Trong số những câu chuyện được kể lại, có một câu chuyện về chàng thanh niên tên Hùng và “hang rắn” khiến tôi day dứt mãi, như một lời cảnh tỉnh về cách con người đối xử với thiên nhiên.

Ba mươi năm trước, khi các tỉnh biên giới phía Bắc nước ta mới bắt đầu giao thương với Trung Quốc, vùng đất này còn là một bức tranh hoang sơ, nơi thiên nhiên ngự trị với muôn vàn bí ẩn.Những cánh rừng bạt ngàn không chỉ là nhà của các loài sinh vật mà còn là nguồn sống của con người. Nhưng cũng chính từ đây, câu chuyện về sự tham lam và cái giá phải trả đã bắt đầu. Thời ấy, Trung Quốc rầm rộ thu mua động vật hoang dã từ Việt Nam – từ tê tê, kỳ đà, đến rắn – những sinh linh vốn thuộc về rừng sâu. Trong số những câu chuyện được kể lại, có một câu chuyện về chàng thanh niên tên Hùng khiến tôi day dứt mãi, như một lời cảnh tỉnh về cách con người đối xử với thiên nhiên.

Con rắn và bài học từ cha

Hùng lớn lên ở một bản nhỏ sát biên giới, nơi cha cậu – ông Tâm – là một thợ săn tài giỏi. Ông Tâm không chỉ săn để nuôi gia đình mà còn để bảo vệ bản làng khỏi những hiểm nguy từ rừng. Một ngày nọ, ông mang về một con rắn lớn, nặng chừng 10kg. Con rắn có thân mình trơn bóng, đôi mắt đỏ ngầu như ngọc, nhưng nó không hung dữ mà nằm im trong bao tải. Hùng tò mò hỏi:

“Bố bắt nó ở đâu mà to thế này?”
Ông Tâm cười hiền:

“Trong hang rắn sâu dưới khe núi. Nó già rồi, không còn sức đâu mà chống cự.”

Hùng không nghĩ nhiều. Cậu biết cha định bán con rắn này sang Trung Quốc, nơi các thương lái trả giá cao để thỏa mãn nhu cầu của họ. Sáng hôm sau, ông Tâm bảo:

“Con mang con rắn này sang chợ biên giới bán đi. Bố mệt, ở nhà nghỉ một hôm.”
Hùng vác bao tải lên vai, băng qua con đường mòn dẫn sang đất bạn.

Điềm gở và sự ra đi bí ẩn của người cha

Chợ biên giới ồn ào, người mua kẻ bán tấp nập. Hùng tìm đến một thương lái Trung Quốc, người đàn ông có đôi mắt sắc lạnh. Ông ta xem con rắn, gật đầu:

“Hàng tốt. Ai bắt được nó?”

“Bố tôi,” Hùng đáp.
Thương lái trả tiền, nhưng khi đưa tiền, ông ta nhìn Hùng bằng ánh mắt kỳ lạ, nói:

“Cầm số tiền này về lo hậu sự cho bố cậu đi.”

Hùng ngớ người, tưởng ông ta đùa. Cậu cười gượng:

“Ông nói gì lạ vậy? Bố tôi khỏe lắm.”
Thương lái không đáp, chỉ lắc đầu. Hùng thấy bất an, vội thu tiền rồi quay về. Trên đường, lòng cậu nặng trĩu như có điềm chẳng lành.

Về đến nhà, Hùng chết lặng. Ông Tâm nằm bất động trên chõng tre, đôi mắt nhắm nghiền, hơi thở đã ngừng. Người trong bản bảo ông đột tử, không rõ nguyên nhân. Hùng quỵ xuống, nước mắt tuôn trào. Cậu lo hậu sự cho cha trong đau đớn và hoang mang.

Hang rắn
Ông Tâm nằm im lìm trên chõng tre, đôi mắt khép lại, hơi thở không còn. (Ảnh: Mucnews)

Bài học đắt giá từ rừng sâu

Sau khi chôn cất ông Tâm, Hùng quyết định quay lại gặp thương lái để hỏi cho ra lẽ. Khi cậu kể chuyện cha qua đời, người đàn ông thở dài, giải thích:

“Con rắn cậu mang đến là loài cực độc, nhưng nó đã rất già. Nó không giữ nọc trong răng mà phun độc quanh hang để bảo vệ lãnh thổ, làm bẫy cho các con mồi. Động vật nhỏ hít phải là chết ngay. Người lớn như bố cậu sức đề kháng tốt hơn, nên sống được vài ngày. Khi vào hang rắn bắt nó, ông ấy đã nhiễm độc mà không hay biết.”

Hùng lạnh người. Cậu hỏi:

“Vậy sao tôi không sao?”
Thương lái đáp:

“Độc của nó đã cạn, chỉ còn quanh hang rắn. Cậu không vào đó, nên không bị ảnh hưởng.”

Hùng trở về bản, lòng trĩu nặng. Cậu không chỉ mất cha mà còn nhận ra một bài học đắt giá: thiên nhiên không phải thứ để con người tùy tiện xâm phạm. Con rắn già ấy không phải kẻ thù, mà là một phần của rừng sâu, sống đời nó theo cách của nó. Chính sự tham lam của con người – từ việc săn bắt đến buôn bán – đã dẫn đến bi kịch. Từ đó, Hùng bỏ nghề săn, chuyển sang làm ruộng. Cậu thường kể lại câu chuyện của cha mình, không phải để than trách, mà để nhắc nhở mọi người: hãy tôn trọng thiên nhiên, bởi mỗi sinh vật đều có vai trò của nó, và khi ta phá vỡ sự cân bằng ấy, chính ta sẽ phải trả giá.

Hang rắn
Nếu con người tôn trọng và thấu hiểu, rừng sẽ không chỉ cũng cấp tài nguyên mà còn che chở con người
(Ảnh: Mucnews)

Bảo vệ rừng, bảo vệ cuộc sống

Câu chuyện của Hùng là một lời cảnh báo. Rừng không chỉ là nơi cung cấp tài nguyên, mà còn là ngôi nhà chung của muôn loài. Nếu chúng ta không học cách bảo tồn, không ngừng tay trước sự tàn phá, thì những bi kịch như của ông Tâm sẽ còn lặp lại. Thiên nhiên không yếu đuối, nó chỉ im lặng chịu đựng, nhưng khi bị dồn đến đường cùng, nó sẽ phản kháng theo cách mà con người không lường trước được. Hãy để những cánh rừng được thở, để những con rắn, con tê tê được sống yên bình, bởi đó cũng là cách để chúng ta bảo vệ chính mình.