Trên nhiều quốc gia, các ca ghép tạng và bí ẩn chưa lời giải tiếp tục gây chấn động. Việc người nhận đột ngột thay đổi tính cách, sở thích hay cảm xúc. Giả thuyết “ký ức tế bào” và yếu tố thuốc men, được nêu ra – nhưng khoa học vẫn chưa tìm ra đáp án cuối cùng.

Hiện tượng kỳ lạ sau ca ghép tạng: Thực tế hay chỉ là ngẫu nhiên?

Trong nhiều năm qua, các ca ghép tạng – đặc biệt là ghép tim – đã cứu sống hàng trăm nghìn người; trên toàn thế giới. Tuy nhiên, song song với thành tựu y học ấy, hàng loạt câu chuyện kỳ lạ; cũng được ghi nhận: Người nhận tạng đột nhiên thay đổi tính cách, sở thích, thậm chí ký ức; theo người hiến.

Trường hợp của Claire Sylvia, một phụ nữ Mỹ ghép tim và phổi năm 2008, là ví dụ nổi bật. Sau phẫu thuật, bà bỗng thèm bia và gà rán của McDonald – những món trước đây chưa từng thích. Những giấc mơ lặp đi lặp lại, về một chàng trai trẻ; khiến bà bất ngờ phát hiện; trái tim mình thuộc về Timothy Lamirande, một thanh niên 18 tuổi tử nạn; trong tai nạn xe máy, khi đang trên đường… đến cửa hàng McDonald.

Tương tự, doanh nhân Bill Wohl, vốn thừa cân và lười vận động; bỗng trở thành người đam mê thể thao; sau khi nhận tim của một vận động viên. Hay như Simon Cooper, chàng trai Anh ghép gan, đột nhiên thay đổi cách nói năng; trở nên bạt mạng và hay chửi thề – trái ngược hoàn toàn với tính cách cũ.

Ngoài ra, truyền thông Đài Loan từng ghi nhận một trường hợp ghép tạng đầy bí ẩn.
Cô Trần, cư dân thành phố Cao Hùng, được ghép thận từ một người hiến ẩn danh. Sau ca phẫu thuật, cô nhiều lần cảm giác có “linh hồn” nào đó, nằm cạnh giường; dường như thuộc về người hiến thận. Cô thậm chí mơ hồ, nhìn thấy bóng dáng; ngửi thấy mùi quen thuộc và bất ngờ biết cả tên của người đã tặng thận cho mình.

Những câu chuyện này, dù không chiếm đa số, đặt ra câu hỏi: Liệu cơ thể con người; có thể lưu giữ ký ức trong từng tế bào?

Cô Trần thường xuyên nhìn thấy linh hồn của người hiến tạng đang nhìn mình (Ảnh: Khai mở)

Giả thuyết “ký ức tế bào”: Khi tế bào mang theo dữ liệu của người hiến

Một trong những cách giải thích gây chú ý nhất là thuyết ký ức tế bào (cellular memory theory). Theo giả thuyết này, ký ức và thông tin về trải nghiệm, cảm xúc không chỉ tồn tại; trong não bộ, mà còn có thể được lưu trữ, trong từng tế bào; của các cơ quan khác, đặc biệt; là những cơ quan gắn liền với hệ thần kinh và nhịp sinh học; như trái tim.

Trái tim được xem là một “bộ não thứ hai” của con người. Các tế bào cơ tim, có khả năng tự hoạt động và ghi nhớ nhịp điệu sinh học; điều mà giới khoa học cho rằng có thể đóng vai trò như một “ổ cứng sinh học”. Khi cơ quan này, được cấy ghép sang cơ thể khác; những thông tin vi mô – từ sở thích đến cảm xúc – có thể được truyền sang người nhận.

