Vì sao những người chỉ trích Putin ‘tình cờ’ bị rơi lầu hoặc tự tử?

Có không ít vụ “rơi lầu” hoặc “tự tử” trong số các nhà tài phiệt Nga và những người chỉ trích Tổng thống Vladimir Putin. Những cái chết bất ngờ này là một sự tình cờ ngẫu nhiên, hay là có uẩn khúc nào đó?

Trên trang Euronews ngày 3/9, các nhà báo Aleksandar Brezar và David Mac Dougall liệt kê nhiều vụ việc xoay quanh vấn đề này.

Vụ ‘rơi lầu’ mới nhất là người chỉ trích ông Putin

Chỉ mới đây, vào ngày 1/9, ông Ravil Maganov, Chủ tịch hội đồng quản trị của Lukoil, một công ty dầu khí tư nhân lớn nhất của Nga, bất ngờ tử vong.

Ban đầu, công ty Lukoil ra tuyên bố cho biết ông Maganov “đã qua đời sau một trận ốm nặng” nhưng không cho biết thêm chi tiết.

Sau đó, giới truyền thông Nga đưa tin, ông mất mạng trong “một vụ tai nạn rơi từ cửa sổ bệnh viện”. Thi thể của ông được tìm thấy trong khuôn viên Bệnh viện Lâm sàng Trung ương ở Moscow, nơi thường điều trị cho giới chính trị và kinh doanh của Nga. Một ngày sau, hôm 2/9, Tổng thống Putin đã đến bệnh viện này để đặt vòng hoa bên cạnh quan tài của lãnh đạo Liên Xô cuối cùng Mikhail Gorbachev.

Các báo cáo cho biết nhà tài phiệt Maganov dường như đã rơi từ cửa sổ tầng sáu. Một số nguồn tin cho rằng ông bị vấp ngã khi đang hút thuốc, nói rằng một gói thuốc lá đã được tìm thấy bên cửa sổ. Trang tin RBK cho biết cảnh sát đang điều tra về khả năng đây là một vụ tự tử.

Đáng chú ý, công ty Lukoil của ông Maganov là một trong số ít các công ty Nga công khai kêu gọi chấm dứt cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine. Hồi tháng 3, công ty kêu gọi “chấm dứt ngay lập tức xung đột vũ trang”.

Điều kỳ lạ tiếp theo, đó là ông Maganov không phải là lãnh đạo công ty Lukoil đầu tiên chết bất thường kể từ khi Nga tấn công Ukraine vào tháng 2.

Ông Aleksandr Subbotin, nhà quản lý cấp cao của Lukoil được tìm thấy đã chết trong tầng hầm của một dinh thự ở ngoại ô Moscow vào tháng 5.

Các bản tin của Nga cho biết ngôi nhà thuộc về một thầy lang tự phong, Shaman Magua, người thực hành các nghi thức thanh tẩy.

Magua làm chứng rằng Subbotin đến nhà anh ta để yêu cầu chữa chứng nôn nao, trong khi có ảnh hưởng của rượu và ma túy. Các nhà điều tra cho biết, nguyên nhân sơ bộ dẫn đến cái chết của Subbotin được xác định là do suy tim.

Mới đây, sự ra đi của ông Maganov đã thu hút sự chú ý của báo chí. Đây là trường hợp mới nhất trong một chuỗi các vụ tai nạn bất thường khác của những người hưởng lợi từ mối quan hệ tốt đẹp với ông Putin hoặc là cái gai trong phe của ông – hoặc cả hai trường hợp.

Các nhà tài phiệt phản đối chiến tranh “ra đi” trong những hoàn cảnh kỳ lạ

Ít nhất 6 nhà tài phiệt khác của Nga đã chết trong những hoàn cảnh kỳ lạ kể từ khi cuộc xung đột bùng nổ ở Ukraine. Tất cả đều có mối liên hệ mật thiết với Điện Kremlin, có khối tài sản khổng lồ, có mối liên hệ với khí đốt của Nga và lập trường chống chiến tranh ở Ukraine.

Điều này đã làm dấy lên nghi ngờ của các nhà điều tra quốc tế, họ bắt đầu tin rằng những vụ việc bất thường đó có thể là các vụ “ám sát nhưng được dàn dựng thành tự sát”.

Một số trường hợp xuất hiện ngay trước khi xảy ra chiến tranh.

Chỉ một tháng trước khi nổ ra xung đột ở Ukraine, một giám đốc điều hành cấp cao nhất của công ty khí đốt Gazprom của Nga đã chết trong ngôi nhà của mình gần St Petersburg.

Ông Leonid Shulman, 60 tuổi, được tìm thấy trong phòng tắm của ngôi nhà với cổ tay bị cắt.

Cảnh sát Nga nói rằng họ tìm thấy một bức thư tuyệt mệnh bên cạnh thi thể của ông, trong đó ông kể lại nỗi đau khổ của mình sau khi chịu vết thương ở chân.

Lá thư này đã bị nghi ngờ sau khi viện nghiên cứu Warsaw Institue tuyên bố rằng Shulman có liên quan đến một vụ tham nhũng có thể xảy ra tại tập đoàn Gazprom.

Rạng sáng sau khi Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24/2, ông Alexander Tyulyakov, 65 tuổi, giám đốc điều hành cấp cao của Bộ phận an ninh doanh nghiệp của Gazproms, đã chết tại nhà riêng ở cùng khu vực với ông Shulman. Theo tờ Novaya Gazeta của Nga, thi thể của ông được tìm thấy trong tình trạng treo cổ trong nhà để xe.

Tờ báo này dẫn lời một nguồn tin thực thi pháp luật giấu tên nói rằng đơn vị an ninh riêng của Gazprom đã đến hiện trường vụ tự sát cùng lúc với cảnh sát và cũng đang điều tra về cái chết.

Một trong hai vụ việc diễn ra ở nước ngoài là của ông Mikhail Watford, sống cùng gia đình ở Anh. Vào ngày 28/2, ông trùm dầu khí 66 tuổi người Ukraine được tìm thấy đã chết tại nhà riêng ở Surrey.

Nguyên nhân cái chết của ông Watford được xác định là treo cổ, nhưng vợ và con của ông cho biết ông không có vấn đề gì về cảm xúc.

Các vụ “tự tử” tăng đột biệt trong số các nhà tài phiệt thân Putin

Vụ tỷ phú Vasily Melnikov và gia đình

Vào tháng 3, thi thể của tỷ phú Nga Vasily Melnikov và gia đình được tìm thấy trong căn hộ sang trọng của ông ở Nizhny Novgorod, một thành phố ở miền tây nước Nga.

Ông Melnikov đã kiếm được nhiều tiền thông qua công ty nhập khẩu thiết bị y tế cho Nga. Nhưng công ty của ông đã bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt của phương Tây nhằm yêu cầu Nga chấm dứt xung đột tại Ukraine.

Theo tờ Kommersant của Nga, ông Melnikov cùng với người vợ 41 tuổi và hai con nhỏ lần lượt 10 tuổi và 4 tuổi đã chết vì những vết đâm. Giới chức Nga nói rằng họ tìm thấy vũ khí giết người tại hiện trường.

Tờ báo Nga đưa tin rằng nhà tài phiệt đã giết toàn bộ gia đình, sau đó tự sát. Tuy nhiên, hàng xóm và những người thân khác không đồng ý với nhận định này.

Các phương tiện truyền thông khác cho rằng công ty của ông Melnikov đang trên bờ vực phá sản do các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Vụ tỷ phú Sergei Protosenya

Trường hợp mới nhất xảy ra ở Tây Ban Nha, cụ thể hơn là ở Lloret de Mar. Tại đó, nhà tài phiệt người Nga Sergei Protosenya, 55 tuổi, được tìm thấy đã chết cùng với hai thành viên khác trong gia đình vào ngày 19/4.

Là người đứng đầu tập đoàn khí đốt khổng lồ Novatek, ông Protosenya có tài sản cá nhân trị giá 400 triệu euro. Ông chết trong tư thế treo cổ, trong khi vợ và con gái của ông bị đâm chết trong biệt thự của gia đình.

Cảnh sát nhận định ban đầu rằng có thể ông Protosenya đã giết vợ con, sau đó tự sát. Nhưng con trai của ông đã dứt khoát phủ nhận điều này.

Một số bạn bè của gia đình ông cũng đã công khai nói rằng ông Protosenya là nạn nhân thứ ba của một vụ “dàn dựng tự sát” và nhà tài phiệt không có khả năng sát hại gia đình chính mình.

Vụ tỷ phú Vladislav Avayev

Chỉ một ngày trước cái chết của tỷ Protosenya và gia đình là một vụ việc tương tự. Thi thể của nhà tài phiệt Vladislav Avayev được tìm thấy trong căn hộ của ông ở Moscow. Ngoài ra còn có thi thể của vợ ông và con gái 13 tuổi. Con gái ông là cô Anastasia, 26 tuổi, là người phát hiện ra hiện trường vụ án.

Hãng thông tấn nhà nước Nga TASS đưa tin, bằng chứng sơ bộ cho rằng tỷ phú Avayev – cựu cố vấn của ông Putin và là cựu phó chủ tịch ngân hàng Gazprombank – đã giết vợ và con gái, rồi tự sát.

Hiện trường có một khẩu súng lục trong tay nhà tài phiệt. Căn hộ bị khóa từ bên trong.

Gazprombank là ngân hàng lớn thứ ba của Nga và có liên kết với Gazprom, công ty khí đốt tự nhiên được giao dịch công khai lớn nhất thế giới của Nga.

Những vụ “rơi lầu” đáng ngờ

Vụ tỷ phú Maganov “rơi lầu” hôm 1/9 chỉ là một trong số nhiều vụ việc khác xảy ra với những người nổi tiếng tại Nga.

Vào tháng 10 năm 2021, một nhà ngoại giao Nga được tìm thấy đã chết sau khi người này rơi từ cửa sổ của đại sứ quán Nga ở Berlin, Der Spiegel đưa tin.

Người đàn ông không được tiết lộ danh tính là thư ký thứ hai tại đại sứ quán. Nhưng các nguồn tin tình báo Đức nói với tờ báo rằng họ nghi ngờ anh ta là một sĩ quan chìm trong Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) của Nga.

Cơ quan điều tra Bellingcat cho biết họ đã sử dụng dữ liệu nguồn mở để xác định người đàn ông là Kirill Zhalo, con trai của Tướng Alexey Zhalo, Phó giám đốc thứ hai của FSB, chịu trách nhiệm đối phó với các mối đe dọa chính trị nội bộ đối với Điện Kremlin.

Vào tháng 12 cùng năm, ông Pogrom Yegor Prosvirnin, người sáng lập trang Sputnik, đã qua đời sau khi rơi từ cửa sổ một tòa nhà chung cư ở Moscow.

Cơ thể trần truồng của ông Prosvirnin được tìm thấy bên cạnh một con dao và một ống đựng gas sau khi những tiếng la hét vang lên từ căn hộ của ông ta, theo giới truyền thông địa phương.

Điều trùng hợp là ông Prosvirnin từng chỉ trích Tổng thống Putin. Ông là một nhà hoạt động cánh hữu, ban đầu ủng hộ việc Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014 nhưng sau đó trở thành người lên tiếng chỉ trích Putin, từng dự đoán về một cuộc nội chiến ở Nga và sự sụp đổ của Liên bang Nga.

Và vào ngày 14/8, Dan Rapoport, chủ ngân hàng đầu tư người Mỹ gốc Latvia được phát hiện đã chết trước một tòa nhà chung cư sang trọng ở Washington DC. Ông là nhà phê bình thẳng thắn đối với ông Putin, vừa rời Ukraine sau cuộc xâm lược của Nga.

Ông Rapoport trở nên giàu có khi ở Moscow, sau đó không được Điện Kremlin thiện cảm, vì ông ủng hộ thủ lĩnh phe đối lập Alexei Navalny.

Vào năm 2017, đối tác kinh doanh khi đó của ông Rapoport là Sergei Tkachenko, cũng rơi xuống đất tử vong tại căn hộ ở Moscow.

Trong đại dịch COVID-19, ít nhất 4 nhân viên y tế đã ngã ra ngoài cửa sổ ở Nga, chỉ một người sống sót dù bị thương nặng.

Ít nhất ba vụ việc là diễn ra trong khoảng thời gian hai tuần từ tháng 4 đến tháng 5 năm 2020, sau khi các nhân viên y tế này phản đối điều kiện làm việc tồi tệ trong đại dịch.

Vào tháng 12 năm 2020, một nhà khoa học hàng đầu của Nga đang phát triển một loại vắc-xin COVID-19 mới, Alexander Kagansky, được phát hiện đã chết sau khi rơi từ căn hộ cao tầng của mình ở St Petersburg. Theo các nguồn tin của Nga, cảnh sát tuyên bố Kagansky đã tự đâm mình và sau đó nhảy lầu tự tử.

Nhiều vụ việc nêu trên vẫn đang được điều tra và chưa có kết luận cuối cùng. Nhưng sự gia tăng đột biến của các vụ “rơi lầu” và “tự sát” ngày càng làm dấy lên những nghi ngờ từ các nhà quan sát, rằng liệu đây có phải là các vụ xử kín hay thanh trừng trong hệ thống quyền lực tại Nga hay không.