Đề xuất hòa bình 20 điểm do Ukraine công bố được coi là cơ sở cho cuộc đối thoại với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Văn bản hướng tới mục tiêu chấm dứt chiến sự với Nga. Tuy nhiên, các vấn đề nhạy cảm vẫn chưa được tháo gỡ hoàn toàn.

KYIV, 28/12 (Reuters) – Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết dự thảo hiện tại đã được tinh giản đáng kể. Văn bản này thay thế cho dự thảo 28 điểm trước đó. Quá trình chỉnh sửa diễn ra sau nhiều tuần làm việc với Mỹ. Theo ông, nhiều khác biệt đã được thu hẹp. Dù vậy, lãnh thổ và Zaporizhzhia vẫn là điểm nghẽn. Hai nội dung này sẽ được trao đổi với Tổng thống Donald Trump.

Đề xuất hòa bình xoay quanh chủ quyền và cam kết an ninh

Dự thảo nhấn mạnh việc tái khẳng định chủ quyền của Ukraine. Ukraine đề xuất thỏa thuận không xâm lược với Nga. Một cơ chế giám sát dài hạn sẽ được thiết lập. Cơ chế này dựa trên công nghệ vệ tinh. Các phương tiện không người lái cũng sẽ được sử dụng.

Ukraine mong muốn giữ nguyên quy mô lực lượng vũ trang. Con số đề xuất là khoảng 800.000 quân nhân. Kyiv cho rằng đây là yêu cầu tối thiểu cho phòng thủ. Đổi lại, Ukraine đề nghị các bảo đảm an ninh cụ thể. Các bảo đảm đến từ Mỹ, NATO và châu Âu. Mức độ được mô tả tương đương Điều 5 của NATO.

Phục hồi kinh tế và hội nhập thị trường châu Âu

Dự thảo xác định hội nhập EU là trụ cột dài hạn. Ukraine đề xuất mốc thời gian gia nhập cụ thể. Trong ngắn hạn, nước này được tiếp cận ưu đãi thị trường. Một gói hỗ trợ phát triển toàn cầu cũng được đề cập. Gói này gắn với các quỹ phục hồi và nhân đạo. Mục tiêu huy động khoảng 800 tỷ USD.

Ukraine cũng cam kết thúc đẩy hiệp định thương mại tự do với Mỹ. Theo ông Zelenskiy, Mỹ đã nêu điều kiện rõ ràng. Nếu Washington mở cửa cho Ukraine, Mỹ cũng cân nhắc mở cửa với Nga. Đây là một phần của cấu trúc hòa bình tổng thể.

Đề xuất hòa bình chưa thống nhất về lãnh thổ và Zaporizhzhia

Lãnh thổ là nội dung phức tạp nhất trong dự thảo. Nga muốn Ukraine rút quân khỏi một số khu vực Donetsk. Ukraine lại đề xuất ngừng bắn theo chiến tuyến hiện tại. Mỹ đưa ra phương án dung hòa. Phương án này gồm vùng phi quân sự. Một khu kinh tế tự do cũng được đề xuất.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia tiếp tục gây tranh cãi. Nhà máy hiện nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Mỹ đề xuất mô hình liên doanh ba bên. Mỹ giữ vai trò quản lý chính. Ukraine lại đề xuất liên doanh song phương với Mỹ. Theo đó, Ukraine nhận một nửa sản lượng điện.

Cơ chế thực thi và thời điểm ngừng bắn

Dự thảo đề xuất thành lập cơ chế nhân đạo chung. Cơ chế này giải quyết các vấn đề hậu chiến. Nội dung gồm trao đổi toàn bộ tù binh chiến tranh. Việc trao đổi áp dụng nguyên tắc “tất cả đổi tất cả”. Dân thường bị giam giữ cũng phải được trả tự do.

Ukraine cam kết tổ chức bầu cử sau khi ký thỏa thuận. Thỏa thuận có giá trị pháp lý ràng buộc. Việc thực thi được giám sát bởi Hội đồng Hòa bình. Hội đồng gồm Ukraine, Nga, Mỹ, NATO và châu Âu. Tổng thống Trump giữ vai trò chủ tịch. Lệnh ngừng bắn có hiệu lực ngay khi đạt đồng thuận.

Theo: Khai Mở

Từ Khóa: