Dự án Luật Công nghệ cao (sửa đổi) đang được Quốc hội xem xét, kỳ vọng tạo hành lang pháp lý vững chắc nhằm thúc đẩy phát triển công nghệ cao, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trong giai đoạn mới.

Động lực từ yêu cầu phát triển và hội nhập

Tại phiên họp ngày 31/10/2025, Quốc hội khóa XV đã thảo luận về dự án Luật Công nghệ cao (sửa đổi). Việc sửa đổi được đánh giá là cấp thiết nhằm cụ thể hóa Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2045.

Mục tiêu trọng tâm của dự án luật là hoàn thiện hành lang pháp lý, khuyến khích đầu tư, đổi mới và ứng dụng công nghệ cao, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh, hỗ trợ quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng.

Sáu nhóm chính sách nổi bật

Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, dự thảo Luật Công nghệ cao (sửa đổi) gồm 6 chương, 27 điều – tinh gọn hơn so với luật hiện hành, song có nhiều thay đổi quan trọng về nội dung.  

Sáu nhóm chính sách trọng tâm được đề xuất gồm:

– Hoàn thiện khái niệm và tiêu chí công nghệ cao, đảm bảo tính cập nhật và thực tiễn.  

– Thiết kế lại hệ thống ưu đãi, hỗ trợ đầu tư, hướng đến khuyến khích doanh nghiệp R&D và sản xuất sản phẩm chiến lược.  

– Xây dựng hệ sinh thái công nghệ cao toàn diện, kết nối doanh nghiệp – viện nghiên cứu – trường đại học.  

– Quy định rõ về mô hình khu công nghệ cao, đô thị công nghệ cao, tạo hạ tầng thuận lợi cho đổi mới sáng tạo.  

– Tăng cường quản lý nhà nước, đẩy mạnh hậu kiểm, giảm thủ tục hành chính, tập trung vào đánh giá hiệu quả.  

– Thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện trong hoạt động công nghệ cao, bảo đảm tính minh bạch và hiệu quả.

Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về dự án Luật Công nghệ cao (sửa đổi). (Ảnh: Nhân Dân)

Các chính sách này được kỳ vọng giúp Việt Nam hình thành các trung tâm công nghệ cao mang tầm khu vực, đồng thời thu hút đầu tư trong và ngoài nước vào các lĩnh vực chiến lược như chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), năng lượng sạch, công nghệ sinh học, tự động hóa.

Kiến nghị hoàn thiện và mở rộng ưu đãi

Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội bày tỏ sự đồng tình với sự cần thiết ban hành luật, song đề nghị làm rõ hơn cơ chế phối hợp giữa các cơ quan nhà nước, nguồn lực thực hiện cũng như chính sách ưu đãi cụ thể.

Đáng chú ý, Ủy ban đề nghị bổ sung ưu đãi đặc biệt cho doanh nghiệp hoạt động tại vùng biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số – như miễn, giảm thuế, hỗ trợ vay vốn, cấp đất cho khu công nghệ cao. Bên cạnh đó, cần quy định rõ tiêu chí định lượng cho công nghệ cao được ưu tiên đầu tư, chẳng hạn như giá trị gia tăng, số lượng bằng sáng chế, hay mức độ đóng góp vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ngoài ra, dự thảo cũng được kiến nghị bổ sung cơ chế thử nghiệm công nghệ cao – cho phép doanh nghiệp được miễn trừ hoặc giảm nhẹ trách nhiệm trong trường hợp rủi ro khách quan, nếu quy trình thử nghiệm tuân thủ đúng quy định.

Giới chuyên gia nhận định, việc xây dựng hành lang pháp lý cho công nghệ cao không chỉ góp phần tháo gỡ rào cản pháp lý, mà còn tạo “điểm tựa” cho các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Luật nếu được thông qua sẽ thúc đẩy phát triển công nghệ cao gắn với chuyển đổi số, góp phần đưa Việt Nam trở thành trung tâm công nghệ mới trong khu vực.

Tuy nhiên, để luật thực sự đi vào cuộc sống, cần song hành với các giải pháp cụ thể về nhân lực, hạ tầng, tài chính, cũng như tăng cường hợp tác quốc tế trong nghiên cứu và chuyển giao công nghệ.

Theo: Nhân Dân

Từ Khóa: