Thoái hóa đốt sống cổ là một trong những nguyên nhân chính gây đau nhức hiện nay. Việc gập vai khi sử dụng bàn phím hoặc lướt điện thoại di động khiến chúng ta liên tục làm căng cơ cổ.

Ngay cả trong những giây phút thư giãn, chúng ta cũng có thể gặp rủi ro đối với cổ: bạn có biết việc sử dụng gối không phù hợp cũng có thể gây chấn thương cổ không?

Thiếu tập thể dục, tư thế xấu, lưu thông máu ít và kém linh hoạt có thể dẫn đến đau cơ và cổ, cứng khớp, nhức đầu và chóng mặt. Giám đốc Phòng khám Trung y Xinyitang, bác sĩ Wu Kuo-pin đã giải thích về tác động của chấn thương cột sống cổ và cách điều trị tại nhà.

Trật khớp cổ là gì?

Trên trang web của mình, Trung tâm Cột sống Đại học Nam California, liên kết với Bệnh viện Keck USC ở Los Angeles định nghĩa chứng trật hoặc lệch cổ là chấn thương dây chằng ở cổ. Hai hoặc nhiều xương cột sống liền kề trở nên tách biệt nhau một cách bất thường, gây ra sự mất ổn định.

Trong Tây y, các bác sĩ sử dụng kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh để chẩn đoán bệnh trật đốt sống cổ. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị trật khớp sống cổ và đau cổ còn hạn chế. Một số bệnh nhân không nhận ra mức độ nghiêm trọng của chấn thương hoặc rối loạn ở cổ và có thể xem nhẹ các triệu chứng của họ.

Tự điều trị cột sống cổ giúp giảm bớt khó chịu

Bác sĩ Trung y Wu đã chỉ ra trật đốt sống cổ rất phổ biến. “Thay vì chịu đựng những cơn đau liên tục hoặc dựa vào thuốc giảm đau để giảm đau tạm thời, bệnh nhân có thể tự điều trị cột sống cổ để giảm bớt sự khó chịu”, bác sĩ Wu đề nghị.

Bác sĩ Wu nhấn mạnh rằng việc kéo căng và rèn luyện cơ cổ thường xuyên có thể cải thiện đáng kể tình trạng lệch cột sống cổ và các biến chứng do tình trạng này gây ra.

Bác sĩ Wu cũng nói thêm: “Thông thường, khi bị đau cổ, cơn đau bắt đầu từ vai. Cảm giác đau hoặc nhức mỏi sau đó sẽ lan ra vùng cổ. Khi tình trạng nặng hơn, bệnh nhân sẽ bị sưng đầu và đau nửa đầu. Đau đớn và căng thẳng cũng có thể lan xuống cánh tay và cổ tay.”

Bác sĩ Wu cho biết vào thời điểm bệnh nhân cảm thấy đau quanh cánh tay và cổ tay, họ có thể đã bị trật khớp cột sống.

Bác sĩ Wu giải thích: “Cột sống cổ của chúng ta kết nối hộp sọ và cơ thể, và có tổng cộng bảy đốt sống. Cột sống cổ chứa tủy sống, dây thần kinh và mạch máu. Không thể diễn tả được tầm quan trọng của nó. Tuy nhiên, về mặt cấu trúc, cột sống cổ là một phần rất mỏng manh của cơ thể chúng ta.”

Bác sĩ Wu cảnh báo rằng tư thế ngồi sai và đứng lâu có những hậu quả bất lợi. Cúi cổ về phía trước để nhìn xuống điện thoại di động cũng dễ dẫn đến lệch đốt sống cổ. Lệch cột sống gây đau mỏi vai gáy, nhức đầu, buồn nôn, ù tai. Ngoài ra, trong trường hợp tai nạn, cột sống cổ bị tổn thương, nếu nặng thì có thể dẫn đến liệt tứ chi hoặc tử vong.

Các nghiên cứu được công bố trên StatPearls đã phát hiện ra rằng 85% người trên 60 tuổi bị thoái hóa đốt sống cổ. Tuy nhiên, với lối sống tập trung vào màn hình di động ngày nay, bệnh nhân thoái hóa đốt sống cổ ngày càng trẻ hóa.

