Chính quyền Trung Quốc không thừa nhận họ có Lực lượng Dân quân Hàng hải. Nhưng thực tế là các tàu dân quân Trung Quốc hiện diện ở khắp Biển Đông.

Lầu Năm Góc cho biết Lực lượng Dân quân Hàng hải thuộc Lực lượng Vũ trang Nhân dân Trung Quốc.

“Những người đàn ông xanh bé nhỏ”

“Lực lượng dân quân hàng hải của Lực lượng vũ trang nhân dân không đánh cá“, theo ông Carl Schuster, cựu giám đốc hoạt động tại Trung tâm Tình báo Liên hợp của Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ, nói với CNN:

“Chúng có vũ khí tự động trên tàu và thân tàu được gia cố; khiến chúng rất nguy hiểm ở cự ly gần. Ngoài ra, chúng có tốc độ tối đa khoảng 18-22 hải lý / giờ; nhanh hơn 90% tàu đánh cá trên thế giới.”

Một số chuyên gia đã gọi lực lượng dân quân Trung Quốc là “Những người đàn ông xanh bé nhỏ” (Little Blue Men); để ám chỉ màu xanh trên vỏ tàu. Cụm từ này làm gợi nhớ đến “Những người đàn ông xanh bé nhỏ” của Nga; tức những người lính mặc quân phục màu xanh lá cây đã xâm nhập Crimea trước khi Moscow sáp nhập bán đảo này từ Ukraine vào năm 2014.

Nhiệm vụ: Lật đổ chủ quyền các quốc gia

“Lực lượng Dân quân Hàng hải được Bắc Kinh sử dụng để lật đổ chủ quyền của các quốc gia khác và thực thi các yêu sách trái pháp luật'”, một báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ hồi tháng 12/2020 cho biết.

Ông Conor Kennedy và ông Andrew Erickson, hai chuyên gia hàng đầu của Mỹ về chủ đề này, đã viết cho Trường Cao đẳng Chiến tranh Hải quân Hoa Kỳ vào năm 2017: “Lực lượng dân quân là một thành phần quan trọng của Lực lượng Vũ trang Trung Quốc; và là một phần của cái mà họ gọi là ‘Hệ thống Lực lượng Vũ trang Nhân dân'”. 

Họ nói thêm rằng đây là “một lực lượng được nhà nước tổ chức, phát triển và kiểm soát, hoạt động theo một chuỗi chỉ huy quân sự trực tiếp để tiến hành các hoạt động do nhà nước Trung Quốc bảo trợ”.

Số lượng hàng nghìn tàu, hàng chục nghìn nhân viên

Ông Erickson nói với CNN, lực lượng dân quân bị cáo buộc là kết hợp với đội tàu đánh cá của Trung Quốc. Đội tàu này lớn nhất thế giới với số lượng lên đến hơn 187.000 tàu thuyền. Nhưng hiện vẫn chưa rõ có bao nhiêu tàu được trang bị vũ trang.

“Trung Quốc thường giữ bí mật về Lực lượng Biển 3 của họ (đứng sau Hải quân Trung Quốc và lực lượng bảo vệ bờ biển), lực lượng này có thể lên tới hàng nghìn tàu và hàng chục nghìn nhân viên. Có thể còn nhiều hơn”, ông Erickson nói với CNN.

Dù mức độ là bao nhiêu, các chuyên gia cho rằng lực lượng dân quân có thể dẫn dắt đội tàu đánh cá thúc đẩy các yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc – bao gồm cả những yêu sách ở Biển Đông.

Hơn 200 tàu Trung Quốc đã tập trung gần Đá Ba Đầu thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam trong những tuần gần đây.

Ông Erickson cho biết những chiếc tàu này trông khác với những chiếc tà ở đơn vị Hải Nam. Điều đó cho thấy số lượng tàu dân quân được tuyển dụng toàn thời gian của Trung Quốc là nhiều hơn so với ước tính trước đây.

