Sau hàng loạt biện pháp thuế quan cứng rắn khiến căng thẳng thương mại Mỹ – Trung leo thang, Tổng thống Donald Trump lần đầu phát đi tín hiệu hạ nhiệt, khiến giới quan sát không khỏi đặt câu hỏi: Washington đang tính toán gì tiếp theo?

“Tôi không muốn thuế cao hơn nữa” – Một phát ngôn gây chú ý từ Nhà Trắng

Ngày 17/4, trong buổi trao đổi với báo giới tại Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump đã có tuyên bố khiến thị trường và giới quan sát bất ngờ:

“Tôi không muốn thuế lên cao nữa, vì đến một mức nào đó, nó sẽ khiến mọi người ngừng mua hàng. Tôi có thể còn muốn giảm xuống, để người dân tiếp tục chi tiêu.”

Phát ngôn này ngay lập tức tạo nên nhiều đồn đoán về khả năng Mỹ sẽ sớm chấm dứt vòng xoáy trả đũa thuế quan với Trung Quốc, vốn đã kéo dài trong nhiều tháng.

145% thuế nhập khẩu – Cái giá của một cuộc chiến thương mại kéo dài

Từ đầu nhiệm kỳ, ông Trump đã ba lần tăng thuế với hàng hóa Trung Quốc, trong đó có hai đợt liên tiếp chỉ cách nhau vài ngày. Đến nay, mức thuế nhập khẩu trung bình mà Mỹ áp lên hàng hóa Trung Quốc đã lên tới 145%, thậm chí có mặt hàng chạm mốc 245% – con số chưa từng có trong lịch sử thương mại song phương giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Phía Trung Quốc cũng không đứng yên. Bắc Kinh đáp trả bằng cách:

  • Áp thuế tương đương lên hàng hóa Mỹ,
  • Siết chặt xuất khẩu kim loại quan trọng,
  • Hạn chế các doanh nghiệp Mỹ tiếp cận thị trường,
  • Đưa nhiều công ty vào danh sách “thực thể không đáng tin”.
Tổng thống Trump đã ba lần tăng thuế với hàng hóa Trung Quốc (Ảnh: commons.wikimedia)

Người dân Mỹ đổ xô tích trữ – Hệ quả ngoài dự kiến của thuế quan

Từ đầu tháng 4, các chuỗi siêu thị và hãng phân tích tiêu dùng bắt đầu ghi nhận làn sóng tích trữ hàng hóa chưa từng có. Người dân lo ngại việc tăng thuế nhập khẩu sẽ khiến giá hàng leo thang, thậm chí dẫn đến tình trạng khan hiếm.

  • Theo Consumer Edge:
    • Rau đóng hộp tăng doanh số 23%,
    • Cà phê hòa tan tăng 20%,
    • Tương cà tăng 16%.
  • Theo Earnest Analytics:
    • Chi tiêu tại Apple tăng 20% trong 5 ngày sau khi thuế tăng,
    • Các chuỗi bán lẻ lớn như Home Depot và Belk tăng lần lượt 10% và 18%.

Một cuộc chiến thuế nhắm đến Trung Quốc, nhưng cuối cùng lại khiến người tiêu dùng Mỹ chịu ảnh hưởng trực tiếp.

Đối thoại Mỹ – Trung: Cửa sổ hòa giải đang hé mở?

Ông Trump cũng tiết lộ rằng hai bên đã liên hệ nhiều lần, và rằng Washington đang trao đổi với Bắc Kinh kể từ khi mức thuế 145% được áp dụng.

“Tôi tin tưởng Mỹ sẽ đạt được một thỏa thuận rất tốt với Trung Quốc”, ông nhấn mạnh.

Đáng chú ý, phát ngôn này xuất hiện cùng thời điểm ông Trump xác nhận hoãn thương vụ TikTok tại Mỹ cho đến khi các vấn đề thương mại được giải quyết. Điều này càng củng cố nhận định: thương mại mới là “trận đánh chính”, còn các vấn đề công nghệ như TikTok chỉ là “con tốt” trên bàn cờ lớn hơn.

Phản ứng từ Bắc Kinh: Cứng rắn nhưng không leo thang

Đáp lại, phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố “không bận tâm đến trò chơi con số thuế quan” – cho thấy nước này không có ý định leo thang căng thẳng ở thời điểm hiện tại.

Bắc Kinh cho rằng nếu Washington thực sự nghiêm túc trong việc giải quyết căng thẳng thương mại, thì điều kiện tiên quyết là phải từ bỏ lối tiếp cận mang tính áp đặt cực đoan, thay vào đó cần tham gia đối thoại trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng và cùng có lợi.

Lật ngược vấn đề: Liệu Mỹ đang xuống thang – hay đang chuẩn bị một nước cờ mới?

Các chuyên gia thương mại nhận định, việc ông Trump phát tín hiệu hạ thuế có thể là bước đi chiến lược. Khi người tiêu dùng bắt đầu “phát mệt” với hậu quả thuế quan, việc “nhường một bước” có thể giúp ông:

  • Trấn an tâm lý thị trường,
  • Thoát khỏi thế đối đầu kéo dài,
  • Và chuẩn bị nền tảng cho một “chiến thắng ngoại giao” trước bầu cử.

Nhưng cũng không loại trừ khả năng đây là “đòn gió” chiến thuật, để Trung Quốc tự bộc lộ thái độ trước khi Mỹ đưa ra bước đi tiếp theo.

Khi đòn thuế trở thành con dao hai lưỡi

Cuộc chiến thuế quan vốn được kỳ vọng sẽ bảo vệ nền kinh tế Mỹ, nhưng thực tế đang đặt ra bài toán mới: Làm thế nào để bảo vệ người tiêu dùng Mỹ trước chính sách của chính mình?

Trong thế cờ thương mại hiện tại, không phải ai đánh trước sẽ thắng – mà là ai biết dừng đúng lúc để giữ được cả thế và lực.

Theo: Reuters