Dự thảo mới của Bộ Tài chính quy định người dân; khi chuyển đất nông nghiệp sang đất ở chỉ phải nộp 30 – 50% chênh lệch giá; thay vì 100% như hiện nay. Chính sách này nhằm tháo gỡ vướng mắc về tiền sử dụng đất; giảm gánh nặng tài chính cho hộ gia đình, cá nhân.

Người dân loay hoay vì chi phí chuyển đổi đất quá cao

Trong nhiều năm qua, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở; luôn là bài toán nan giải với hàng triệu hộ dân. Nguyên nhân chính là mức tiền sử dụng đất quá cao; khiến nhiều gia đình dù có nhu cầu thực sự vẫn không thể xoay xở.

Như trường hợp bà Lê Thị Thu (Thanh Hóa); muốn chuyển hơn 120 m² đất vườn sang đất ở để chia cho các con. Theo quy định hiện hành; với giá đất 15 triệu đồng/m², số tiền bà phải nộp lên tới 1,8 tỷ đồng. Con số này vượt xa khả năng tài chính của gia đình. Cán bộ địa phương cũng khuyên bà nên chờ chính sách mới; thay vì thực hiện thủ tục ngay lúc này.

Không chỉ Thanh Hóa, tại Hà Nội, TP.HCM, Nghệ An, Hà Tĩnh… cũng xuất hiện nhiều phản ánh tương tự. Giá đất ở được quy định trong bảng giá đất quá cao so với thực tế thị trường; gây khó khăn cho cả người dân lẫn chính quyền trong quá trình giải quyết hồ sơ.

Dự thảo mới: giảm gánh nặng tài chính cho hộ gia đình, cá nhân

Để tháo gỡ vướng mắc; Bộ Tài chính đã xây dựng Dự thảo Nghị quyết về tiền sử dụng đất khi hộ gia đình; cá nhân chuyển mục đích sử dụng. Theo đó, thay vì phải nộp 100% chênh lệch giá giữa đất nông nghiệp và đất ở; người dân chỉ phải nộp từ 30 – 50%.

  • Với diện tích trong hạn mức giao đất ở tại địa phương: mức thu tối thiểu là 30%.
  • Với diện tích vượt hạn mức nhưng không quá 500 m²: mức thu tối thiểu 50%.
  • Với diện tích vượt trên 500 m²: tiếp tục áp dụng mức 100% như hiện hành.

Đáng chú ý, mức thu này chỉ áp dụng một lần cho mỗi hộ hoặc cá nhân. Những lần chuyển đổi sau; sẽ thực hiện theo quy định chung của Luật Đất đai và các nghị định liên quan. Thẩm quyền quyết định mức thu cụ thể sẽ do UBND tỉnh trình HĐND cùng cấp thông qua; đảm bảo phù hợp tình hình thực tế từng địa phương.

Chính sách mới được kỳ vọng sẽ giảm bớt gánh nặng tài chính; giúp người dân nông thôn có điều kiện mở rộng đất ở, chia tách đất cho con cái; ổn định cuộc sống, đồng thời hạn chế tình trạng “đóng băng” thủ tục chuyển mục đích như hiện nay.

Chuyên gia cảnh báo nguy cơ lợi dụng chính sách

Trao đổi với VietNamNet, ông Đặng Hùng Võ; nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường – đánh giá cao đề xuất này; song lưu ý cần làm rõ đối tượng áp dụng.

Theo ông Võ, mức thu 30%; chỉ nên áp dụng cho các trường hợp; thật sự có nhu cầu về đất ở xã hội tại nông thôn; chẳng hạn gia đình đông con, thiếu đất ở. Trong khi đó, các trường hợp chuyển đổi để kinh doanh, buôn bán đất thì phải nộp 100% như trước.

“Nếu không quy định chặt chẽ sẽ có tình trạng gom đất vườn giá rẻ; chuyển đổi sang đất ở chỉ với 30%, rồi bán lại kiếm lời. Điều đó biến chính sách hỗ trợ thành công cụ trục lợi”, ông Võ cảnh báo.

Ông nhấn mạnh: “Nguyên tắc là đúng người, đúng chính sách. Ai thiếu đất ở thì được ưu đãi, ai làm thương mại thì phải nộp đủ. Chỉ nên duy trì hai mức: 30% cho nhu cầu ở thật sự và 100% cho mục đích kinh doanh.”

Chính sách đất đai: hướng tới minh bạch và công bằng

Song song với Dự thảo của Bộ Tài chính; Cục Quản lý Đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường); cũng đang triển khai quy trình xây dựng bảng giá đất mới theo Luật Đất đai 2024. Điểm nhấn là trao nhiều thẩm quyền hơn cho địa phương; gắn trách nhiệm UBND cấp tỉnh trong việc xác định giá đất cụ thể, sát thực tế hơn.

Việc thay đổi phương thức tính giá và mức thu tiền sử dụng đất được kỳ vọng sẽ:

  • Giảm chi phí cho người dân, đặc biệt tại khu vực nông thôn.
  • Minh bạch hóa chính sách tài chính đất đai; tránh tình trạng chênh lệch quá lớn giữa giá nhà nước và giá thị trường.
  • Ngăn chặn các hành vi lợi dụng, đầu cơ đất đai, đảm bảo công bằng xã hội.

Trong bối cảnh nhu cầu chuyển đổi đất vườn sang đất ở ngày càng tăng; đặc biệt khi dân số nông thôn mở rộng, chính sách này có ý nghĩa quan trọng. Tuy nhiên, để đi vào thực tế, cần những quy định rõ ràng; chặt chẽ và cơ chế giám sát hiệu quả; tránh biến chính sách nhân văn thành kẽ hở cho một số đối tượng trục lợi.

Theo: Vietnamnet

Từ Khóa: