Dịch vụ taxi đi ghép liên tỉnh đang phát triển mạnh nhờ nhu cầu lớn và tính linh hoạt, nhưng vẫn hoạt động manh mún, thiếu nền tảng công nghệ dẫn dắt. Cơ hội nào cho startup Việt trong thị trường tỷ đô này?

“Có ai đi Hà Nội – Thái Bình chiều nay không ạ? Ghép xe em với.” Những dòng tin như vậy xuất hiện hàng ngày trong các nhóm Zalo, Facebook – nơi hàng ngàn người Việt đang tự tìm cách đi chung xe liên tỉnh. Dù nhu cầu ngày càng lớn và đều đặn, hình thức đi ghép vẫn chủ yếu vận hành theo kiểu tự phát, thiếu một nền tảng công nghệ dẫn dắt. Trong khi taxi nội đô và giao hàng đã được “số hóa” toàn diện; thì thị trường đi ghép liên tỉnh – một mảnh ghép tiềm năng – vẫn bị bỏ ngỏ.

Nhu cầu rất lớn nhưng bị phân mảnh

Theo Báo cáocủa Bộ Giao thông Vận tải (2022), Việt Nam ghi nhận khoảng 2,5 triệu lượt di chuyển hành khách liên tỉnh mỗi ngày; chủ yếu tập trungtại các tuyến ngắn vàtrung bình dưới 300 km. Với mức chi phí phổ biến từ 100.000–200.000 đồng/lượt, thị trường này có thể đạt quy mô ước tính 70.000–90.000 tỷ đồng mỗi năm – nếu được tổ chức theo hình thức ghép chuyến hiệu quả; thuận tiện và có yếu tố công nghệ hỗtrợ

Tuy nhiên, phần lớn hoạt động đi ghéphiện nay vẫn tự phát: tài xế gom khách từ các nhóm Facebook, Zalo; hành khách đặt chỗ qua tin nhắn hoặc gọi điện. Không có nền tảng điều phối, không có xác thựcdanhtính, không có cơ chế thanhtoán an toàn hay bảo hiểm. Hệ sinh thái chưa có một mắt xích nào đủ mạnh để dẫn dắt.

Vì sao chưa có “Grab” cho đi ghép liên tỉnh?

Dù nhu cầu đã chín muồi, nhưng đi ghép liên tỉnh vẫn thiếu một hệ thống chuyên nghiệp do các rào cản sau:

  1. Ghép chuyến phức tạp: Các tuyến liên tỉnh dài, hành khách có điểm đi – điểm đến rời rạc, đòi hỏi thuật toán ghép thông minh và hệ thống theo dõi thời gian thực.
  2. Pháp lý chưa rõ ràng: Các chuyến đi ghép dễ bị quyvào “xe dù” nếu tài xế không có giấy phép kinh doanh vận tải, khiến doanh nghiệp e ngại đầu tư.
  3. Niềm tin thấp: Người dùng lo ngại đi cùng người lạ, sợ bị huỷ chuyến, chậm giờ… Trong khi đó chưa có nền tảng công nghệ nào giúp xác thực, đánh giá uy tín, hỗtrợ bảo hiểm hoặc khiếu nại.

Cạnh tranh nội tại: Đi ghép sẽ cạnh tranh với ai?

Thị trường vận tải hành khách liên tỉnh vốn đã tồntại lâu đời, vớihai mô hình chính:

  • Xe khách tuyến cố định (Phương Trang, Hoàng Long, Kumho…): Giá rẻ, chạy đúng giờ nhưng thiếu linh hoạt.
  • Xe hợp đồng cánhân hoặc taxi truyền thống: Chủ động hơn nhưng giá cao.

Ngoài ra, một số ứngdụngtrong nước đã manh nha vào lĩnh vực đi ghép:

  • Đi Chung, VieDriver, Digo: Kết nối người có xe và người đi nhờ theo kiểu chia sẻ. Tuy nhiên, các nền tảng này còn quy mô nhỏ, độ phủ thấp, và chưa đủ hạ tầng công nghệ – pháp lý để mở rộng toàn quốc.

Điểm chunglà chưa có đơn vị nàothựcsự “số hóa” và tiêu chuẩn hóa trải nghiệm đi ghép, từ đặt xe, xác thực tài xế đến bảo hiểm, phản hồi.

Cơ hội từ các mô hình quốc tế thành công

  • BlaBlaCar (Pháp): Kết nối tài xế và người đi nhờ trên các tuyến dài. Dùng hợp đồng điện tử, hệ thống đánh giá hai chiều, thanhtoán trước. Hoạt độngtại 22 quốcgia, phục vụ 100+ triệu người dùng.
  • Zimride → Lyft (Mỹ): Bắt đầu là nền tảng đi ghéptrongtrường đại học, saumở rộng ra công chúng. Nền tảng đặt niềm tin, xác thực, đánh giá uy tín làm cốt lõi.

→ Cả hai đều đi từ cộng đồng nhỏ, giải bài toán cụ thể, sauđómở rộng. Việt Nam hoàn toàn có thể thử nghiệm tại các tuyến Hà Nội – Bắc Ninh, TP.HCM – Long An, Đà Nẵng – Huế…

Mô hình thành công tại Pháp – BlaBlaCar (Ảnh: Internet)

Mô hình triển khai: Cụ thể hóa công nghệ và chi phí

  1. Ghép chuyến thôngminh:
    • Ứng dụng AI để ghép hành khách theo tuyến đường, thời gian, chi phí tối ưu.
    • Thời gian phát triển MVP: 4–6 tháng.
    • Chi phí khởi điểm: 2–3 tỷ đồng cho đội ngũ kỹ thuật và vận hành ban đầu.
  2. Xác thực – Hợp đồng điện tử – Bảo hiểm:
    • Tích hợp API xác thực CCCD, giấy phép lái xe.
    • Áp dụngeContract (được Luật Dân sự công nhận) để cam kết dịch vụ.
    • Hợp tác với các công ty bảo hiểm để cung cấp gói cơ bản 5.000–10.000đ/chuyến.
  3. Mô hình kinh doanh:
    • Startup thuphí nền tảng 5–10% giá vé.
    • Đối tác vận tải hưởng lợi từ lượng khách ổn địnhvà tối ưu hoá năng suất xe trống.

Ai sẽ là người tiên phong?

Đi ghép liên tỉnh không chỉ là câu chuyện tiết kiệm chi phí; mà làcơ hội lớn để tạo nên một nền tảng giao thông chia sẻ – xanh hơn, linh hoạt hơn, nhân văn hơn. Câu hỏi không phải là “thị trường có hay không”, mà là “ai sẽ bắt đầu đúng và đủ sớm”.

Việt Nam có đủ điều kiện để dẫn đầu Đông Nam Á về mô hình này nếu bắt tay từ bây giờ – từ một nhóm tuyến mẫu, một cộng đồng nhỏ, một startup dũng cảm.