Nghiên cứu của tiến sĩ Paul Pearsall, chuyên gia tâm lý thần kinh, từng ghi nhận; khoảng 6% bệnh nhân ghép tạng; trải qua những thay đổi tính cách rõ rệt. Dù tỷ lệ không cao, hiện tượng này lặp đi lặp lại ở nhiều quốc gia; khiến giới khoa học khó có thể bỏ qua.

Góc nhìn tâm lý và sinh học: Tác động của thuốc và chấn động tinh thần

Dù lý thuyết ký ức tế bào hấp dẫn, không ít chuyên gia cho rằng; hiện tượng này có thể được giải thích bằng các yếu tố tâm lý và sinh học.

  • Tác dụng phụ của thuốc chống đào thải: Bệnh nhân ghép tạng, phải sử dụng thuốc ức chế miễn dịch. Thuốc này có thể gây thay đổi tâm trạng, hành vi và khẩu vị.
  • Chấn động tinh thần sau ca mổ: Việc “sống lại”, sau khi cận kề cái chết; có thể khiến người nhận tạng, trải qua khủng hoảng hiện sinh; dẫn đến thay đổi nhân cách hoặc sở thích, như một cách tái định nghĩa bản thân.
  • Tự kỷ ám thị: Nhiều bệnh nhân biết mình đang mang một phần cơ thể của người khác. Sự tò mò hoặc tưởng tượng, về người hiến tặng; có thể kích hoạt những hành vi, “vô thức” giống như thông tin họ được nghe, hoặc phỏng đoán.

Điều đáng nói là, ngay cả khi bệnh nhân, không biết danh tính người hiến. Một số trường hợp vẫn xuất hiện những giấc mơ, hoặc sở thích trùng khớp. Điều này khiến giả thuyết thuần túy tâm lý khó thuyết phục hoàn toàn.

Tác động xã hội và đạo đức: Khi khoa học chạm ngưỡng tâm linh

Những câu chuyện, về “ký ức tế bào”, không chỉ là đề tài khoa học; mà còn mở ra hàng loạt câu hỏi; đạo đức và tâm linh:

  • Quyền riêng tư của người hiến: Nếu ký ức thật sự, được chuyển giao, liệu người nhận; có “sở hữu” một phần cuộc đời; của người hiến?
  • Tôn giáo và niềm tin: Một số nền văn hóa tin rằng linh hồn gắn liền với cơ thể. Hiện tượng này càng củng cố niềm tin rằng một phần “tinh thần” có thể đi cùng nội tạng.
  • Quyết định hiến tạng: Dù khuyến khích hành động nhân đạo, các câu chuyện kỳ bí, đôi khi; khiến gia đình người hiến cảm thấy băn khoăn, lo lắng về “dấu ấn” của người đã khuất.

Ở chiều ngược lại, nhiều người nhận tạng, chia sẻ rằng; họ cảm thấy được kết nối sâu sắc hơn, với cuộc sống. Họ coi những thay đổi kỳ lạ như, món quà tinh thần từ người hiến; tiếp thêm động lực để sống ý nghĩa.

Hướng nghiên cứu tương lai: Giữa bí ẩn và hy vọng

Hiện nay, khoa học vẫn chưa đưa ra bằng chứng tuyệt đối về ký ức tế bào. Các nghiên cứu về epigenetics, (di truyền biểu sinh) và truyền tín hiệu sinh học. Việc này, đang mở ra; hướng tiếp cận mới: Cơ quan nội tạng, có thể chứa thông tin hóa học hoặc điện sinh học; đủ để ảnh hưởng đến hệ thần kinh người nhận.

Dù còn nhiều tranh cãi, hiện tượng này nhắc nhở nhân loại rằng; cơ thể con người phức tạp hơn, mọi công thức y học. Mỗi ca ghép tạng, không chỉ là phép màu cứu sống, mà còn là hành trình khám phá; mối liên kết bí ẩn giữa vật chất và tinh thần.

Theo: Khai Mở

Từ Khóa: