Lệnh ngừng bắn Israel-Hamas ngày 13/10 mang hy vọng hòa bình cho Gaza, nhưng tái thiết 53 tỷ USD và vấn đề nhà nước Palestine vẫn là thách thức lớn.

Lệnh ngừng bắn: bước đầu thành công nhưng còn nhiều nghi ngại

Ngày 13/10/2025, Hamas thả toàn bộ 20 con tin còn sống, hoàn tất giai đoạn một thỏa thuận ngừng bắn với Israel. Đáp lại, Israel thả khoảng 2.000 tù nhân Palestine, rút một phần lực lượng khỏi Gaza và mở đường cho viện trợ nhân đạo quy mô lớn để giảm khủng hoảng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đứng sau thỏa thuận, gọi đây là “bước ngoặt lịch sử” để chấm dứt xung đột và bắt đầu tái thiết Gaza. Tuy nhiên, giới chuyên gia cảnh báo đây chỉ là giai đoạn dễ nhất. Duy trì hòa bình, giải giáp Hamas và xác định lực lượng quản lý Gaza là những bài toán hóc búa.

Mona Yacoubian, Giám đốc Chương trình Trung Đông tại CSIS, nhận định: “Nguy cơ thất bại vẫn rất lớn nếu thiếu áp lực ngoại giao và hợp tác thực chất”. Nhiều chi tiết của kế hoạch hòa bình còn mơ hồ, như cách Hamas giải giáp, mức độ rút quân của Israel, hay lực lượng an ninh quốc tế giám sát trật tự.

Bài toán tái thiết 53 tỷ USD và điểm nghẽn chính trị

Theo WB, LHQ và EU, Gaza cần ít nhất 53 tỷ USD để tái thiết. Hơn 90% dân số (1,8 triệu người) mất nhà cửa, hạ tầng y tế, giao thông, nông nghiệp bị tàn phá. Các nước Arab giàu có sẵn sàng hỗ trợ tài chính, nhưng yêu cầu cam kết rõ ràng về lộ trình độc lập cho Palestine.

Trump cho biết Mỹ sẽ phối hợp tái thiết qua “Hội đồng Hòa bình”, nhưng chưa rõ ai lãnh đạo. Đề xuất đưa cựu Thủ tướng Anh Tony Blair tham gia vấp phản đối từ Palestine.

Ở Israel, Thủ tướng Benjamin Netanyahu giữ thái độ thận trọng, cam kết “hòa bình” nhưng không xác nhận chiến sự kết thúc, do lo ngại mất hỗ trợ từ liên minh cứng rắn trong nước. Tuyên bố chấm dứt chiến dịch có thể khiến chính phủ ông sụp đổ, dẫn đến bầu cử sớm khi tín nhiệm thấp.

Điểm nghẽn lớn nhất là vấn đề nhà nước Palestine. Kế hoạch của Trump chỉ coi đây là khả năng sau giai đoạn chuyển tiếp, tránh đề cập “giải pháp hai nhà nước” mà Israel phản đối. Yacoubian gọi thỏa thuận là “mơ hồ có chủ đích”.

Trên đường về Mỹ, Trump nói chưa quyết định giữa “một nhà nước” hay “hai nhà nước”, cho rằng cần thời gian xem xét. Các chuyên gia cảnh báo, không có giám sát liên tục từ Mỹ và quốc tế, lệnh ngừng bắn khó bền vững.

Robert Wood, Phó Đại sứ Mỹ tại LHQ, nhấn mạnh: “Giai đoạn tới đòi hỏi công việc khổng lồ và cam kết cấp cao. Đây là ngày đáng mừng, nhưng xung đột chưa thực sự chấm dứt.”

Theo:VnExpress

Từ Khóa: