Moscow cáo buộc Kiev tấn công nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia , có nguy cơ lặp lại thảm họa Chernobyl, giữa xung đột Ukraine đang tiếp tục leo thang.

Nga đã triệu tập một phiên họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc để thảo luận về tình hình tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia  của Ukraine, vốn là mục tiêu của các cuộc tấn công pháo kích thường xuyên.

Moscow muốn người đứng đầu cơ quan giám sát hạt nhân của Liên hợp quốc, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), thông báo trước cho hội đồng về tình hình.

Động thái này, được truyền thông Nga đưa tin hôm thứ Ba, được xác nhận bởi Phó trưởng phái bộ của Nga tại LHQ, Dmitry Polyansky, người nói rằng công chúng cần tìm hiểu về “các hành động khiêu khích của Ukraine”. Cuộc họp dự kiến ​​sẽ diễn ra vào thứ Năm.

Nga nói rằng Ukraine phải chịu trách nhiệm cho một loạt các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái, và các cuộc tấn công bằng pháo vào địa điểm hạt nhân. Vụ pháo kích mới nhất đã được báo cáo vào cuối tuần trước.

Kiev phủ nhận các cáo buộc và tuyên bố rằng Nga đã tự nã pháo vào nhà máy hạt nhân để làm mất uy tín của Ukraine. Hội đồng An ninh Quốc gia Kiev cũng cáo buộc Moscow đang sử dụng nhà máy điện này như một căn cứ quân sự, cất giữ vũ khí hạng nặng và nhân viên ở đó.

IAEA đã không có quyền truy cập vào địa điểm này kể từ trước khi xung đột Nga-Ukraine leo thang vào cuối tháng Hai, và dựa vào các báo cáo từ Ukraine để đánh giá tình hình trên thực địa. Nhà máy Zaporizhzhia do các kỹ sư, công nhân hạt nhân Ukraine vận hành, mặc dù nằm dưới sự kiểm soát của Nga.

Hôm thứ Bảy, Tổng giám đốc Rafael Mariano Grossi bày tỏ quan ngại của IAEA về các cuộc tấn công bằng pháo, nói rằng họ nhấn mạnh “nguy cơ  thực sự của một thảm họa hạt nhân có thể đe dọa sức khỏe cộng đồng và môi trường ở Ukraine và hơn thế nữa.”

“Tôi lên án bất kỳ hành vi bạo lực nào được thực hiện tại hoặc gần nhà máy điện hạt nhân Zaporozhye hoặc chống lại nhân viên của nó,” ông nhấn mạnh.

Ông Grossi dự kiến ​​sẽ dẫn đầu một cuộc thanh tra cơ sở để đánh giá độc lập về tình hình và xác minh rằng các biện pháp bảo vệ không phổ biến vũ khí hạt vẫn được duy trì.

Nhà máy Zaporizhzhia là nhà máy lớn nhất ở châu Âu và lưu trữ hàng chục tấn uranium và plutonium đã được làm giàu trong các lõi lò phản ứng của nó và dự trữ nhiên liệu đã qua sử dụng, theo IAEA.

 Người đứng đầu cơ quan giám sát trước đó cho biết rằng nguy cơ rò rỉ của các vật liệu phóng xạ có thể bị tổn hại trong bối cảnh chiến sự Nga-Ukraine.

Cả Kiev và Moscow đều tuyên bố rằng họ rất mong muốn cuộc thanh tra được đề xuất diễn ra. Tuy nhiên, đến nay mọi thứ vẫn chưa thành hiện thực do những lo ngại về bảo mật.

 Hôm thứ Ba, Bộ Ngoại giao Nga cho biết rằng sự chậm trễ này là do Kiev, khi nước này tiếp tục các cuộc tấn công khiêu khích.

Moscow kêu gọi Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres tận dụng quyền hạn của mình để đẩy nhanh chuyến thăm của IAEA. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cáo buộc Bộ An toàn và An ninh của Liên Hợp Quốc đang hành động vô trách nhiệm khi đình trệ chuyến thăm.

Tuần trước, Guterres nói rằng “bất kỳ cuộc tấn công nào vào nhà máy hạt nhân đều là hành động tự sát”.

Các nhà ngoại giao và quan chức quân sự Nga tuyên bố rằng các cuộc tấn công vào nhà máy điện Zaporizhzhia  có thể dẫn đến một thảm họa tồi tệ hơn sự cố lò phản ứng Chernobyl và vụ nổ hơi nước vào năm 1986.

Xem thêm: ‘Thảm họa Zaporizhzhia nguy hiểm hơn Chernobyl’: Ai đã tấn công nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu?