Các đợt tấn công qua lại giữa Iran và Israel đang đẩy hai cường quốc Trung Đông đến bờ vực chiến tranh toàn diện, làm dấy lên lo ngại về sự can dự của Mỹ và nguy cơ lan rộng xung đột trong khu vực.

Cuộc đối đầu căng thẳng giữa Iran và Israel

Các chuyên gia quân sự toàn cầu hiện tập trung phân tích sức mạnh quân sự của Iran và Israel, nhằm dự đoán hướng đi tiếp theo trong cuộc đối đầu ngày càng gay gắt. Vụ không kích quy mô lớn của Israel vào ngày 13/6 nhằm vào nhiều mục tiêu trên lãnh thổ Iran, cùng với phản ứng đáp trả quyết liệt từ Tehran, đã khiến căng thẳng leo thang đến mức báo động.

Hai bên đều sở hữu lực lượng vũ trang hùng hậu và chiến lược quân sự riêng biệt, làm dấy lên câu hỏi: Ai mới thực sự chiếm ưu thế?

Tiềm lực quân sự của Iran: Nặng về số lượng, rộng về tầm ảnh hưởng

Iran là quốc gia có diện tích và dân số vượt trội với 88 triệu dân và lãnh thổ rộng hơn 1,6 triệu km². Quân đội nước này gồm hai nhánh chính: lực lượng vũ trang chính quy và Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC).

Lực lượng chính quy kiểm soát khoảng 600.000 binh sĩ, tập trung vào bảo vệ biên giới và thực hiện nhiệm vụ truyền thống. Trong khi đó, IRGC sở hữu 200.000 quân, bao gồm lực lượng đặc nhiệm Quds, bộ chỉ huy tên lửa chiến lược và đơn vị an ninh mạng.

Iran còn nổi bật với mạng lưới các lực lượng ủy nhiệm trải khắp Trung Đông như Hezbollah ở Lebanon, dân quân Iraq, nhóm Houthi tại Yemen và các phe phái vũ trang Palestine. Những lực lượng này có thể tiến hành các hoạt động phá hoại, phóng tên lửa và tấn công bí mật, giúp Iran mở rộng ảnh hưởng mà không cần triển khai quân trực tiếp.

Tuy nhiên, trong năm qua, hoạt động của các lực lượng này đã bị tổn thất đáng kể dưới các chiến dịch quân sự của Israel và Mỹ.

Iran: Hỏa lực mạnh nhưng không quân lạc hậu

Kho vũ khí của Iran khá đa dạng, gồm nhiều thiết bị cũ từ thời Liên Xô và Mỹ trước năm 1979, cùng với các khí tài nhập từ Nga. Dù vậy, không quân Iran được đánh giá là yếu thế hơn đáng kể so với Israel, với phi đội khoảng 350 máy bay đã lỗi thời.

Bù lại, Iran nổi bật với năng lực sản xuất UAV và tên lửa hiện đại. Các dòng UAV cảm tử như Shahed đã được xuất khẩu sang Nga, sử dụng trong cuộc chiến Ukraine. Ngoài ra, chương trình hạt nhân của Iran được cho là đã đạt đến ngưỡng có thể chế tạo vũ khí trong vài tháng nếu họ quyết định theo đuổi.

Tiềm lực quân sự của Israel: Công nghệ cao, phối hợp tinh nhuệ

Israel dù có diện tích nhỏ (22.000 km²) và dân số chỉ khoảng 9 triệu người, nhưng lại sở hữu quân đội chất lượng cao. Khoảng 170.000 binh sĩ thường trực và 400.000 quân dự bị của Israel được đào tạo bài bản và có kinh nghiệm chiến đấu thực tiễn qua nhiều cuộc xung đột.

Quân đội Israel nổi bật với khả năng phối hợp ba lực lượng: lục quân, hải quân và không quân – tất cả đều được trang bị các vũ khí công nghệ cao đến từ Mỹ và châu Âu. Đặc biệt, nước này có ngành công nghiệp quốc phòng nội địa rất mạnh, đủ khả năng tự phát triển và duy trì hệ thống vũ khí hiện đại.

Lợi thế chiến thuật: Phòng thủ đa tầng và liên minh vững chắc

Một trong những điểm mạnh vượt trội của Israel là hệ thống phòng thủ tên lửa nhiều lớp, bao gồm Iron Dome, David’s Sling và Arrow – các hệ thống có khả năng phát hiện và đánh chặn tên lửa hoặc UAV hướng đến các mục tiêu chiến lược.

Israel cũng được cho là quốc gia duy nhất tại Trung Đông sở hữu vũ khí hạt nhân, dù chưa từng công khai thừa nhận. Mối quan hệ đồng minh thân thiết với Mỹ – siêu cường quân sự toàn cầu – cũng tạo nên lợi thế đáng kể.

Hiện Mỹ đã triển khai nhiều thiết bị quân sự đến khu vực, bao gồm một tàu sân bay tại Biển Arab cùng hàng chục máy bay chiến đấu và hàng nghìn quân tại các căn cứ khắp Trung Đông.

Kinh nghiệm chiến đấu: Israel từng “cân cả liên minh khối Ả Rập”

Israel không chỉ sở hữu công nghệ quân sự hiện đại mà còn có lịch sử giao tranh lẫy lừng. Trong Chiến tranh Sáu ngày (1967), chỉ trong chưa đầy một tuần, Israel đã đánh bại liên quân các nước Ả Rập gồm Ai Cập, Syria và Jordan, giành được nhiều vùng lãnh thổ chiến lược.

Bước ngoặt nguy hiểm

Sau đòn không kích ồ ạt hôm 12/6, Israel đã làm suy yếu nghiêm trọng các lực lượng ủy nhiệm của Iran như Hamas và Hezbollah, đồng thời phá hủy nhiều hệ thống phòng không của đối phương. Đáp lại, Iran tuyên bố sẽ trả đũa mạnh mẽ và khiến Israel “phải trả giá đắt”.

Dù cả hai bên đều có những điểm mạnh riêng, nhưng sự khác biệt về chiến lược, công nghệ và liên minh có thể tạo nên bước ngoặt quyết định trong cuộc đối đầu dai dẳng này.

Theo: vov