Global Petrol Prices ngày 14/2/2022 tính toán giá xăng RON95 của Việt Nam khi đó ở mức 25.000 đồng/lít, thấp thứ 65 thế giới.

Thống kê này có thể được đưa vào nhiều bài phát biểu của giới chức, nhà quản lý ở Việt Nam. Thoạt nghe, đó là một chỉ số hào hứng; tuy nhiên, tìm hiểu kỹ hơn sẽ cho ra kết luận ngược lại.

Giá xăng rất đắt, nếu so với thu nhập

Từ thống kê trên, bài viết của Vietnamnet đã so sánh giá xăng ở Việt Nam so với các nước G7 và Đông Nam Á. Theo đó, với các nước G7, giá xăng Việt Nam ở mức 25.000 đồng/lít chỉ cao hơn Mỹ (1,013 USD/lít, tương đương 23.045 đồng/lít), thấp hơn 6 nước còn lại.

Italia có giá xăng 2,075 USD/lít, tương đương 47.206 đồng/lít, Pháp (1,992 USD/lít, tương đương 45.318 đồng/lít), Anh (2,004 USD/lít, tương đương 45.591 đồng/lít), Đức (1,977 USD/lít, tương đương 43.611 đồng/lít), Canada (1,387 USD/lít, tương đương 31.554 đồng/lít), Nhật Bản (1,45 USD/lít, tương đương 32.987 đồng/lít).

Tuy nhiên, đây là những nước có GDP bình quân đầu người cao hơn nhiều Việt Nam. Ngoài ra, sức mua tương đương (PPP) GDP bình quân đầu người của Mỹ là 63,414USD/người/năm. Italia là 31,714USD/người/năm. Nhật Bản là 40,193 USD/người/năm. Pháp là 39,030 USD/người/năm. Đức là 46,208 USD/người/năm. Canada là 43,258 USD/người/năm. Anh là 41,125 USD/người/năm. Trong khi, của Việt Nam chỉ là 2,786 USD/người/năm.

Bài báo rút ra kết luận: Nếu giá xăng của Việt Nam thấp hơn chưa đến một nửa của hầu hết các nước G7 thì GDP bình quân đầu người của Việt Nam lại thấp hơn hàng chục lần.

Một nhân viên cây xăng ở quận 12 (TP.HCM) ra dấu 3 ngón tay, chỉ bán 30.000 đồng cho mỗi người vào ngày 17/2 (ảnh chụp màn hình báo Tuổi Trẻ).
Một nhân viên cây xăng ở quận 12 (TP.HCM) ra dấu 3 ngón tay, chỉ bán 30.000 đồng cho mỗi người vào ngày 17/2 (ảnh chụp màn hình báo Tuổi Trẻ).

Tại Đông Nam Á, giá xăng một số nước thấp hơn Việt Nam. Đó là Malaysia 0,489 USD/lít (tương đương 11.124 đồng/lít), Indonesia 0,887 USD/lít (20.179 đồng/lít)

Còn lại các nước có giá xăng cao hơn Việt Nam là Campuchia 1,153 USD/lít (tương đương 26.230 đồng/lít), Philippines 1,213 USD/lít (tương đương 27.575 đồng/lít), Thái Lan 1,342 USD/lít (tương đương 30.530 đồng/lít), Lào 1,342 USD/lít (tương đương 30.530 đồng/lít), Singapore 1,986 USD/lít (tương đương 45.181 đồng/lít).

Trong khi GDP bình quân đầu người của Việt Nam trong khu vực Đông Nam Á năm 2020 chỉ hơn Philippines, Lào, Campuchia, Timor Leste, Myanmar.

GDP bình quân đầu người Việt Nam thấp hơn nhiều so với Singapore là 59.798 USD/người/năm; Brunei là 27.443 USD/người/năm; Malaysia là 10.412 USD/người/năm; Thái Lan là 7.189 USD/người/năm còn Indonesia là 3.870 USD/người/năm.

Thêm một kết luận nữa được rút ra: Người Việt Nam phải bỏ ra lượng tiền nhiều hơn trong tổng thu nhập để mua 1 lít xăng so với các nước G7 hay các nước Đông Nam Á. Nói cách khác, tiền xăng đang chiếm tỷ lệ rất lớn trong thu nhập của người Việt.

Có thể giảm ít nhất 5.000 đồng/lít xăng

Hiện mỗi lít xăng RON95 giá 26.300 đồng, người mua phải chịu từ 11.000 – 11.300 đồng tiền thuế, phí; chiếm tới 42 – 43%. Theo TS Bùi Trinh – chuyên gia kinh tế, điều này là quá vô lý.

Tiến sĩ Bùi Trinh nói trên báo Thanh Niên, trong các loại thuế phí có những khoản cực kỳ khó hiểu. “Vì sao đưa ra định mức lợi nhuận? VN đã tuyên bố là nền kinh tế thị trường từ rất lâu thì các doanh nghiệp kinh doanh đều phải chấp nhận theo biến động của thị trường, có lời và có lỗ cũng là bình thường. Nhưng với doanh nghiệp xăng dầu lại được hưởng định mức lợi nhuận thì không ai hiểu được. Đáng chú ý hơn nữa là dù đã có định mức lợi nhuận nhưng các đơn vị kinh doanh ngành này vẫn kêu lỗ”.

Bên cạnh đó, cần phải bỏ luôn thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu, bởi người dân đi xe máy hay các phương tiện giao thông vận tải không phải nguyên nhân chính gây ô nhiễm.

TS Bùi Trinh cũng đề xuất nên xem xét và giảm thuế GTGT cho xăng dầu từ 10% xuống còn 5% để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp và cả nền kinh tế. Nếu giảm được thuế này tương đương mỗi lít xăng sẽ giảm được thêm khoảng 1.000 đồng. Tổng cộng chỉ cần bỏ được thuế bảo vệ môi trường và giảm thuế GTGT thì mỗi lít xăng sẽ hạ được 5.000 đồng.