Tại sao người Ai Cập cổ đại bị ám ảnh bởi mèo?

Người Ai Cập cổ đại nổi tiếng là yêu thích tất cả các loài mèo. Họ làm ra những đồ chế tác theo chủ đề mèo; từ những bức tượng lớn, đến những đồ trang sức phức tạp. Nó đã tồn tại qua hàng thiên niên kỷ; kể từ khi các Pharaon cai trị sông Nile.

Sự sùng bái mèo của người Ai Cập cổ đại

Người Ai Cập cổ đại đã ướp xác vô số con mèo. Thậm chí họ còn tạo ra nghĩa trang vật nuôi đầu tiên trên thế giới, một khu chôn cất gần 2000 năm tuổi; chủ yếu nuôi giữ những con mèo đeo vòng cổ đặc biệt bằng sắt hoặc cườm.

Tại sao mèo được đánh giá cao ở Ai Cập cổ đại? Theo nhà sử học Hy Lạp cổ đại – Herodotus “Người Ai Cập sẽ cạo lông mày của họ như một dấu hiệu của sự tôn trọng khi để tang một con mèo trong gia đình”.

Có cả một cuộc triển lãm về tầm quan trọng của mèo ở Ai Cập cổ đại được tổ chức vào năm 2018 tại Bảo tàng Nghệ thuật Châu Á Quốc gia Smithsonian ở Washington, DC.

Phần lớn sự tôn kính này là do người Ai Cập cổ đại nghĩ rằng; các vị thần và người cai trị của họ có những phẩm chất giống mèo.

Cụ thể, mèo sở hữu hai tính khí đáng mơ ước; một mặt chúng bảo vệ, trung thành; nhưng mặt khác chúng ngoan cường, độc lập và quyết liệt.

Những bức tượng giống mèo được xây dựng ở Ai Cập cổ đại

Đối với người Ai Cập cổ đại; mèo là một loại động vật đặc biệt được chú ý. Vì vậy họ xây dựng những bức tượng giống mèo.

Những tượng Nhân sư lớn ở Giza (một tượng đài dài 73 mét) có khuôn mặt của một người đàn ông và cơ thể của một con sư tử. Có lẽ đây là ví dụ nổi tiếng nhất của một tượng đài như vậy. Các nhà sử học không biết được lý do tại sao người Ai Cập lại gặp rắc rối trong việc chạm khắc tượng nhân sư.

Tương tự; nữ thần quyền năng – Sakhmet; được miêu tả là có đầu của một con sư tử trên cơ thể của một người phụ nữ. Cô được biết đến như một vị thần bảo vệ; đặc biệt là trong những thời khắc chuyển giao; bao gồm cả bình minh và hoàng hôn.

Một nữ thần khác – Bastet, thường được tượng trưng như một con sư tử hoặc một con mèo; và người Ai Cập cổ đại tin rằng mèo là linh thiêng đối với cô ấy.

Mèo được yêu thích bởi khả năng săn chuột và rắn. Nó được yêu mến đến mức; người Ai Cập cổ đại đã đặt tên, hoặc đặt biệt danh cho con mình theo tên mèo. Cái tên Mitt – có nghĩa là mèo; dành cho các bé gái.

Sự tôn sùng đến mức cực đoan

Theo University College London – không rõ mèo thuần hóa xuất hiện ở Ai Cập khi nào. Nhưng các nhà khảo cổ học tìm thấy những ngôi mộ mèo; và mèo con có niên đại khoảng 3800 năm trước Công nguyên.

Tuy nhiên nhiều nghiên cứu đã gợi ý rằng; sự sùng bái này không phải lúc nào cũng tử tế. Có bằng chứng về một khía cạnh không tốt trong niềm đam mê mèo của người Ai Cập cổ đại.

Khả năng tồn tại ngành công nghiệp nhân giống hàng triệu con mèo con; rồi giết và ướp xác chúng; để mọi người có thể được chôn cùng với chúng; phần lớn là từ khoảng năm 700 trước Công nguyên đến năm 300 sau Công nguyên.

Một nghiên cứu công bố vào năm ngoái trên tạp chí “Scientific Reports”: các nhà khoa học đã chụp CT vi mô tia X trên các động vật được ướp xác; mà một trong số đó là mèo. Điều này giúp họ có cái nhìn chi tiết về cấu trúc bộ xương của nó; và các vật liệu được sử dụng trong quá trình ướp xác.

Vật tế thần như một sự tôn kính của người Ai Cập cổ đại

Khi các nhà nghiên cứu nhận kết quả, họ phát hiện sinh vật này nhỏ hơn rất nhiều so với dự đoán của họ. Tác giả nghiên cứu Richard Johnston (giáo sư của nghiên cứu) cho biết “Đó là một con mèo còn rất nhỏ; nhưng chúng tôi đã không nhận ra điều đó trước khi tiến hành quét. Bởi vì phần lớn xác ướp khoảng 50% trong số đó; được tạo thành từ các lớp bọc”.

Nghiên cứu tài liệu tại Đại học Swansea, Vương quốc Anh: “Khi chúng tôi nhìn thấy nó trên màn hình, chúng tôi nhận ra nó chết khi còn nhỏ; chưa đầy 5 tháng tuổi thì cổ của nó bị bẻ gãy một cách cố ý”.

Johnston nói với Live Science “Đó là một cú sốc, điều đó nói lên rằng, tục hiến tế mèo không hiếm. Chúng thường được nuôi cho mục đích đó. Nó khá công nghiệp, có những trang trại dành riêng để bán mèo”.

Mary-Ann Pouls Wegner, phó giáo sư khảo cổ học Ai Cập tại Đại học Toronto nói; nhiều sinh vật dùng để cúng tế cho các vị thần của Ai Cập cổ đại. Nó là một phương tiện để xoa dịu; hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ từ các vị thần ngoài những lời cầu nguyện.

Việc mua mèo để chôn cùng cũng được coi là mong muốn của người Ai Cập cổ đại. Họ tôn sùng mèo đến mức cực đoan.

Theo Live Science

Xem thêm:

• 6 bí ẩn trên thế giới mà các nhà khoa học không thể giải thích
• Hà Nội: Bên trong ngôi nhà 300m2 ở phố cổ, trả 180 tỷ không bán
• Sét đánh trúng cây xanh giữa sân trường trong chớp mắt
• Radio cuối tuần #12: Câu chuyện luân hồi kỳ lạ ‘Lợn có bàn tay người và người có bàn tay lợn’
• Radio cuối tuần #11: Câu chuyện luân hồi ‘Những đứa trẻ nhớ được tiền kiếp’