Nấm kháng thuốc đang nổi lên như mối đe dọa y tế toàn cầu, đặc biệt nguy hiểm trong bối cảnh thiếu thuốc điều trị mới và biến đổi khí hậu tạo môi trường thuận lợi cho mầm bệnh lan rộng.

WHO cảnh báo mức độ nguy hiểm

Báo cáo mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy tình trạng nấm kháng thuốc đã đạt mức nghiêm trọng. Đáng lo ngại nhất là Candida auris – nấm men lây lan nhanh trong bệnh viện; và Cryptococcus neoformans – tác nhân gây viêm phổi, viêm não.

Đe dọa trực tiếp người suy giảm miễn dịch

Những người có hệ miễn dịch yếu như bệnh nhân HIV/AIDS; người điều trị ung thư hoặc sau ghép tạng là nhóm chịu rủi ro cao nhất. Các loại nấm vốn vô hại có thể biến thành tác nhân gây nhiễm trùng cơ hội, xâm nhập máu, phổi hoặc hệ thần kinh, dẫn tới tỷ lệ tử vong cao. Thống kê toàn cầu ghi nhận hơn 150 triệu ca nhiễm nấm nghiêm trọng và gần 1,7 triệu ca tử vong mỗi năm.

Biến đổi khí hậu thúc đẩy nấm kháng thuốc

Nghiên cứu tại Trung Quốc (2023) chỉ ra rằng nhiệt độ cao giúp nấm kháng thuốc phát triển mạnh. Ngoài ra, thói quen dùng thuốc chống nấm sai liều; tự ý mua và ngừng thuốc sớm đang góp phần làm tăng khả năng kháng thuốc.

Khoảng trống lớn trong nghiên cứu thuốc mới

Trong vòng một thập kỷ, chỉ 4 loại thuốc chống nấm mới được phê duyệt, không đáp ứng nhu cầu điều trị. Hiện chỉ 3 loại đang ở giai đoạn thử nghiệm cuối. Đầu tư vào lĩnh vực này cũng giảm mạnh; từ 383 triệu USD năm 2022 xuống mức gần như bằng 0 trong năm nay.

Kêu gọi hợp tác toàn cầu

Chuyên gia khuyến nghị đẩy mạnh hợp tác quốc tế; chia sẻ dữ liệu dịch tễ, tăng cường nghiên cứu – phát triển thuốc mới và mở rộng hệ thống giám sát nấm. Việc nâng cao nhận thức tại các bệnh viện; và cơ sở chăm sóc sức khỏe sẽ là yếu tố quyết định ngăn chặn khủng hoảng y tế tương tự kháng kháng sinh; nhưng âm thầm và nguy hiểm hơn.

Theo: VNexpress