Tổng thống Rodrigo Duterte gửi thông điệp tới cộng đồng người Philippines tại Việt Nam trong cuộc họp được tổ chức tại khách sạn Intercontinental vào ngày 28/9/2016 (ảnh: Văn phòng Tổng thống Philippines).

Theo Rappler, thông tin này do Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana công bố hôm 3/8. Ông Lorenzana cho biết, Tổng thống Duterte đưa ra lệnh cấm nhằm “giữ Hải quân và đất nước an toàn” trước nguy cơ xảy ra xung đột tại Biển Đông.

Tờ Rappler trích lời bộ trưởng quốc phòng phát biểu tại một cuộc họp báo trực tuyến hôm 3/8: “Tổng thống Rodrigo Duterte đã ra lệnh cho chúng tôi, và cho tôi, rằng chúng ta không nên tham gia các cuộc tập trận hải quân ở Biển Đông, ngoại trừ vùng biển của chúng ta, trong phạm vi 12 hải lý tính từ bờ biển của chúng ta”.

Với động thái này, giới quan sát nhận định ông Duterte đang “tiếp tục từ chối” bảo vệ chủ quyền của Philippines ở Biển Đông, trong bối cảnh Trung Quốc đang gia tăng kiểm soát tại vùng biển chiến lược này.

Philippines vốn là đồng minh thân thiết của Hoa Kỳ trong hàng chục năm, cho đến khi ông Duterte lên nắm quyền vào tháng 6/2016. Tổng thống Duterte thể hiện công khai quan điểm kết thân với Trung Quốc và xem nhẹ mối quan hệ đồng minh với Hoa Kỳ. Trong chuyến thăm Bắc Kinh lần đầu tiên vào tháng 10/2016, ông Duterte nói rằng phán quyết của tòa trọng tài quốc tế về Biển Đông chỉ là một “mảnh giấy”, dù đây được cho là một chiến thắng quan trọng theo đơn kiện của Philippines.

Trong bài phát biểu thông điệp quốc gia hôm 27/7, ông Duterte thừa nhận ông đã “bất lực” trước những yêu sách của Bắc Kinh ở Biển Đông, theo BenarNews. “Trung Quốc có tuyên bố chủ quyền, chúng ta cũng có tuyên bố chủ quyền. Nhưng Trung Quốc có vũ khí, còn chúng ta không có. Đơn giản thế thôi”, ông Duterte lập luận.

Tuyên bố của nhà lãnh đạo Philippines đã vấp phải một số phản đối từ trong chính quốc gia của ông. Cựu Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario tuyên bố chính phủ không nên ngăn cản người dân bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của đất nước.

Quyết định cấm tập trận chung của Tổng thống Duterte được đưa ra trong bối cảnh Hoa Kỳ đang tăng cường các hoạt động diễn tập và tự do hàng hải ở Biển Đông nhằm răn đe tham vọng bành trướng của Trung Quốc.

Hôm 14/7, kỷ niệm 4 năm phán quyết Biển Đông của tòa án quốc tế, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố bác bỏ gần như toàn bộ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông. Một ngày sau đó, Ngoại trưởng Mike Pompeo cho biết Hoa Kỳ sẽ hỗ trợ các nước bị Trung Quốc xâm phạm chủ quyền ở Biển Đông, một động thái được cho là nhằm khích lệ các nước nhỏ có lập trường mạnh mẽ hơn trong việc phản đối yêu sách của Bắc Kinh.

Từ Khóa: