Giữa lòng đồng bằng Bắc Bộ trù phú, nơi dòng sông Kinh Thầy lặng lẽ chảy qua, có một bến đò mang tên Bến Vạn – điểm giao thoa giữa hai miền đất giàu truyền thống và văn hóa: thành phố Chí Linh và huyện Kinh Môn (tỉnh Hải Dương).

Không chỉ đơn thuần là phương tiện qua lại, Bến Vạn còn là biểu tượng cho sự gắn kết cộng đồng, cho một quá khứ đầy ký ức và hiện tại đang từng bước chuyển mình theo nhịp phát triển của đất nước.

Bến Vạn – Một bến đò lặng lẽ mang hồn quê

Bến Vạn nằm trên tuyến đường thủy huyết mạch, nơi con sông Kinh Thầy ôm lấy những triền đất đỏ màu phù sa, tạo nên cảnh quan nên thơ và trù phú. Từ bao đời nay, bến đò này đã là nơi giao thương, nối liền làng Vạn Kiếp (thuộc Chí Linh) với xã Hiệp Hòa (thuộc huyện Kinh Môn). Người dân hai bên bờ vẫn thường nhắc về bến đò này bằng sự trìu mến, bởi nó không chỉ gắn liền với cuộc sống mưu sinh mà còn in đậm trong ký ức tuổi thơ; trong những câu chuyện của cha ông về một vùng quê hiền hòa.

Theo nhiều cụ cao niên trong vùng; Bến Vạn từng là điểm tập kết của thuyền buôn, nơi trao đổi hàng hóa giữa các làng ven sông. Đặc biệt, trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, bến đò này từng là điểm trung chuyển vật tư, lương thực phục vụ cho tiền tuyến. Không ít lần, nơi đây cũng là nơi các chiến sĩ vượt sông, bí mật bám địa bàn hoạt động.

Ông Nguyễn Văn Bảy (67 tuổi, xã Hiệp Hòa), một người lái đò lâu năm chia sẻ: “Hơn 30 năm qua, tôi đã chở biết bao nhiêu người qua sông. Có người đi làm, có người đi học, có người về quê thăm cha mẹ. Cứ sáng đi, chiều về, bến Vạn như một phần cuộc sống của chúng tôi.”

Bến Vạn – nhịp cầu nối đôi bờ sông Kinh Thầy (Ảnh: PV Thuận Vũ)

Gắn kết cộng đồng, tạo thuận lợi giao thương

Ngày nay, tuy hệ thống cầu đường hiện đại đã phát triển mạnh mẽ; nhưng Bến Vạn vẫn đóng vai trò quan trọng đối với người dân địa phương. Mỗi ngày, hàng trăm lượt người qua lại – từ các em học sinh đi học; bà con đi chợ; nông dân vận chuyển nông sản; cho tới khách du lịch ghé thăm di tích đền Kiếp Bạc – một điểm đến linh thiêng nằm không xa bến đò.

Bến Vạn không chỉ giúp rút ngắn khoảng cách địa lý giữa Chí Linh và Kinh Môn; mà còn góp phần tạo nên sự giao thoa văn hóa giữa hai vùng đất. Người dân hai bên bờ tuy thuộc hai đơn vị hành chính khác nhau; nhưng chung nhau một nhịp sống, một dòng sông và cùng chia sẻ những giá trị truyền thống. Những buổi họp chợ sớm; những lễ hội mùa xuân ở đền Kiếp Bạc; hay những phiên chợ quê ven sông đều là minh chứng cho sự hòa quyện ấy.

Bến đò Vạn – Cơ hội phát triển du lịch cộng đồng

Với vị trí gần cụm di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc; bến Vạn được đánh giá là có tiềm năng lớn để phát triển du lịch sinh thái – trải nghiệm. Du khách đến với Hải Dương hoàn toàn có thể kết hợp hành trình tham quan đền Kiếp Bạc; với trải nghiệm chèo thuyền trên sông Kinh Thầy; khám phá nét đẹp làng quê Kinh Môn; thưởng thức ẩm thực dân dã và tìm hiểu văn hóa địa phương qua lời kể của những người chèo đò.

TS. Lê Văn Hùng; chuyên gia phát triển đô thị nhận định: “Không nên để những bến đò truyền thống bị mai một. Thay vì xóa bỏ; cần lồng ghép yếu tố văn hóa – du lịch; tạo sinh kế cho người dân và giữ gìn bản sắc địa phương.”

Việc đưa bến Vạn vào các sản phẩm du lịch cộng đồng không chỉ giúp bảo tồn giá trị truyền thống; mà còn tạo thêm sinh kế cho người dân. Một khi du khách đến; câu chuyện về bến đò cổ sẽ không còn chỉ là ký ức của người già; mà sẽ tiếp tục sống động trong lòng thế hệ trẻ.

Giữa nhịp sống hiện đại, những bến đò như bến Vạn đang ngày càng trở nên hiếm hoi (Ảnh: PV Thuận Vũ)

Gìn giữ một phần hồn quê

Giữa nhịp sống hiện đại, những bến đò như bến Vạn đang ngày càng trở nên hiếm hoi. Nhưng cũng chính vì thế, sự tồn tại của chúng lại trở nên quý giá hơn bao giờ hết. Đó không chỉ là nơi qua sông, mà còn là nơi neo giữ ký ức, văn hóa và tình người.

Việc bảo tồn bến Vạn cần được xem là nhiệm vụ của cả cộng đồng: Từ chính quyền địa phương đến người dân; từ ngành giao thông đến ngành du lịch; tất cả cùng chung tay gìn giữ một “nhịp cầu văn hóa” còn vẹn nguyên giữa lòng đồng bằng Bắc Bộ.

Khi ánh hoàng hôn phủ xuống dòng sông Kinh Thầy, chiếc đò nhỏ vẫn lặng lẽ chở khách sang sông. Và bến Vạn – dù mộc mạc, khiêm nhường – vẫn đứng đó, như một phần hồn quê, nối đôi bờ bằng tình đất; tình người không thể tách rời.