. Từ tháng 4/2025, chương trình được mở rộng, bổ sung đối tượng là người làm việc trong ngành thiếu nhân lực như nông nghiệp, y tế, phúc lợi xã hội, hoặc khởi nghiệp ở nông thôn.

Một cá nhân độc thân được nhận tối đa 600.000 yen (khoảng 4.000 USD). Hộ gia đình được hỗ trợ 1 triệu yen, cộng thêm 1 triệu yen cho mỗi trẻ dưới 18 tuổi. Như vậy, gia đình 4 người với hai con nhỏ có thể nhận 3 triệu yen (gần 21.000 USD) – mức cao nhất từ trước đến nay.

Điều kiện nghiêm ngặt khi nhận hỗ trợ

Để tham gia, người dân phải sống hoặc làm việc tại 23 quận trung tâm Tokyo ít nhất 5 năm trong 10 năm gần nhất và cam kết ở lại địa phương mới tối thiểu 5 năm. Nếu vi phạm, toàn bộ khoản trợ cấp sẽ bị thu hồi.

Chính phủ khuyến khích ba hình thức định cư: làm việc từ xa, chuyển việc vào địa phương hoặc khởi nghiệp. Nhiều tỉnh đã lập trung tâm tư vấn và nền tảng việc làm để hỗ trợ người dân ổn định cuộc sống sau khi di cư.

Thành quả và thách thức

Từ 2019 đến hết năm tài chính 2023, khoảng 7.600 đơn đăng ký được duyệt, giúp 16.000 người rời Tokyo về nông thôn. Mục tiêu đến 2027 là thêm 10.000 người di cư, giảm áp lực cho Tokyo và hồi sinh các vùng quê.

Tuy nhiên, giới chuyên gia cảnh báo, mức hỗ trợ hiện tại chỉ giải quyết ngắn hạn. Khó khăn lớn nhất là việc tìm công việc ổn định với thu nhập tương đương Tokyo, cùng với hạ tầng y tế, giáo dục còn hạn chế ở nhiều vùng.

Một số chuyên gia đề xuất bổ sung trợ cấp định kỳ, ưu đãi thuế và hỗ trợ nhà ở để tăng sức hút. Trong khi đó, đề xuất từng gây tranh cãi năm 2024 về hỗ trợ phụ nữ độc thân ra nông thôn kết hôn đã bị hủy bỏ vì bị cho là phân biệt giới tính.

Bài toán sống còn cho tương lai Nhật Bản

Chương trình di cư nội địa của Nhật Bản bước đầu cho kết quả tích cực, nhưng để đạt mục tiêu dài hạn, chính phủ cần cải thiện điều kiện sống và làm việc tại nông thôn.

Trong bối cảnh dân số tiếp tục suy giảm và già hóa, việc “thổi luồng sinh khí” mới cho các vùng quê không chỉ là chiến lược dân số, mà còn là yếu tố then chốt để phát triển cân bằng và bền vững cho đất nước.

Theo: Vtc news