Những ngày vừa qua, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều tin đồn cho rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bị phế truất trong một cuộc đảo chính.

Một số bài đăng bằng tiếng Trung phỏng đoán rằng ông Tập có thể sẽ buộc phải từ chức và Thủ tướng Lý Khắc Cường sẽ lên cầm cương.

Sau đó, sự xuất hiện của ông Tập đã cho thấy tin đồn là vô căn cứ. Nhưng giới quan sát cho rằng việc tung tin đồn là xuất phát từ các phe cánh quan chức Trung Quốc, chứ không phải là điều mà người dân bình thường có thể tạo ra.

Không có lửa, sao có khói? Vì vậy, giới quan sát không loại trừ khả năng những tin đồn đó là dấu hiệu cho thấy những bất ổn trong sự nghiệp chính trị của ông Tập.

Nguồn gốc tin đồn về ông Tập Cận Bình

Ông Nathan Levine, trợ lý giám đốc Trung tâm Phân tích Trung Quốc tại Viện Chính sách Xã hội Châu Á ở Washington, đã có bài phân tích về chủ đề này trên Nikkei Asia sáng 3/10. Đồng tác giả bài viết là Johanna Costigan, một nghiên cứu viên tại trung tâm.

Hai tác giả cho rằng: “Ông Tập vẫn tồn tại (trong chính trường Trung Quốc) nhưng ảnh hưởng của ông ta đã bị bao vây đáng kể bởi một phe bóng tối do (Thủ tướng) Lý (Khắc Cường) lãnh đạo”.

Hai tác giả cho biết: “Tại Trung tâm Phân tích Trung Quốc của Viện Chính sách Xã hội Châu Á, chúng tôi đã theo dõi những tin đồn này được lan truyền trong nửa năm qua, đồng thời phát triển một cơ sở dữ liệu tương tác sâu rộng về lãnh đạo cao nhất của đất nước cũng như mạng lưới bè phái và các mối quan hệ ẩn giấu của họ”.

“Kết luận của chúng tôi là rất ít khả năng ông Tập sẽ không đảm bảo được nhiệm kỳ lãnh đạo đảng thứ ba. Tuy nhiên, hoàn toàn có thể hiểu được tại sao tin đồn cả ở Trung Quốc và phương Tây lại đưa ra những dự đoán về sự sụp đổ chính trị của ông ta”.

“Người dân Trung Quốc đã phải trải qua một vài năm khó khăn khi ông Tập thắt chặt quyền kiểm soát chính trị của mình đối với mọi cấp độ cuộc sống của đất nước. Trong khi đó, giới lãnh đạo phải đối mặt với những thách thức ngày càng lớn trên hầu hết tất cả các mặt.”

Trước thực tế ngày càng đen tối mà Trung Quốc phải đối mặt, thật dễ hiểu khi ngày càng có dự đoán về sự phản đối trong nội bộ chính quyền và sự sụp đổ của ông Tập.

Không bị lật đổ nhưng sự nghiệp của ông Tập Cận Bình đang bị lu mờ

Trên thực tế việc lật đổ ông Tập là điều khó xảy ra. Vì ông ta “đã sắp xếp những người trung thành nhất của mình” vào các vị trí quyền lực trong tương lai gần. “Ông ta không còn phải đối mặt với bất kỳ mối đe dọa sinh tử nghiêm trọng nào về việc bất đồng chính kiến, từ công chúng hoặc trong đảng”, theo hai nhà nghiên cứu Levine và Costigan.

“Điều này không có nghĩa là ông Tập không phải đối mặt với sự phản kháng nội bộ, cũng không có nghĩa là ông ta không có kẻ thù hoặc sẽ không phải đối mặt với bất kỳ thách thức chính trị nào tại Đại hội Đảng lần thứ 20”.

Trung Quốc vẫn chưa ổn định và Tập Cận Bình đang phải đối mặt với “ngày tàn” (ảnh: Wikimedia Commons).
Trung Quốc vẫn chưa ổn định và Tập Cận Bình đang phải đối mặt với “ngày tàn” (ảnh: Wikimedia Commons).

Hai tác giả cho biết: “Chúng tôi thấy bằng chứng cho thấy ông Tập đã phải chống lại sự gia tăng của các đối thủ phe phái trong thế hệ lãnh đạo tiếp theo”.

Hai nhà nghiên cứu cho rằng ông Tập khả năng sẽ giành được nhiệm kỳ thứ 3, nhưng chưa rõ liệu ông ta có thể đưa những đồng minh của mình lấp kín vào các vị trí lãnh đạo cao nhất hay không.

Ví dụ, ông Lý Cường là một người được ông Tập nhắm vào vị trí Thủ tướng thay thế ông Lý Khắc Cường. Nhưng ông Lý Cường đã bị ảnh hưởng nặng nề vì các vụ phong tỏa COVID ở Thượng Hải, nơi ông ta đang là bí thư đảng ủy.

“Còn hai tuần nữa là diễn ra đại hội đảng, sự cạnh tranh chính trị trong giới tinh hoa Đảng Cộng sản Trung Quốc đang ở mức cao trào”, theo bài phân tích trên Nikkei.

“Ông Tập có thể ít có nguy cơ bị đảo chính, nhưng các cuộc khủng hoảng đang diễn ra khiến kết quả của đại hội sẽ không chắc chắn, ngay cả đối với những người trong đảng”.

“Điều chắc chắn là những cuộc khủng hoảng này sẽ còn kéo dài, và cùng với chúng, những nghi ngờ về vai trò lãnh đạo và di sản của ông Tập sẽ còn tiếp diễn, theo học giả Levine và Costigan.

Có thể bạn quan tâm: