Tại Đông Hòa (Phú Yên), rạng sáng 22-11 trận lũ lớn nhất nhiều năm qua; đã khiến hàng chục nghìn người bị cô lập trong biển nước. Lực lượng chức năng suốt 48 giờ nỗ lực cứu hộ, nhưng gặp vô vàn trở ngại do mưa lớn; mất điện và giao thông chia cắt

Tình hình mưa lũ diễn biến cực đoan

Mưa lớn kéo dài từ rạng sáng ngày 22-11, đã khiến toàn bộ khu vực thị xã Đông Hòa; chìm trong nước, nhiều nơi mực nước dâng cao đột ngột chỉ trong vài giờ; khiến người dân không kịp trở tay. Theo ghi nhận của chính quyền địa phương, đây là một trong những đợt lũ; có tốc độ lên nhanh nhất, trong vòng hơn 20 năm; vượt xa cảnh báo ban đầu của cơ quan khí tượng.

Hệ thống thoát nước quá tải, các con sông nhỏ quanh khu vực dâng vượt báo động 3. Nước từ thượng nguồn đổ về cùng lúc khiến nhiều phường: Hòa Xuân Tây, Hòa Tâm, Hòa Hiệp Nam… chìm sâu hơn 1,5–2 m. Người dân sống ở các khu vực trũng thấp, buộc phải trèo lên mái nhà; hoặc gác xép chờ ứng cứu.

Phó thủ tướng đi thăm hỏi các hộ dân gặp nạn mưa lũ, đang sơ tán tại Công an phường Đông Hòa, Đắk Lắk. (Ảnh: Nghệ An Mới)

Nhiều tuyến đường huyết mạch dẫn vào trung tâm Đông Hòa bị ngập sâu, giao thông tê liệt. Toàn bộ khu vực dân cư dọc sông Bàn Thạch và suối Kỳ Lộ, chìm trong nước đục ngầu; cuồn cuộn chảy xiết. Điện lực phải tạm ngừng cung cấp điện, ở nhiều phường để đảm bảo an toàn; khiến công tác cứu hộ càng khó khăn hơn.

Nỗ lực cứu hộ giữa thời tiết khắc nghiệt

Ngay sau khi nước lũ lên cao, lực lượng quân đội, công an, dân quân tự vệ; và đội cứu hộ cứu nạn của tỉnh Phú Yên đã được điều động khẩn cấp. Tuy nhiên, tình hình thực tế phức tạp hơn dự kiến. Các loại xuồng cứu hộ nhỏ, bị dòng chảy mạnh cản trở, còn xuồng máy lớn lại khó tiếp cận; khu dân cư do vướng dây điện, cây đổ hoặc vật cản trôi nổi.

Nhiều tổ cứu hộ phải chia thành các nhóm nhỏ, dùng dây an toàn; thậm chí bơi trong nước lũ để tiếp cận từng ngôi nhà. Chỉ trong vòng 12 giờ đầu, lực lượng chức năng đã đưa được hơn 2.000 người; ra khỏi vùng nguy hiểm. Tuy vậy, con số này chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng số người đang bị cô lập.

Đôi mắt anh Lý Văn Đường đỏ hoe vì nhiều giờ cùng nhóm tình nguyện vật lộn với sóng gió tìm xác cha trong vô vọng. (Ảnh: Nghệ An Mới)

Tình huống càng nghiêm trọng hơn khi nhiều gia đình có trẻ nhỏ, người già hoặc người bệnh. Có những khu vực nước chảy xiết, khiến xuồng cứu hộ đến rồi phải quay ra; vì không thể vượt qua dòng nước. Các đội cứu hộ phải liên tục thay ca, túc trực toàn thời gian dưới mưa lạnh; để tìm mọi phương án tiếp cận nạn nhân.

Nhiều người dân chia sẻ, họ đã phải cầm cự hơn 24–36 giờ; với lượng lương thực ít ỏi: mì gói, nước đóng chai hoặc thực phẩm khô còn sót lại. Những người mắc kẹt trên tầng hai và sân thượng, dùng đèn pin hoặc la hét; để báo vị trí cho lực lượng cứu hộ.

Hàng nghìn hộ dân bị cô lập trong nước lũ

Theo thống kê sơ bộ, có hơn 10.000 hộ dân – tương đương hàng chục nghìn nhân khẩu; đang bị cô lập hoàn toàn. Một số khu dân cư nằm trong vùng trũng, đã ngập sâu đến mức; chỉ còn thấy mái ngói lấp ló trên mặt nước. Những hộ ở sát các sông nhỏ, thì đối mặt nguy cơ lở bờ, nước xoáy mạnh; cuốn trôi tài sản, gia súc và vật dụng sinh hoạt.

Tại nhiều khu vực, nước vẫn không có dấu hiệu rút, trái lại tiếp tục dâng; do mưa kéo dài liên tục suốt hai ngày qua. Người dân sinh sống gần các hồ thủy lợi, càng lo lắng bởi nguy cơ xả tràn; tăng áp lực dòng chảy về hạ du. Chính quyền đã yêu cầu, các trạm thủy lợi vận hành theo quy trình đặc biệt; hạn chế tối đa việc xả nước nhưng vẫn phải đảm bảo an toàn đập.

