Ngày 24/12, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết Kiev và Washington đang tiến gần kế hoạch hòa bình 20 điểm, trong đó lãnh thổ và nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia là những vấn đề nhạy cảm nhất cần giải quyết ở cấp lãnh đạo.

Ukraine và Mỹ tiến gần khuôn khổ hòa bình 20 điểm

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky xác nhận các phái đoàn Ukraine và Mỹ đã đạt tiến triển đáng kể trong đàm phán gần đây tại Miami.
Theo ông, hai bên đang hoàn thiện một văn kiện nền tảng nhằm chấm dứt xung đột với Nga. Văn kiện này được xem là khuôn khổ chính trị giữa Ukraine, Mỹ, châu Âu và Nga.

Ông Zelensky cho biết Kiev sẵn sàng tổ chức cuộc gặp cấp lãnh đạo với Mỹ.
Mục tiêu là giải quyết những vấn đề nhạy cảm nhất trong thỏa thuận hòa bình.
Trong đó, tranh chấp lãnh thổ được xác định là nội dung cần thảo luận trực tiếp giữa các nguyên thủ.

Dù đã có nhiều vòng đối thoại, Ukraine và Mỹ vẫn chưa đạt đồng thuận về lãnh thổ.
Lập trường của Kiev là giữ nguyên hiện trạng và ngừng giao tranh theo chiến tuyến hiện nay.Trong khi đó, Nga yêu cầu Ukraine rút quân khỏi toàn bộ khu vực Donetsk.

Khoảng một phần tư vùng Donetsk hiện vẫn do Ukraine kiểm soát.
Nga tuyên bố sáp nhập Donetsk và Lugansk từ năm 2022 sau các cuộc trưng cầu dân ý. Tuy nhiên, Ukraine và các nước phương Tây không công nhận quyết định này.

Theo Tổng thống Zelensky, Washington đang tìm kiếm phương án thỏa hiệp.
Một số đề xuất bao gồm thiết lập khu phi quân sự hoặc khu kinh tế tự do tại khu vực tranh chấp.
Ông nhấn mạnh việc giữ nguyên hiện trạng là điều kiện then chốt để đạt thỏa thuận.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia là nút thắt đàm phán

Ngoài lãnh thổ, tình trạng nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia là vấn đề gây nhiều tranh cãi. Đây là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu và bị Nga kiểm soát từ năm 2022. Mỹ đề xuất cơ chế vận hành chung giữa Ukraine, Mỹ và Nga.

Tuy nhiên, Tổng thống Zelensky cho rằng phương án này thiếu công bằng.
Ông nhận định Nga muốn duy trì quyền kiểm soát thông qua lập luận nhân đạo và năng lượng. Vì vậy, Mỹ đề xuất một cơ chế quản lý chung để giảm rủi ro.

Lập trường của Ukraine là thành lập liên doanh Mỹ – Ukraine theo tỷ lệ 50-50. Một nửa sản lượng điện sẽ cung cấp cho Ukraine. Phần còn lại do Mỹ quyết định phân phối.

Tổng thống Zelensky nhấn mạnh cần phi quân sự hóa khu vực nhà máy Zaporizhia.
Các địa điểm liên quan như Enerhodar và nhà máy thủy điện Kakhovka cũng phải được bảo vệ. Ông tiết lộ các bên đã dành khoảng 15 giờ đàm phán riêng về vấn đề này.

Nga khẳng định nhà máy Zaporizhia là tài sản của Moscow. Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố không thể chuyển giao nhà máy cho Ukraine hay quốc gia khác. Hai bên nhiều lần cáo buộc nhau gây nguy cơ thảm họa hạt nhân tại khu vực

Theo: Dân Trí