Cử nhân mới ra trường lương chỉ 7-8 triệu đồng; gần ngang lao động phổ thông, cho thấy giá trị tấm bằng đại học đang giảm sút.

Khi cử nhân chật vật với mức lương khởi điểm

Không ít sinh viên chia sẻ rằng sau khi ra trường; mức lương phổ biến chỉ dao động từ 7-8 triệu đồng/tháng. Con số này thực tế không cao hơn nhiều; so với lao động phổ thông tại Hà Nội và TPHCM hiện nay; vốn có thể kiếm mức thu nhập tương tự nhờ làm dịch vụ; hoặc công việc phi chính thức như xe công nghệ, giao hàng.

So với hơn một thập kỷ trước; mức lương khởi điểm đã tăng nhưng tốc độ tăng; lại quá chậm so với chi phí sinh hoạt leo thang. Trong khi đó, sinh viên mất 4-5 năm học tập cùng nhiều chi phí phát sinh; nên khi ra trường dễ rơi vào áp lực tài chính.

Một nghiên cứu của ILO chỉ ra rằng giá trị tấm bằng đại học; xét trên chênh lệch thu nhập đã sụt giảm nhanh. Năm 2016, thu nhập của người có bằng đại học cao hơn 127%; so với người chỉ học dưới tiểu học, nhưng đến năm 2022 mức chênh lệch chỉ còn 68,6%. Nghĩa là lợi thế về thu nhập của cử nhân đã giảm gần một nửa sau 6 năm.

Thách thức và cơ hội từ “đại sắp xếp”

ILO lý giải tình trạng trên đến từ sự gia tăng số lượng cử nhân; sự thay đổi nhu cầu tuyển dụng; chuyển dịch cơ cấu kinh tế và việc lao động phổ thông có thêm cơ hội tăng thu nhập. Điều này cho thấy tấm bằng đại học không còn là “tấm vé vàng”; đảm bảo lợi thế cạnh tranh như trước.

Với sinh viên, thách thức lớn nhất là phải chủ động bổ sung kỹ năng; ngoại ngữ, tư duy sáng tạo và khả năng thích ứng. Bằng cấp chỉ còn là nền tảng, trong khi năng lực thực tế mới quyết định giá trị. Nếu chỉ dựa vào lương khởi điểm; nhiều bạn trẻ dễ rơi vào “bẫy thu nhập” khi chọn công việc phổ thông lương ngang bằng; nhưng ít cơ hội phát triển lâu dài.

Với ngành giáo dục, yêu cầu cấp thiết là nâng cao chất lượng đào tạo; đổi mới chương trình học theo hướng gắn liền với thực tiễn; giúp sinh viên dễ dàng chuyển đổi kỹ năng trong bối cảnh thị trường lao động biến động. Chủ trương tinh gọn hệ thống đại học – hay còn gọi là “đại sắp xếp” ; được kỳ vọng sẽ tái cấu trúc hệ thống đào tạo; nâng cao hiệu quả và khẳng định lại giá trị tấm bằng đại học.

Trong dài hạn, bằng đại học không chỉ đo bằng lương khởi điểm ; mà còn thể hiện ở tri thức; khả năng tư duy và cơ hội tiếp cận các ngành nghề đòi hỏi trình độ cao. Một số lĩnh vực như công nghệ, trí tuệ nhân tạo; tài chính hay y tế vẫn đang khát nhân lực chất lượng cao; và sẵn sàng trả mức thu nhập vượt trội cho những ứng viên có nền tảng học thuật tốt.

Theo: Dân trí

Từ Khóa: