‘Nước’ đơn giản đến mức có thể gây chết người

Người lớn được khuyến khích nên đứng dậy và uống nước sau mỗi tiếng ngồi làm việc, cha mẹ thường khuyên con cái nên mang theo chai nước trong cặp sách hay phần lớn các cuộc họp đều bày sẵn những chai nước trên bàn cho các thành viên.

Nhiều người tin rằng uống nhiều nước có thể làm đẹp da, giảm cân và có khả năng phòng ngừa ung thư. Khi đại dịch Covid-19 bùng phát, mọi người được khuyên nên nhấp một ngụm nước ấm sau mỗi 15 phút để cơ thể chống lại virus – lời khuyên trên liệu đã có cơ sở thực tế?

Những thứ rất đơn giản cũng có thể gây chết người

Johanna Pakenham (53 tuổi, ở Wadwick, Hampshire, Anh) tham gia chạy giải London Marathon 2018, là cuộc đua diễn ra trong thời gian nhiệt độ nóng tới mức kỷ lục. Nhưng cô hầu như không nhớ gì về giải đua đó bởi cô đã uống quá nhiều nước trong lúc chạy, khiến cơ thể rơi vào tình trạng dư thừa nước.

Theo Daily Mail, Pakenham đã được đưa đến Bệnh viện Winchester để được chăm sóc đặc biệt vì bà đã hôn mê sâu trong một vài ngày sau đó. May mắn, bà đã được các bác sĩ tận tâm cứu sống.

Johanna Pakenham đã uống quá nhiều nước trong suốt cuộc thi chạy marathon (ảnh: Daily Mail).

Pakenham, vốn định sẽ lại tham gia giải marathon một lần nữa trong năm nay, nói rằng lời khuyên cho sức khỏe được bạn bè đưa ra và trên áp phích cổ động marathon vẫn là uống nhiều nước.

“Tất cả những gì cần để giúp tôi ổn khi đó là một vài viên thuốc điện giải, thứ làm tăng nồng độ natri trong máu. Tôi đã tham gia chạy vài giải marathon trước đó, vậy mà tôi đã không hề biết điều này,” cô kể lại trên đài BBC.

“Tôi thực sự muốn mọi người hiểu rằng có những thứ tuy rất đơn giản, nhưng lại có thể gây chết người.” Pakenham nhắn nhủ.

Courtney Kipps, bác sĩ thể thao và là người giảng dạy chính tại Trung tâm Y dược, Tập luyện và Y tế Thể thao và Đại học UCL, đồng thời là người phụ trách vấn đề y tế của cuộc đua ba môn phối hợp Blenheim and London cho biết: Trong độ chừng một thập kỷ vừa qua, ít nhất có 15 trường hợp vận động viên đã chết do uống quá nhiều nước khi tham gia các sự kiện thể thao.

Bà nghi ngờ những trường hợp này một phần là do chúng ta không tin tưởng vào cơ chế báo hiệu khát của chính cơ thể mình và cho rằng cần phải uống nhiều hơn so với nhu cầu của cơ thể.

Tuy nhiên việc nạp quá nhiều chất lỏng có thể trở nên nghiêm trọng khi dẫn đến việc làm loãng natri trong máu. Điều này gây ra phù não và sưng phổi vì chất lỏng phải dịch chuyển để cố cân bằng nồng độ natri trong máu.

Vai trò của nước đối với cơ thể

(Ảnh minh hoạ: Pixabay).

Nước chiếm khoảng 2/3 trọng lượng cơ thể, nó mang các chất dinh dưỡng và vận chuyển chất thải đến bộ phận chức năng để bài tiết ra ngoài. Nước điều chỉnh nhiệt độ, hoạt động như một chất bôi trơn và giảm xóc ở các khớp và đóng một vai trò trong hầu hết các phản ứng hóa học xảy ra bên trong cơ thể.

Chúng ta liên tục mất nước qua mồ hôi, tiểu tiện và thở. Việc đảm bảo cơ thể có đủ nước rất quan trọng, các triệu chứng của tình trạng cơ thể mất đi 1-2% lượng nước là rất dễ phát hiện, nó tiếp tục xấu đi cho đến khi chúng ta bù đủ chất lỏng trở lại. Một số trường hợp tình trạng mất nước như vậy có thể gây tử vong.

Các triệu chứng mất nước bao gồm: Nước tiểu màu vàng sẫm, cảm thấy mệt mỏi, choáng váng hoặc chóng mặt, môi, mắt, miệng bị khô và đi tiểu ít hơn bốn lần một ngày. Nhưng triệu chứng phổ biến nhất chỉ đơn giản là chúng ta cảm thấy khát.

Lo sợ việc cơ thể mất nước nên nhiều người luôn mang theo đồ uống bên mình và dùng nhiều hơn mức cơ thể yêu cầu. Tuy nhiên việc uống nhiều nước hơn so nhu cầu của cơ thể cũng trở nên nguy hiểm.

Các chuyên gia cho rằng, không có mấy bằng chứng cho thấy việc uống nước nhiều hơn nhu cầu của cơ thể sẽ mang lại bất kỳ lợi ích gì trừ việc tránh mất nước.

Nhiều người tin rằng uống một ly nước trước bữa ăn có thể giảm cân, tuy nhiên Brenda Davy, giáo sư dinh dưỡng, thực phẩm và thể dục thể thao tại Đại học Bách khoa Virginia, Hoa Kỳ cho rằng các trường hợp giảm cân liên quan đến việc uống nước nhiều khả năng là do nước đã được dùng thay thế cho thức uống có đường.

“Quan niệm rằng uống đầy bụng nước trước bữa ăn sẽ làm tan chảy cả kí lô trọng lượng cơ thể không phải là hay; nước không chứa calorie, cho nên nó sẽ trôi rất nhanh khỏi dạ dày. Nhưng nếu bạn tiêu thụ nhiều nước hơn thông qua thực phẩm ăn vào, chẳng hạn như súp, thì nó sẽ làm bạn no vì nước được bao chứa cùng với thức ăn sẽ lưu lại trong dạ dày lâu hơn,” bà Barbara nói trên BBC.

Lý do người ta uống nhiều nước hơn lượng cơ thể cần là vì họ không còn tin tưởng vào cơ chế khát của chính mình. Để tránh mất nước, họ cho rằng cần uống nhiều hơn lượng cơ thể đang kêu gọi.

Uống nước như thế nào là đủ cho cơ thể?

Cơ thể sẽ báo khát khi có dấu hiệu thiếu nước (ảnh minh hoạ: Pixabay).

Các chuyên gia đồng ý rằng: Nhu cầu chất lỏng của chúng ta thay đổi tùy thuộc vào độ tuổi, kích thước cơ thể, giới tính, môi trường và mức độ hoạt động thể chất của một người.

Một cơ thể khỏe mạnh sẽ cảnh báo chúng ta về tình trạng mất nước bằng cách: Não sẽ tác động lên cơ chế báo khát để kích thích chúng ta uống nước. Nó cũng giải phóng một loại hormone báo hiệu đến thận để tiết kiệm nước bằng cách cô đặc nước tiểu. Cơ chế khát mất đi độ nhạy cảm khi chúng ta trên 60 tuổi, lúc đó chúng ta cần chú ý hơn đến thói quen tiêu thụ chất lỏng của mình để giữ cơ thể đủ nước.

Chúng ta cũng không cần quá lo lắng về việc uống lượng nước như thế nào là hợp lý vì cơ thể chúng ta sẽ báo hiệu khát khi thiếu nước, giống như khi chúng ta đói hoặc mệt vậy.