Armenia và Azerbaijan lần đầu tiên phối hợp hành động theo thỏa thuận hòa bình, mở ra hy vọng khép lại xung đột kéo dài. Thổ Nhĩ Kỳ ca ngợi đây là “bước tiến lịch sử”, trong khi Nga khẳng định sẵn sàng đóng góp cho tiến trình.

Động thái ngoại giao chung hiếm hoi

Theo Hãng thông tấn Arka, động thái này được thực hiện; trên cơ sở thỏa thuận đã công bố trước đó. Đơn kháng cáo kèm dự thảo; quyết định giải thể đã được gửi đến toàn bộ các quốc gia thành viên OSCE.

Trước đó, ngày 8/8, tại Washington, Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev, Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan và Tổng thống Mỹ Donald Trump; đã cùng ký đơn kháng cáo chung. Cũng trong cuộc gặp lịch sử này, ba nhà lãnh đạo ký tuyên bố chung về giải pháp hòa bình cho xung đột giữa Baku và Yerevan.

“Tuyến đường Trump” – Hành lang mới cho hòa bình

Armenia đã đồng ý hợp tác trong dự án “Tuyến đường Trump vì hòa bình và thịnh vượng quốc tế”, một hành lang trung chuyển nối Azerbaijan với vùng đất Nakhchivan; qua lãnh thổ Armenia. Đây được kỳ vọng sẽ mở ra; cơ hội giao thương và kết nối khu vực.

Thổ Nhĩ Kỳ ca ngợi “bước tiến lịch sử”

Phát biểu ngày 11/8, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan; khẳng định thỏa thuận là “bước tiến lịch sử” hướng tới hòa bình lâu dài ở Nam Kavkaz.

Ông nhấn mạnh: “Khi hòa bình được thiết lập, hệ thống đường bộ và đường sắt trong khu vực sẽ được khôi phục, các cửa khẩu biên giới mở trở lại, thương mại tự do sẽ phát triển vì lợi ích chung của tất cả các quốc gia.”

Nga sẵn sàng đóng góp cho hòa bình

Cùng ngày, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và người đồng cấp Armenia Ararat Mirzoyan; đã điện đàm, trao đổi chi tiết về kết quả các cuộc tiếp xúc ở Mỹ. Bộ Ngoại giao Nga cho biết, Moscow sẵn sàng hỗ trợ tiến trình bình thường hóa toàn diện quan hệ Yerevan – Baku.

Ông Lavrov khẳng định, hòa bình bền vững cần dựa trên các thỏa thuận ba bên giai đoạn 2020-2022, trong đó Nga giữ vai trò trung gian then chốt.

Xung đột Nagorno-Karabakh – Chặng đường nhiều máu và nước mắt

  • 1988 – 1994: Chiến tranh Karabakh lần thứ nhất; khiến khoảng 30.000 người thiệt mạng, hơn 1 triệu người – chủ yếu là người Azerbaijan – phải rời bỏ nhà cửa khi quân Armenia kiểm soát Nagorno-Karabakh và 7 vùng lân cận.
  • 2020: Azerbaijan tiến hành chiến dịch quân sự 44 ngày, giành lại phần lớn lãnh thổ. Nga đứng ra làm trung gian ký lệnh ngừng bắn và triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình.
  • 2022 – 2023: Baku phong tỏa hành lang Lachin, sau đó mở chiến dịch quân sự buộc chính quyền Karabakh đầu hàng. Hàng trăm nghìn người Armenia phải di tản.

Triển vọng ký kết hiệp định hòa bình lâu dài

Sau các diễn biến quân sự và chính trị căng thẳng, Armenia và Azerbaijan đều tuyên bố; mong muốn ký hiệp định hòa bình. Đến tháng 3/2025, hai bên đã thống nhất được văn bản dự thảo, song vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết.

Thỏa thuận hành động chung lần này; được kỳ vọng sẽ tạo đà mới, đưa tiến trình đàm phán tiến gần hơn tới một nền hòa bình; bền vững tại Nam Kavkaz.

Theo: Báo quốc tế