Nhiều người trẻ bị tăng huyết áp nặng do stress, ăn mặn, thiếu ngủ, ít vận động… nguy cơ đột quỵ và tử vong khi chưa đến tuổi 30.

“Cơn ác mộng” tăng huyết áp ở tuổi đôi mươi

Tuấn (29 tuổi), kỹ sư phần mềm; bất ngờ ngã khụy trong lúc làm việc do chóng mặt, tim đập nhanh, mắt mờ và tai ù. Anh được đưa đi cấp cứu và được chẩn đoán bị tăng huyết áp độ 2, với chỉ số có lúc lên tới 220 mmHg – gấp đôi mức bình thường.

Thói quen làm việc tới khuya, ăn uống thất thường; ít vận động và sử dụng cà phê để tỉnh táo khiến Tuấn không lường trước nguy cơ mắc bệnh. “Tôi từng nghĩ đây là bệnh của người lớn tuổi, không ngờ bản thân lại bị nặng như vậy”, Tuấn chia sẻ.

Tăng huyết áp không chừa người trẻ

Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, một bệnh nhân nam 37 tuổi nhập viện trong tình trạng bại tứ chi, rối loạn ý thức do chảy máu thân não – biến chứng từ huyết áp cao không kiểm soát. Một trường hợp khác; nam thanh niên 30 tuổi được đưa vào Bệnh viện Nhân dân 115 trong tình trạng hôn mê sâu, huyết áp 240 mmHg, tử vong chỉ sau vài giờ.

Các chuyên gia cho rằng, tăng huyết áp đang âm thầm tấn công nhóm tuổi dưới 40. Bệnh diễn tiến không triệu chứng rõ ràng nhưng có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến tim, thận, não và dẫn đến đột tử nếu không phát hiện sớm.

tăng huyết áp
Việc phát hiện sớm và điều trị sớm tăng huyết áp ở người trẻ góp phần ngăn ngừa biến chứng và hạn chế yếu tố nguy cơ bệnh lý tim mạch (Ảnh: minh họa/internet)

Tỷ lệ người trẻ mắc tăng huyết áp tăng nhanh

Phó Giáo sư Nguyễn Hoài Nam, Chủ tịch Hội Tĩnh mạch học TP.HCM, cho biết có đến 10-15% người dưới 30 tuổi đã mắc tăng huyết áp. Tuy nhiên, phần lớn không biết mình bị bệnh cho tới khi xảy ra biến chứng.

Theo Viện Tim mạch Việt Nam, cả nước hiện có hơn 12 triệu người bị tăng huyết áp, trong đó gần 10 triệu chưa được chẩn đoán hoặc điều trị đúng cách. Một nghiên cứu năm 2022 còn cho thấy 25% người trưởng thành mắc bệnh này, có nơi lên đến 40%.

Thủ phạm chính: Lối sống thiếu khoa học

Tiến sĩ, bác sĩ Vũ Minh Điền (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) lý giải, nguyên nhân hàng đầu gây tăng huyết áp là xơ vữa động mạch do tích tụ cholesterol, làm thành mạch cứng và hẹp lại, buộc tim phải co bóp mạnh hơn.

Ở người trẻ, các yếu tố nguy cơ bao gồm:

  • Ăn mặn, dùng thực phẩm chế biến sẵn giàu natri
  • Lười vận động, ít tập thể dục
  • Căng thẳng kéo dài, áp lực công việc
  • Ngủ không đủ giấc, thức khuya thường xuyên
  • Lạm dụng rượu bia, thuốc lá, thiết bị điện tử
  • Béo phì, tăng mỡ máu, tiểu đường type 2

Đặc biệt, khoảng 10% trường hợp là do tăng huyết áp thứ phát từ các bệnh lý như: u tuyến thượng thận, hẹp động mạch thận, hội chứng Cushing…

Biến chứng nặng nề, nguy cơ tử vong cao

Tăng huyết áp nếu không được kiểm soát kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm:

  • Đột quỵ, nhồi máu cơ tim
  • Suy tim, suy thận mạn tính
  • Mờ mắt, thậm chí mù lòa
  • Phình động mạch, tử vong đột ngột

Người mắc bệnh có nguy cơ tử vong do đột quỵ cao gấp 4 lần và do tim mạch cao gấp 3 lần so với người bình thường.

Phòng ngừa từ lối sống hằng ngày

Để ngăn ngừa và kiểm soát huyết áp, người trẻ cần:

  • Tập luyện thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày
  • Ăn nhạt, dưới 5g muối/ngày, tăng cường rau củ
  • Ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm, hạn chế thức khuya
  • Tránh căng thẳng, kiểm soát stress
  • Không hút thuốc, hạn chế rượu bia
  • Duy trì cân nặng hợp lý

Ngoài ra, nếu gia đình có người mắc tăng huyết áp sớm (trước 40 tuổi), cần chủ động khám sức khỏe định kỳ để tầm soát nguy cơ di truyền.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo mọi người nên tự theo dõi huyết áp thường xuyên, đặc biệt với nhóm người trẻ có yếu tố nguy cơ cao. Khi có dấu hiệu bất thường, cần khám chuyên khoa tim mạch để được tư vấn và điều trị phù hợp, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Theo: Vnexpress