Tổng thống Donald Trump cho rằng Greenland có ý nghĩa sống còn với an ninh quốc gia Mỹ, giữa bối cảnh Bắc Cực ngày càng cạnh tranh chiến lược.

Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần tái khẳng định mong muốn Mỹ kiểm soát Greenland, hòn đảo tự trị thuộc Đan Mạch, với lý do an ninh quốc gia. Quan điểm này tiếp tục làm dấy lên tranh cãi gay gắt, không chỉ giữa Washington và Copenhagen, mà còn với chính người dân Greenland.

Greenland là hòn đảo lớn nhất thế giới, nằm ở vị trí chiến lược giữa Bắc Mỹ và châu Âu. Theo giới phân tích, việc Mỹ quan tâm đến Greenland phản ánh những tính toán sâu xa liên quan đến quân sự, địa chính trị và tương lai của khu vực Bắc Cực.

Vì sao Tổng thống Donald Trump muốn Greenland về an ninh chiến lược

Greenland nằm dọc tuyến đường ngắn nhất nối châu Âu với Bắc Mỹ, giữ vai trò quan trọng trong hệ thống cảnh báo sớm tên lửa đạn đạo của Mỹ. Từ thời Chiến tranh Lạnh, Washington đã coi hòn đảo này là “mắt xích then chốt” trong phòng thủ lục địa.

Mỹ hiện duy trì căn cứ không quân Pituffik ở phía tây bắc Greenland. Đây là cơ sở quân sự chiến lược, hỗ trợ giám sát không phận và các hoạt động quân sự tại Bắc Cực. Theo các chuyên gia, vùng biển giữa Greenland, Iceland và Anh là khu vực tàu ngầm Nga thường xuyên di chuyển, khiến Mỹ đặc biệt quan tâm.

Tổng thống Trump từng nhấn mạnh rằng sự hiện diện ngày càng tăng của Nga và Trung Quốc tại Bắc Cực là mối đe dọa tiềm tàng. Dù dữ liệu vận tải cho thấy hoạt động hàng hải của Trung Quốc chủ yếu tập trung gần Nga, Washington vẫn lo ngại về xu hướng “quân sự hóa” khu vực này trong tương lai.

Vì sao Tổng thống Donald Trump muốn Greenland về tài nguyên và địa chính trị

Bên cạnh yếu tố quân sự, Greenland còn sở hữu nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, bao gồm khoáng sản hiếm, dầu mỏ và khí đốt. Khi băng tan do biến đổi khí hậu, việc khai thác tài nguyên tại Bắc Cực được dự báo sẽ trở nên khả thi hơn.

Tuy nhiên, đến nay, ngành khai khoáng của Greenland phát triển chậm và nhận được rất ít đầu tư từ Mỹ. Giới quan sát cho rằng việc Washington thể hiện sự quan tâm mạnh mẽ có thể nhằm ngăn chặn ảnh hưởng của các đối thủ chiến lược tại khu vực giàu tiềm năng này.

Về địa chính trị, Greenland nằm gần New York hơn thủ đô Copenhagen của Đan Mạch. Điều này khiến Mỹ coi hòn đảo như một phần không thể tách rời trong cấu trúc an ninh Bắc Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh NATO tăng cường chú trọng đến Bắc Cực.

Vì sao Tổng thống Donald Trump muốn Greenland và phản ứng từ Đan Mạch

Greenland là thuộc địa cũ của Đan Mạch, chính thức trở thành lãnh thổ của quốc gia Bắc Âu này từ năm 1953. Đến năm 2009, hòn đảo được trao quyền tự trị rộng rãi, bao gồm quyền tổ chức trưng cầu dân ý để tiến tới độc lập.

Theo luật hiện hành, nếu Greenland tuyên bố độc lập, hòn đảo có thể lựa chọn các mô hình liên kết quốc tế khác nhau, trong đó có khả năng thiết lập mối quan hệ đặc biệt với Mỹ mà không cần trở thành lãnh thổ của Washington.

Tuy nhiên, Đan Mạch và chính quyền Greenland đã nhiều lần khẳng định lập trường phản đối ý tưởng sáp nhập. Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen từng gọi đề xuất mua Greenland là “vô lý”. Trong tuyên bố chung gần đây, lãnh đạo Đan Mạch và Greenland nhấn mạnh rằng tương lai của hòn đảo phải do người dân Greenland quyết định.

Các cuộc thăm dò cho thấy đa số cư dân Greenland ủng hộ độc lập, nhưng nhiều ý kiến lo ngại rằng việc tách khỏi Đan Mạch quá nhanh có thể khiến hòn đảo dễ bị áp lực từ các cường quốc, trong đó có Mỹ. Hiện nền kinh tế Greenland vẫn phụ thuộc lớn vào đánh bắt cá và các khoản trợ cấp từ Copenhagen.

Theo: Dân Trí

Từ Khóa: