Ngày 30/7, một thông tin gây chấn động đã được lan truyền: Tập Cận Bình có thể sẽ thôi giữ chức Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), trong khi một danh sách 9 ủy viên Thường vụ mới – được cho là thành phần chính phủ lâm thời – đã bắt đầu được lưu hành nội bộ. Dù chưa được xác nhận chính thức, thông tin này đang gây ra nhiều tranh luận gay gắt trong giới phân tích chính trị quốc tế.

Hội nghị Bộ Chính trị và dấu hiệu “chuyển giao quyền lực tạm thời”?

Theo phóng viên Vương Độ Nhược từ Apollo News, Hội nghị Bộ Chính trị ĐCSTQ ngày 30/7 đã quyết định sẽ triệu tập Hội nghị Trung ương 4 vào tháng 10/2025, đồng thời nhấn mạnh: “Tư tưởng Tập Cận Bình sẽ là kim chỉ nam cho công tác kinh tế nửa cuối năm”.

Trong bối cảnh đó, một phiên bản mới của danh sách 9 thành viên Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị – được cho là đội hình lãnh đạo “chính phủ lâm thời” – đã rò rỉ. Danh sách này do nhà bình luận Thái Thần Khôn tiết lộ, trong đó nổi bật là chi tiết Tập Cận Bình sẽ từ chức Tổng Bí thư, nhưng vẫn giữ vai trò Chủ tịch nước kiêm Chủ tịch Quân ủy Trung ương.

Danh sách 9 ủy viên thường vụ mới rò rỉ:

  1. Tập Cận Bình – Chủ tịch nước kiêm Chủ tịch Quân ủy Trung ương (rút khỏi vị trí Tổng Bí thư)
  2. Đinh Tiết Tường – Tổng Bí thư mới kiêm Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương
  3. Trương Hựu Hiệp – Phó Chủ tịch thứ nhất Quân ủy Trung ương, tham gia Ủy ban Thường vụ
  4. Trần Tế Ninh – Thủ tướng mới
  5. Lý Cường – Chủ tịch Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc
  6. Thái Kỳ – Chủ tịch Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc
  7. Ân Lệ – Bí thư thứ nhất Ban Bí thư, kiêm Chánh Văn phòng Trung ương
  8. Trương Quốc Khánh – Bí thư Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương
  9. Viên Gia Quân – Phó Thủ tướng Thường trực

Trong khi đó, Vương Hỗ Ninh và Lý Hy – hai gương mặt từng được xem là thân cận với Tập – được cho là đã bị cách chức.

Phân tích: “Chính phủ lâm thời” hay kế hoạch thoái vị có điều kiện?

Nhà bình luận Thái Thần Khôn cho rằng nếu danh sách trên là thật, rất có thể đây là một “chính phủ lâm thời” được dàn dựng để dọn đường cho việc Tập Cận Bình thoái vị trong kiểm soát. Dù vẫn giữ ghế Chủ tịch Quân ủy, song quyền lực thực sự có thể đã được chuyển giao đáng kể cho Trương Hựu Hiệp.

Bình luận của GS Trương Thiên Lượng cũng nhấn mạnh điều này. Ông lưu ý rằng nếu Tập thật sự thất bại về kinh tế và bị gạt ra ngoài, thì tư tưởng của ông sẽ không còn được dùng để định hướng kinh tế cho nửa cuối năm. Việc thông cáo vẫn khẳng định vai trò của “tư tưởng Tập Cận Bình” cho thấy ông vẫn giữ ảnh hưởng lớn trong nội bộ Đảng, ít nhất là trong giai đoạn trước Hội nghị Trung ương 4.

Dấu hiệu từ văn phong thông cáo và thời điểm tháng 10

Bình luận viên Đường Tĩnh Nguyên thì lại đi sâu vào phân tích thông cáo báo chí ngày 30/7 – bao gồm 14 đoạn dài bất thường nhưng lại không công bố ngày cụ thể của Hội nghị Trung ương 4. Theo ông, đây là một bước đi có chủ ý để “chừa chỗ linh hoạt” cho các sắp xếp chính trị phía sau hậu trường.

Điểm đáng chú ý, theo ông Đường, là nếu vòng đàm phán thương mại Mỹ – Trung thứ ba đạt được thỏa thuận đình chiến 90 ngày, thì thời điểm kết thúc sẽ rơi vào cuối tháng 10 – trùng khớp với Hội nghị Trung ương 4. Đây có thể là tín hiệu rằng sự thay đổi nhân sự tại Bắc Kinh sẽ đi kèm với thay đổi lực lượng đàm phán, theo một chiến lược đồng bộ.

So sánh với hội nghị Bộ Chính trị tháng 8/2019, ông Đường nhận thấy sự khác biệt đáng kể: thông cáo hiện tại mang giọng điệu nhẹ nhàng, thực dụng hơn, gợi nhớ thời kỳ Hồ Cẩm Đào – Ôn Gia Bảo, chứ không còn đậm dấu ấn “kiểu Tập Cận Bình” như trước đây.

Vụ án Miêu Hoa và câu hỏi: Ai đang thật sự nắm quyền?

Một dấu hiệu khác được giới quan sát chú ý là vụ việc của Miêu Hoa, ủy viên Quân ủy Trung ương, đáng ra đã bị cách chức tại Hội nghị Trung ương 4, nhưng đến nay vẫn chưa có động thái rõ ràng. Nhiều suy đoán cho rằng ông Miêu đã bị xếp vào danh sách “chống Đảng”, nhưng nếu Tập Cận Bình mất quyền, thì “phe chống Tập” như Miêu Hoa rất có thể sẽ trở thành lực lượng mới lên nắm quyền.

Trung Quốc hậu Cộng sản – Chủ đề dần được thảo luận công khai?

Đi xa hơn, Ngô Quốc Quang, nhà nghiên cứu cao cấp tại Đại học Stanford, nhận định rằng “hướng tới một Trung Quốc hậu Cộng sản” đã trở thành xu thế không thể đảo ngược. Ông cho rằng mâu thuẫn thể chế giữa độc quyền chính trị và nền kinh tế thị trường là nguyên nhân khiến mô hình Trung Quốc rơi vào khủng hoảng. Tập Cận Bình, theo ông Ngô, đã làm trầm trọng thêm sự bất ổn này, khiến ĐCSTQ tiến gần hơn đến giới hạn tồn tại.

Chuyển giao quyền lực – Chiến thuật thoái lui – Hay màn kịch chính trị?

Dù danh sách lãnh đạo mới và thông tin Tập Cận Bình từ chức Tổng Bí thư chưa được xác nhận chính thức, nhưng những thay đổi trong văn phong, thời điểm chính trị và cấu trúc quyền lực đang hé lộ một giai đoạn chuyển mình chưa từng có.

Hội nghị Trung ương 4 – dự kiến diễn ra vào tháng 10 – sẽ là thời khắc bản lề: hoặc khẳng định sự tiếp tục của một mô hình đang lung lay, hoặc mở ra giai đoạn chuyển giao âm thầm nhưng sâu sắc trong chính trị Trung Quốc.

Theo: aboluowang