Bác sĩ Wu chỉ ra rằng mặc dù chứng lệch cổ khá phổ biến nhưng triệu chứng của nó thường bị bỏ qua. “Ví dụ, các biểu hiện thần kinh của bệnh thoái hóa đốt sống cổ bao gồm chấn động não, bại não ở trẻ em, đau đầu do bệnh lý thần kinh mạch máu, có các cơn thiếu máu não thoáng qua, động kinh và chứng sa sút trí tuệ do lão hóa. Rối loạn hệ thống tim mạch như tăng huyết áp và bệnh tim mạch vành cũng không ngoại lệ.”

Do các phương pháp điều trị thoái hóa đốt sống cổ của Tây y còn hạn chế nên người bệnh thường tìm đến các loại thuốc giảm đau thay thế.

Trung y chữa lệch cổ như thế nào?

Chẩn đoán

Bác sĩ Wu cho biết có một số cách để phát hiện việc trật hoặc lệch cột sống và việc đánh giá thói quen và kiểu ngủ của bệnh nhân là rất quan trọng: “Cho dù bệnh nhân có thay đổi bao nhiêu chiếc gối, họ vẫn trằn trọc và không thể ngủ ngon. Cột sống cổ của họ cảm thấy đau khi thức dậy.”

Một điều cần chú ý là cảm giác khó chịu ở phần trên cơ thể và khó thở. Bác sĩ Wu giải thích rằng đầu thường có cảm giác sưng và đau giống như chứng đau nửa đầu, trong khi cổ thì đau nhức. “Khi những triệu chứng này xảy ra, cơn đau ảnh hưởng đến bệnh nhân từ đầu. Cơn đau sau đó lan ra vai và lưng trên,” bác sĩ Wu giải thích thêm.

Bác sĩ Wu khuyến nghị dùng tay ấn mạnh vào phần lồi lên của đốt sống cổ sẽ có cảm giác đau nhức dữ dội.

Làm thế nào để phòng tránh chấn thương cổ hoặc cột sống

Bác sĩ Wu đã cho chúng tôi một số gợi ý về cách phòng tránh và giảm thiểu chấn thương ở cổ.

Cổ nâng đỡ đầu, vốn là một phần nặng của cơ thể. Nếu bạn thường cúi đầu lướt trên điện thoại di động thì sẽ có nguy cơ bị mỏi cổ.

Tập thể dục thường xuyên và kéo dài cải thiện lưu thông máu và tốc độ trao đổi chất. Sự trao đổi chất giúp sửa chữa các bộ phận bị hư hỏng của cơ thể. Tập luyện nâng tạ cũng được khuyến khích vì có thể làm giảm chấn thương. Tập luyện cổ là bài tập dễ dàng, dễ kiểm soát nhất và không cần thiết bị.

Tập luyện cổ có thể dễ dàng tập ở nhà hoặc văn phòng. Các bài tập cổ kết hợp các chuyển động chậm của đầu, cổ, vai và cánh tay để chúng ta có thể sắp xếp lại cơ thể và cột sống cổ của mình.

Bài tập 1: Ngẩng lên

Ở tư thế ngồi hoặc đứng, nhìn lên và từ từ ngẩng đầu lên. Hãy chắc chắn rằng cả hai vai đang kéo xuống dưới, cách xa đầu của bạn khi nó nâng lên. Lặp lại năm lần.

Bài tập 2: Bập bênh

  1. Ở tư thế ngồi, đặt tay trái lên thành ghế.
  2. Nghiêng thân trên sang phải. Tay trái, thân trên và đầu nên nhẹ nhàng kéo theo hướng ngược lại. Nếu tập đúng, bạn sẽ cảm thấy cơ kéo dài ở phía bên trái của cổ và cột sống cổ.
  3. Giữ vị trí trên trong 10 giây.
  4. Đổi bên.
  5. Lặp lại năm lần.

Bài tập 3: Xoa bóp dọc thần kinh tiền đình ốc tai

Dùng ngón tay cái xoa bóp các huyệt vị dọc theo rãnh dưới hộp sọ như: Thiên Trụ, Phong Trì, An Miên, Ế Phong, v.v…

Bạn cũng có thể dùng ngón tay cái ấn mạnh vào huyệt Phong Trì, thả lỏng cơ cổ và lắc đầu nhẹ nhàng từ bên này sang bên kia để có thể nhẹ nhàng di chuyển đốt sống cổ thứ nhất bị trật.

