Ô nhiễm không khí Hà Nội tăng cao khi xe cá nhân bùng nổ. Kinh nghiệm Seoul và Tokyo cho thấy mở rộng giao thông công cộng là giải pháp bền vững.

Chất lượng không khí Hà Nội tiếp tục xuống mức xấu

Sáng 9/12, nhiều trạm quan trắc tại Hà Nội ghi nhận chỉ số chất lượng không khí ở mức xấu và tím, đặc biệt tại khu vực Hồ Tây, Quảng Bá, Nhật Tân hay Phú Thượng. Lớp sương bụi dày làm giảm tầm nhìn, nối dài chuỗi ngày ô nhiễm nặng trong mùa lạnh.

Các chuyên gia tại tọa đàm “Cải thiện chất lượng môi trường không khí đô thị” cho biết nồng độ PM2.5 tại Hà Nội thường tăng mạnh khi thời tiết lạnh và nghịch nhiệt xuất hiện. Tình trạng chênh lệch ô nhiễm giữa nội đô và ngoại thành diễn ra rõ rệt, trong đó khu vực trung tâm chịu áp lực lớn từ mật độ giao thông, xây dựng và ùn tắc kéo dài.

Công nghệ – chìa khóa nâng cao hiệu quả giao thông công cộng

Tại hội thảo quốc tế về chuyển đổi số trong vận hành đường sắt đô thị ngày 5/12, đại diện Tokyo, Paris và Đài Bắc chia sẻ nhiều mô hình ứng dụng công nghệ hiện đại. Tokyo Metro sử dụng AI, camera cảm biến chiều sâu và trợ lý ảo 24/7; Paris tăng cường vận hành metro tự động để nâng tần suất; Đài Bắc dùng AI dự báo lỗi và quản lý lượng khách theo thời gian thực.

Những giải pháp này giúp hệ thống giao thông công cộng vận hành ổn định hơn, giảm rủi ro và là tiền đề để người dân chuyển từ xe cá nhân sang phương tiện công cộng.

Gợi ý mô hình phù hợp cho Hà Nội

Theo chuyên gia, Hà Nội không cần sao chép hoàn toàn mô hình Seoul hay Tokyo, nhưng có thể tập trung vào ba trụ cột:

  1. Bãi đỗ xe đạp chuẩn hóa tại ga metro
  2. Mạng lưới bus điện kết nối đầu – cuối
  3. Hệ thống vé liên thông mở giữa các phương tiện

Nếu được triển khai đồng bộ, metro không chỉ là tuyến đưa người vào trung tâm mà trở thành “xương sống” của hệ sinh thái giao thông sạch, nhanh và liền mạch.

Bài học từ Seoul: Liên kết đa phương tiện

Seoul phát triển giao thông thuận tiện dựa trên khả năng kết nối giữa các phương tiện. Xe đạp công cộng Seoul Public Bike được bố trí ngay cạnh ga metro, đồng bộ giờ hoạt động với tàu. Người dùng chỉ cần thẻ T-money để thanh toán tất cả chặng di chuyển từ metro, xe buýt đến xe đạp, giúp giảm chi phí và rút ngắn thời gian chuyển tuyến.

Kinh nghiệm Tokyo: Hạ tầng đồng bộ và thanh toán thông minh

Tokyo tập trung mạnh vào hạ tầng và công nghệ. Thẻ IC như Suica hoặc PASMO không chỉ là vé tàu mà còn là ví điện tử dùng cho nhiều dịch vụ. Các bãi xe đạp tại ga được vận hành bài bản, xen kẽ bãi đỗ ngầm tự động dung lượng lớn, giúp xe đạp trở thành phương tiện vệ tinh hiệu quả của metro. Điều này tạo ra mạng giao thông đa phương thức vận hành mượt mà.

Hà Nội cần gì để rút ngắn khoảng cách?

So với nhiều đô thị lớn châu Á, Hà Nội mới ở giai đoạn xây dựng nền tảng. Dịch vụ chia sẻ xe đạp đã xuất hiện nhưng quy mô hạn chế; nhiều ga metro chưa có bãi đỗ an toàn hoặc có mái che; bus điện hoạt động mạnh ở một số tuyến nhưng chưa phủ rộng để hỗ trợ kết nối.

Việc hoàn thiện hạ tầng đỗ xe, mở rộng mạng bus điện và xây dựng hệ thống vé thống nhất được xem là bước quan trọng để Hà Nội tiến gần hơn tới mô hình giao thông bền vững, qua đó giảm ô nhiễm không khí trong dài hạn.

Theo: Tiền Phong