Vợ chồng bà Thẩm xuống xe thì được báo không thể về nhà, phải ở lại Công an phường Đông Hòa. (Ảnh: Nghệ An Mới)

Các trường học, cơ sở y tế ở khu vực bị ngập đều tạm dừng hoạt động. Một số trạm y tế phải chuyển bệnh nhân lên bệnh viện huyện. Hơn 3.000 học sinh được bố trí nghỉ học để đảm bảo an toàn. Trong khi đó, tại các xã vùng sâu, nhiều thầy cô vẫn đang mắc kẹt và chưa thể liên lạc.

Ngoài thiệt hại về nhà cửa, hàng trăm hecta hoa màu; thủy sản của người dân Đông Hòa bị cuốn trôi. Nhiều ao nuôi tôm, cá gần biển bị nước lũ phá vỡ bờ, gây thất thoát lớn. Các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ gần như mất trắng khi gia súc, gia cầm không thể di dời kịp.

Công tác ứng phó khẩn cấp và các phương án tiếp theo

Trước tình hình đặc biệt nghiêm trọng, UBND tỉnh Phú Yên đã kích hoạt toàn bộ phương án; phòng chống thiên tai cấp độ cao nhất; huy động lực lượng từ các huyện lân cận hỗ trợ Đông Hòa. Các đơn vị quân đội đóng gần khu vực, đã điều thêm xe đặc chủng, xuồng composite; và thiết bị cắt phá để hỗ trợ mở đường tiếp cận vùng sâu.

Bí thư Đảng ủy phường Đông Hòa xót xa cho biết thiệt hại về người và tài sản ở phường là rất lớn. (Ảnh: Nghệ An Mới)

Nhiều doanh nghiệp, đoàn thể và người dân trong tỉnh, đã nhanh chóng quyên góp lương thực; nước uống, áo phao và thuốc men chuyển tới các điểm tập kết. Lực lượng thanh niên xung kích, tổ chức nhiều nhóm nhỏ tiếp tế mì tôm; pin dự phòng và đèn chiếu sáng cho các khu dân cư chưa tiếp cận được cứu hộ.

Cơ quan khí tượng cảnh báo mưa lớn còn kéo dài, nguy cơ lũ chồng lũ; hoàn toàn có thể xảy ra. Vì vậy, các lực lượng cứu hộ dự kiến tiếp tục tăng quân số, chia làm nhiều mũi; tiếp cận những khu vực còn bị ngăn cách. Các đội hình sẽ có thêm thiết bị định vị, máy cắt cầm tay, bộ đàm và xuồng; công suất lớn hơn, để sẵn sàng cho tình huống nước dâng cao trở lại.

Ngoài ra, tỉnh đang tính phương án sử dụng trực thăng; nếu thời tiết cho phép, nhằm cứu người; ở những điểm bị cô lập quá lâu hoặc nạn nhân mắc bệnh; cần được đưa đi cấp cứu khẩn cấp.

Đảng ủy, UBND phường Đông Hòa chuẩn bị nhu yếu phẩm, nơi tá túc cho bà con gặp nạn do mưa lũ. (Ảnh: Nghệ An Mới)

Người dân kiệt sức, mong chờ cứu trợ kịp thời

Đến chiều cùng ngày, trời vẫn mưa nặng hạt và nước chưa có dấu hiệu rút. Nhiều người dân, rơi vào trạng thái kiệt sức; sau hơn một ngày một đêm cầm cự trong điều kiện thiếu điện; thiếu nước sạch và không có thông tin liên lạc. Những hộ gia đình có trẻ nhỏ, đối mặt nguy cơ hạ thân nhiệt; do gió lạnh và mưa liên tục.

Lực lượng y tế được điều động, đi kèm các tổ cứu hộ; để sơ cứu người gặp vấn đề sức khỏe; đặc biệt là người cao tuổi, phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh. Nhiều trường hợp hoảng loạn, mất nước hoặc bị thương nhẹ; đã được đưa về trạm y tế tạm thời để theo dõi.

Các nhóm cứu hộ đã huy động ca nô đi ứng cứu nhưng trời tối, sóng to đành bất lực quay về. (Ảnh: Nghệ An Mới)

Tại các điểm sơ tán, nhân viên hội chữ thập đỏ; đang phát lương thực, nước lọc và chăn ấm cho người dân. Tuy nhiên, nhu cầu lớn khiến nguồn dự trữ ban đầu nhanh chóng cạn kiệt. Một số địa phương lân cận như Tuy Hòa, Tây Hòa… đang huy động khẩn cấp thêm nhu yếu phẩm chuyển đến Đông Hòa trong đêm.

Dù chưa thống kê được đầy đủ thiệt hại, nhưng chính quyền xác định trận lũ lần này; sẽ để lại hậu quả rất lớn, đối với đời sống, sản xuất; và cơ sở hạ tầng của Đông Hòa. Công tác thống kê và hỗ trợ thiệt hại, sẽ được triển khai ngay sau khi nước rút; song trước mắt ưu tiên cao nhất vẫn là bảo vệ tính mạng người dân.

Theo: Nghệ An Mới