Điển cố “Châu về Hợp Phố” bắt nguồn từ câu chuyện về vùng Hợp Phố thời Đông Hán, nơi từng phồn thịnh, suy tàn rồi hồi sinh khi chính sách được chỉnh lại đúng hướng. Thành ngữ này dùng để chỉ những giá trị đã mất nhưng được tìm lại.

Hợp Phố trù phú và sự suy tàn khi xuất hiện tham quan

Thời Đông Hán, ven biển Tây Nam Quảng Đông có quận Hợp Phố, sau tựa núi, trước hướng biển, sản vật phong phú và nổi tiếng nhiều trân châu. Thương nhân khắp nơi đổ về buôn bán, khiến nơi đây nhanh chóng trở thành hương cảng thịnh vượng, người dân an cư lạc nghiệp.
Về sau, triều đình bổ nhiệm một Thái Thú tham lam. Thấy Hợp Phố giàu có, ông đặt ra nhiều lệ hà khắc, buộc ngư dân nộp thuế nặng và mang trân châu đến quan phủ kiểm tra. Không thể gánh nổi, ngư dân chọn bỏ biển và nói rằng “Trân châu không còn ở Hợp Phố nữa”. Từ đó, vùng đất trở nên vắng vẻ, đìu hiu.

Hồi sinh dưới sự điều chỉnh chính sách và nguồn gốc thành ngữ

Khi triều đình hiểu rõ sự việc, một vị quan thanh liêm được cử đến thay. Ông lập tức bãi bỏ những quy định bất hợp lý và khuyến khích ngư dân trở lại biển. Sau thời gian dài không khai thác, trân châu phát triển mạnh, sản lượng nhiều hơn trước. Ngư dân vui mừng nói: “Trân châu đã về Hợp Phố rồi”.
Từ câu chuyện ấy, người đời hình thành thành ngữ “Châu về Hợp Phố” để chỉ những thứ đã mất nay được tìm lại.