Nhút Thanh Chương – món ăn dân dã của xứ Nghệ – không chỉ là hương vị đặc sản, gắn bó bao đời với người dân miền gió Lào cát trắng, mà còn là ký ức tuổi thơ, là “quà quê” chan chứa nghĩa tình. Từ những quả mít xanh bình dị, người Thanh Chương, đã sáng tạo nên món ăn đậm đà, khiến ai đi xa cũng nhớ, ai ghé thăm cũng phải lòng.
- Về Hải Phòng “săn” rươi – Trúng mùa nông dân dư tiền ăn Tết
- Ăn thịt bò: 5 nhóm người cần đặc biệt lưu ý
- Bão số 5 suy yếu thành áp thấp nhiệt đới, Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ còn mưa lớn
Hương vị quê nhà gắn liền bao thế hệ
Nhắc đến ẩm thực Nghệ An, người ta thường nhớ ngay đến “nhút Thanh Chương – tương Nam Đàn”, hai món ăn dân dã đã đi vào đời sống, trở thành niềm tự hào của người dân vùng gió Lào cát trắng. Với người con Thanh Chương, nhút không chỉ là món ăn thường ngày, mà còn là ký ức tuổi thơ, là sợi dây gắn kết tình quê nồng hậu mà ai đã từng xa quê vẫn nhớ về.
Nguồn gốc món ăn từ sự sáng tạo của người dân nghèo
Trên vùng đất khắc nghiệt nắng cháy, rét cắt da, người dân Thanh Chương xưa vốn quen cuộc sống thiếu thốn. Trong những ngày giáp hạt, cơm độn ngô, sắn vẫn chưa đủ no, mít trong vườn đã trở thành nguồn thực phẩm quý giá.
Ban đầu, người dân chỉ luộc mít non để ăn cùng “chẹo” – món chấm độc đáo của người Nghệ. Nhưng vì mít chỉ có theo mùa, họ nghĩ cách muối mặn để ăn quanh năm. Từ đó, món nhút mít ra đời, gắn bó với bao thế hệ dân làng.
Cách làm nhút Thanh Chương truyền thống
Để có được hũ nhút ngon, người dân thường chọn những quả mít bở, xanh vừa phải, loại mít bánh tẻ. Quả mít được gọt vỏ, ngâm nước muối hoặc nước gạo để khử nhựa, sau đó thái sợi và phơi nắng. Những sợi mít se lại dưới cái nắng miền Trung, mới đủ độ giòn và thơm.
Tiếp đó, mít được ngâm trong vại sành cùng nước muối pha vừa độ, thêm tỏi, gừng, ớt để tăng hương vị. Dùng vỉ tre và hòn đá, nén chặt để ủ. Sau khoảng một tuần, nhút vàng óng, dậy mùi đặc trưng – đó chính là lúc thành phẩm.
Nhiều cách chế biến độc đáo
Nhút Thanh Chương có thể chế biến thành nhiều món ngon:
- Nhút chấm tương – món ăn quen thuộc trong bữa cơm nghèo xưa.
- Nhút xào lạc, xào dầu – giản dị nhưng đưa cơm.
- Nhút nộm – kết hợp lạc, rau thơm, bánh đa, thậm chí thêm thịt lợn, tai heo cho phong phú.
- Canh nhút nấu cá chua, cá lóc – vị bùi, chua, thơm, khó lẫn với bất cứ món ăn nào.
Chính sự đa dạng ấy khiến nhút trở thành món ăn không thể thiếu trong đời sống người dân nơi đây.
Hương vị quê hương gửi gắm tình thân
Ngày nay, nhút không chỉ là món ăn trong mâm cơm, mà còn trở thành “quà quê” đặc biệt để gửi tặng người thân, bạn bè. Người Thanh Chương đi xa, luôn mong nhận được hũ nhút từ quê nhà, để khi nếm một miếng lại thấy nhớ mẹ cha, nhớ mái nhà tranh đơn sơ và ký ức tuổi thơ.
Không ít du khách đến xứ Nghệ cũng “phải lòng” hương vị mặn mà này. Nhút Thanh Chương, hiện được đóng hộp, bày bán rộng rãi; vừa giữ hồn truyền thống; vừa trở thành sản phẩm du lịch độc đáo.
Niềm tự hào của xứ Nghệ
Từ món ăn dân dã, nhút Thanh Chương đã nuôi dưỡng bao thế hệ, trong đó có nhiều anh hùng, trí thức, danh nhân góp công cho đất nước. Không chỉ là đặc sản, nhút còn mang giá trị tinh thần sâu sắc; phản ánh sức sống bền bỉ và tình nghĩa; của người dân xứ Nghệ.
Nếu có dịp về Thanh Chương, đừng quên thưởng thức một bữa cơm quê; với món nhút mít dân dã. Giản dị nhưng đậm đà, nhút chính là hương vị khiến mỗi người con xa quê thêm yêu, thêm nhớ; mảnh đất giàu tình nghĩa này.
Theo: Lao Động