Tổng thống Nga Vladimir Putin thông báo ngừng bắn nhân dịp kỷ niệm chiến thắng phát xít, nhưng Ukraine cho rằng hòa bình không thể chờ đợi các buổi diễu hành, mà cần hành động ngay lập tức để bảo vệ sinh mạng người dân.

Tuyên bố bất ngờ từ Moscow

Ngày 28/4, trong bối cảnh cuộc chiến tại Ukraine vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, Tổng thống Nga Vladimir Putin bất ngờ tuyên bố một lệnh ngừng bắn kéo dài ba ngày, từ 8-10/5. Theo Điện Kremlin, quyết định này nhằm kỷ niệm 80 năm chiến thắng của Liên Xô và các đồng minh trước Đức Quốc xã trong Thế chiến II.

Nga dự kiến tổ chức hàng loạt sự kiện long trọng, với sự tham dự của nhiều lãnh đạo quốc tế, trong đó có Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Lệnh ngừng bắn được công bố trong nỗ lực, theo phía Nga, nhằm thể hiện thiện chí hòa bình giữa lúc căng thẳng với phương Tây ngày càng leo thang.

Ukraine phản ứng mạnh mẽ

Ngay sau tuyên bố từ Moscow, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy lên tiếng chỉ trích, cho rằng hòa bình thực sự không thể gắn liền với các lễ hội diễu hành. Trong thông điệp video gửi người dân tối cùng ngày, ông Zelenskiy nhấn mạnh:
“Chúng tôi cần cứu người, không cần cứu các buổi diễu hành. Vì sao phải chờ tới ngày 8/5 mới ngừng bắn? Chúng tôi yêu cầu chấm dứt chiến sự ngay lập tức, không phải chỉ ba ngày để tổ chức lễ hội.”

Kyiv cũng kêu gọi một lệnh ngừng bắn toàn diện kéo dài ít nhất 30 ngày để mở đường cho các cuộc đàm phán ngoại giao thực chất.

Áp lực từ Washington

Song song với diễn biến tại châu Âu, tại Washington, chính quyền Tổng thống Donald Trump cũng gia tăng áp lực với Moscow. Phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, ông Brian Hughes, cho biết Tổng thống Trump “hoan nghênh ý định tạm ngưng giao tranh” nhưng khẳng định mong muốn một lệnh ngừng bắn lâu dài chứ không phải tạm thời.

Tổng thống Trump trước đó đã chỉ trích mạnh mẽ vụ Nga tấn công Kyiv bằng tên lửa trong tuần qua, và cảnh báo rằng các nỗ lực hòa bình sẽ bị đình chỉ nếu không có bước tiến cụ thể.

Đáng chú ý, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã có cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov hôm Chủ nhật, nhấn mạnh yêu cầu chấm dứt chiến tranh “ngay bây giờ” và thúc đẩy tiến trình đàm phán.

Đàm phán khó khăn, niềm tin mong manh

Bên phía Nga, ông Lavrov tuyên bố Moscow sẵn sàng tiến hành các cuộc đàm phán trực tiếp với Ukraine “không điều kiện tiên quyết.” Tuy nhiên, các yêu sách mà Nga đưa ra — như yêu cầu Ukraine từ bỏ kế hoạch gia nhập NATO, công nhận chủ quyền của Nga đối với bốn vùng lãnh thổ đã chiếm đóng — ngay lập tức vấp phải phản đối mạnh mẽ từ Kyiv.

Tổng thống Zelenskiy vẫn giữ lập trường cứng rắn: từ chối bất kỳ thỏa hiệp nào về lãnh thổ, đặc biệt là bán đảo Crimea, nơi được xem là “vết thương lòng” kể từ khi Nga sáp nhập năm 2014.

Thêm vào đó, sắc lệnh do ông Zelenskiy ký năm 2022 cấm mọi cuộc đàm phán trực tiếp với Putin, khiến triển vọng cho một cuộc đàm phán song phương ngày càng trở nên xa vời.

Thực địa vẫn nóng bỏng

Trong khi các tuyên bố hòa bình liên tiếp được đưa ra, tình hình trên chiến trường Ukraine vẫn diễn biến phức tạp. Cả Nga và Ukraine đều cáo buộc nhau vi phạm các lệnh ngừng bắn trước đây, như trong trường hợp thỏa thuận ngừng bắn dịp Lễ Phục sinh kéo dài 30 giờ mới đây.

Ukraine tố cáo Nga lợi dụng các lệnh ngừng bắn để tái tổ chức lực lượng và củng cố các vị trí chiến lược. Ngược lại, Nga cáo buộc Ukraine cố tình trì hoãn đàm phán và đòi hỏi những điều kiện bất khả thi.

Theo: Reuters.