Bài tập 4: Massage sau cổ

Duỗi ngón trỏ, ngón giữa và ngón đeo nhẫn của bàn tay phải về phía bên phải của cột sống cổ và xoa bóp các cơ ở cổ bên phải từ trên xuống dưới. Đổi sang tay đối diện rồi xoa bóp đốt sống cổ bên trái.

Bài tập 5: Ấn vào mỏm ngang (Transverse Process) 

Lấy mỏm ngang của đốt sống cổ bên phải làm ví dụ, đặt ngón tay cái của bàn tay phải lên đốt sống cổ bị trật khớp và ấn mạnh mỏm ngang của đốt sống cổ bị trật khớp từ sau ra trước (nếu lực không đủ, bạn có thể sử dụng tay kia để hỗ trợ tăng lực ấn). Tiếp tục ấn trong 30 giây đến một phút. Khi cơn đau thuyên giảm tức là đốt sống cổ bị trật đã trở lại vị trí ban đầu.

Bài tập 6: Xoay cổ

Ở tư thế ngồi, nghiêng thân trên về phía trước cho đến khi cột sống cổ ngang với mặt đất, gật đầu và quay đầu nhẹ nhàng và chậm rãi. Trong quá trình xoay nếu cảm thấy đau chỗ nào thì dừng lại tại vị trí đó 10 giây, tăng góc quay 10 giây, tăng góc quay ngược lại 10 giây. Bằng cách này, chỗ mà đốt sống cổ bị mắc kẹt sẽ từ từ nới lỏng.

Bài tập 7: Xoay cổ theo tám hướng la bàn

Động tác quay đầu theo tám hướng la bàn giúp di chuyển tất cả các thân đốt sống của cột sống cổ.

Bác sĩ Wu chỉ ra rằng bảy bài tập cổ đầu tiên này giúp thư giãn các cơ ở cổ. Bạn sẽ cảm thấy tỉnh táo hơn khi lưu thông máu được cải thiện. Bài tập này cũng sẽ giúp tăng cường chất lượng giấc ngủ.

Bài tập 8: Động tác bơi bướm

Bài tập tiếp theo này phỏng theo động tác bơi bướm.

  1. Dang hai tay theo chiều ngang song song với vai.
  2. Hai lòng bàn tay úp xuống, duỗi tất cả các ngón tay ra xa nhất có thể.
  3. Sau đó giơ hai tay lên và xoay vai về phía sau. Nhẹ nhàng nâng người lên rồi vẽ một vòng tròn với hai cánh tay hướng về phía trước. Quay trở lại vị trí ban đầu. Lặp lại 10 lần.
  4. Đổi hướng. Vẽ một vòng tròn với cánh tay bắt đầu lùi lại. Lặp lại 10 lần.

Bác sĩ Wu nhấn mạnh rằng chìa khóa của động tác này là xoay xương bả vai từ sau ra trước. Động tác này có thể ngay lập tức nới lỏng các cơ ở cổ, vai và lưng trên. Có thể cảm thấy rất đau khi thực hiện bài tập này nhưng hiệu quả là rõ rệt.

Bài tập 9: Lắc đầu theo hình cánh bướm

Bác sĩ Wu cho biết: “Động tác này cùng với động tác bơi bướm có hiệu quả giúp cơ thể được sắp xếp lại và mở ra.

  1. Bắt chước theo hình cánh bướm, nghiêng đầu về phía sau
  2. Mắt nhìn về phía trước.
  3. Lắc đầu từ từ sang trái và phải 10 lần.

Bác sĩ Wu cho biết tập bài 8 và 9 liên tiếp có thể cải thiện triệu chứng tê tay do chèn ép đốt sống cổ 5, 6 và 7, đồng thời có thể cải thiện hiệu quả triệu chứng chèn ép đốt sống cổ.

Bác sĩ Wu nói: “Hãy luôn nhớ xoay cổ thường xuyên và đừng cúi đầu về phía trước.”

Bài tập cổ nào phù hợp nhất với bạn? Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu một quá trình tập luyện nào đó.

Có thể bạn quan tâm:

Từ Khóa: