Y tế Việt Nam 2025 ghi nhận nhiều chuyển động đáng chú ý khi quyền tự quyết số con được mở rộng; bảo hiểm y tế được cải cách và lộ trình miễn viện phí dần hình thành.

Năm 2025 được xem là một dấu mốc quan trọng của ngành y tế Việt Nam; khi hàng loạt chính sách mới được ban hành và từng bước đi vào thực tiễn. Những thay đổi này tác động trực tiếp đến đời sống của người dân; từ quyền sinh sản, điều kiện an cư cho đến khả năng tiếp cận dịch vụ khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe lâu dài. Bức tranh y tế – dân số vì thế đang dần chuyển sang hướng linh hoạt; nhân văn và lấy người dân làm trung tâm.

Y tế Việt Nam 2025 và bước chuyển trong quyền tự quyết số con

Việc Quốc hội thông qua Luật Dân số vào cuối năm 2024 được đánh giá là một bước điều chỉnh phù hợp với bối cảnh mới. Luật dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2026; đánh dấu sự thay đổi trong tư duy quản lý dân số; từ định hướng kiểm soát sang tôn trọng quyền lựa chọn của mỗi gia đình.

Theo quy định mới, các cặp vợ chồng được tự quyết định số con; thời điểm sinh cũng như khoảng cách giữa các lần sinh; thay vì tuân theo khuyến nghị cứng như trước đây. Sự điều chỉnh này diễn ra trong bối cảnh mức sinh của Việt Nam đã giảm xuống 1,91 con/phụ nữ; trong khi quá trình già hóa dân số diễn ra nhanh và rõ nét hơn qua từng năm.

Bên cạnh việc mở rộng quyền tự chủ; Luật Dân số cũng bổ sung các chính sách hỗ trợ nhằm giảm bớt áp lực kinh tế cho các gia đình. Phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi; người dân sinh sống tại vùng mức sinh thấp hoặc vùng đồng bào dân tộc thiểu số sẽ được xem xét hỗ trợ tài chính. Đáng chú ý, các gia đình sinh đủ hai con còn được ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội; tạo thêm điều kiện ổn định cuộc sống và chăm sóc con cái lâu dài.

Y tế Việt Nam 2025 với cải cách bảo hiểm y tế theo hướng thuận lợi hơn

Song song với thay đổi trong chính sách dân số; lĩnh vực khám chữa bệnh cũng chứng kiến những điều chỉnh đáng kể. Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025; đã từng bước tháo gỡ rào cản về địa giới hành chính trong khám chữa bệnh ban đầu và tuyến cơ bản.

Theo đó, người tham gia bảo hiểm y tế được hưởng đầy đủ quyền lợi khi khám chữa bệnh tại cơ sở đăng ký ban đầu hoặc tại các cơ sở phù hợp khác trên toàn quốc. Quy định này giúp người bệnh chủ động hơn trong việc lựa chọn nơi khám chữa bệnh; đồng thời giảm bớt các thủ tục phát sinh không cần thiết.

Quyền lợi bảo hiểm y tế cũng được mở rộng theo hướng bao phủ tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe. Trẻ em dưới 18 tuổi được chi trả điều trị tật khúc xạ và lác; các hình thức khám chữa bệnh từ xa; y học gia đình và khám tại nhà được đưa vào phạm vi thanh toán. Với các trường hợp bệnh hiếm hoặc bệnh nặng; người bệnh có thể được chuyển thẳng lên tuyến chuyên sâu, rút ngắn thời gian chờ đợi.

Y tế Việt Nam 2025 và lộ trình tiến tới miễn viện phí

Một định hướng an sinh được dư luận quan tâm là lộ trình tiến tới miễn viện phí cơ bản cho người dân vào năm 2030. Để từng bước hiện thực hóa mục tiêu này; mức đóng bảo hiểm y tế dự kiến sẽ được điều chỉnh theo từng giai đoạn nhằm bảo đảm cân đối quỹ và duy trì tính bền vững của hệ thống.

Cụ thể, mức đóng bảo hiểm y tế được đề xuất tăng từ 4,5% lương cơ sở hiện nay lên 5,1% trong giai đoạn 2026–2027; 5,4% giai đoạn 2028–2030 và khoảng 6% sau năm 2032. Đi kèm với đó là việc mở rộng quyền lợi cho người tham gia; trong đó có khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí ít nhất một lần mỗi năm từ năm 2026; cùng với hồ sơ sức khỏe điện tử được quản lý xuyên suốt.

Bên cạnh cải cách chính sách, nguồn lực đầu tư cho y tế và dân số cũng được tăng cường. Quốc hội đã phê duyệt 88.600 tỷ đồng cho Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe; dân số và phát triển giai đoạn 2026–2030, tập trung vào cải thiện tầm vóc; giảm suy dinh dưỡng trẻ em; cân bằng giới tính khi sinh và nâng cao chăm sóc sức khỏe trước hôn nhân.

Ở cấp địa phương, TP HCM tiếp tục triển khai các chính sách bao phủ y tế; hỗ trợ 100% mức đóng bảo hiểm y tế cho học sinh và người cao tuổi từ 65 đến dưới 75 tuổi; đồng thời duy trì chương trình khám sức khỏe miễn phí cho người cao tuổi. Những bước đi này cho thấy Y tế Việt Nam 2025 đang từng bước hướng tới mục tiêu chăm sóc sức khỏe toàn dân; bền vững và gần gũi hơn với người dân.

Theo: VnExpress