Chính phủ Ukraine vừa trình Quốc hội kế hoạch rút khỏi hàng loạt hiệp định từng ký với Nga và Belarus, đánh dấu bước đi quyết liệt, nhằm chấm dứt ràng buộc pháp lý thời hậu Xô viết.

Quyết tâm cắt đứt quan hệ hậu Xô viết

Ngày 6/8, chính phủ Ukraine đã trình Quốc hội dự thảo nghị quyết nhằm rút khỏi hàng loạt thỏa thuận hợp tác song phương với Nga và Belarus – những văn kiện được ký trong khuôn khổ Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG/CIS).

Theo hãng tin Interfax, động thái này được đánh giá là bước đi tiếp theo trong quá trình “ly khai” hoàn toàn của Kiev khỏi các ràng buộc hợp tác với các quốc gia từng là đồng minh trong thời kỳ hậu Liên Xô.

Những hiệp định nào sẽ bị hủy bỏ?

Ông Taras Melnichuk – đại diện chính phủ Ukraine tại Quốc hội – cho biết đề xuất bao gồm việc chấm dứt:

  • Thỏa thuận năm 1998: Công nhận tương hỗ thời gian công tác trong các Viện Kiểm sát giữa các nước SNG.
  • Hiệp định năm 1997 với Nga: Công nhận khoản nợ liên quan đến năng lượng và vật liệu phân hạch.
  • Hiệp định năm 2000: Liên quan đến việc cung cấp và thanh toán khí đốt của Nga cho Ukraine.
  • Hiệp định năm 2002: Khoản vay nhà nước từ Nga để hoàn thiện các nhà máy điện hạt nhân tại Ukraine.
  • Nghị định thư năm 2004 với Belarus: Cam kết từng bước bãi bỏ các ngoại lệ trong thương mại tự do.

Ngoài ra, Ukraine cũng sẽ rút khỏi một loạt hiệp định hợp tác trong các lĩnh vực như:

  • Quản lý tài nguyên thiên nhiên
  • Bảo vệ nhãn hiệu và tài sản trí tuệ
  • Kiểm soát ma túy
  • Hợp tác công nghiệp

Các hiệp định này, đều được ký từ những năm 1990 đến 2011, phần lớn dưới sự bảo trợ của SNG.

Bối cảnh chính trị: Nga và Belarus là mục tiêu

Đề xuất rút khỏi các thỏa thuận diễn ra trong bối cảnh; xung đột Nga – Ukraine chưa có dấu hiệu hạ nhiệt kể từ năm 2022. Belarus – đồng minh thân cận của Nga – được cho là đã đóng vai trò; hậu thuẫn tích cực; trong các hoạt động quân sự của Moscow.

Việc Kiev mạnh tay cắt đứt các ràng buộc pháp lý và kinh tế với hai quốc gia láng giềng cho thấy quyết tâm tách khỏi quỹ đạo ảnh hưởng của Moscow – một chiến lược lâu dài mà chính phủ Ukraine đã kiên trì theo đuổi từ sau cuộc khủng hoảng Crimea năm 2014.

Mục tiêu: Đoạn tuyệt ảnh hưởng Nga

Theo giới quan sát, bước đi này không chỉ mang tính biểu tượng; mà còn có tác động thực tế; tới hệ thống pháp lý, thể chế và thương mại của Ukraine. Kiev đang muốn thiết lập; một hệ thống hoàn toàn độc lập, không còn phụ thuộc vào các cấu trúc; từng gắn bó với Nga thời hậu Xô viết.

Động thái này; cũng nằm trong lộ trình hội nhập sâu hơn vào các thể chế phương Tây, đặc biệt là Liên minh châu Âu (EU) và NATO – hai tổ chức; mà Ukraine đang nỗ lực gia nhập trong thời gian tới.

Theo: Báo quốc tế