‘Chiến thắng mà không cần chiến đấu’

Các chuyên gia phương Tây cho biết các tàu dân quân biển cho phép Trung Quốc thúc đẩy yêu sách lãnh hải với số lượng lớn mà không cần đến quân đội.

Ông Derek Grossman, một nhà phân tích quốc phòng của RAND Corp, cho biết chúng “được thiết kế để ‘chiến thắng mà không chiến đấu’ thông qua việc áp đảo đối thủ bằng hàng loạt tàu cá”.

Ông Jay Batongbacal, giám đốc của Viện Hàng hải tại Đại học Philippines, nói với NPR: “Hiện họ (Trung Quốc) đang chiếm đóng Đá Ba Đầu chỉ bằng việc cho các tàu của họ hiện diện trong khu vực.”

“Đó thực sự là mục tiêu của chiến lược Trung Quốc, thiết lập quyền kiểm soát và thống trị trên thực tế đối với toàn bộ Biển Đông thông qua các động thái gia tăng này.”

Tàu cá rẻ, nên đông hơn tàu chiến

Nhà nghiên cứu Shuxian Luo của Đại học Johns Hopkins và Jonathan Panter, nhà nghiên cứu của Columbia Univeresity viết trên Military Review: “Bởi vì chúng rẻ, tàu cá sẽ luôn đông hơn tàu chiến”.

Vì vậy, ngay cả những tàu đánh cá thực sự, không có vũ trang, cũng có thể là một lực lượng quân sự hiệu quả dưới sự chỉ huy của các tàu dân quân hàng hải.

Trung Quốc có thể lu loa ‘thường dân của họ bị tấn công’

Trung Quốc nói rằng các tàu cá của họ không phải là tàu quân sự. Vì vậy, nếu các nước láng giềng có động thái phản ứng nào mạnh mẽ đối với các tàu dân quân Trung Quốc; Bắc Kinh có thể dễ dàng lu loa rằng đó là cuộc tấn công vào dân thường Trung Quốc.

“Sức mạnh của lực lượng dân quân hàng hải là khả năng phủ nhận của nó; cho phép các tàu của họ quấy rối và đe dọa các tàu dân sự và tàu chiến của nước ngoài; trong khi khiến Trung Quốc có thể hạ bệ (các phản ứng mạnh mẽ) bằng cách phủ nhận liên kết với các hoạt động này”, các nhà nghiên cứu Luo và Panter viết.

Rủi ro của các tàu dân quân Trung Quốc

Các nhà phân tích cho biết, với những con số áp đảo của các tàu dân quân Trung Quốc cũng có rủi ro. Hai nhà nghiên cứu Luo và Panter cho rằng lực lượng dân quân Trung Quốc “làm tăng nguy cơ tai nạn và leo thang”.

“Đây là một sự kết hợp độc hại”, hai ông bình luận. Khi lực lượng dân quân trung Quốc hoạt động càng thường xuyên thì “khả năng xảy ra tương tác với các tàu của Hoa Kỳ có thể mất kiểm soát.”

Nhưng Trung Quốc sẵn sàng chấp nhận rủi ro để thúc đẩy tham vọng của mình. Ví dụ gần đây nhất là vụ việc tại Đá Ba Đầu, khu vực tranh chấp giữa Việt Nam, Trung Quốc, Philippines, Đài Loan.

Theo CNN, Puri và Austin, các nhà phân tích của IISS, cho biết Bắc Kinh đang theo dõi phản ứng của các nước đối với vụ các tàu Trung Quốc tập trung ở Đá Ba Đầu.

Họ viết: “Sự cố ở Đá Ba Đầu là một minh chứng hùng hồn cho thấy Trung Quốc sẵn sàng chấp nhận rủi ro bằng cách tập trung một lượng lớn tàu thuyền như vậy trong một khu vực có nhiều tranh chấp”.

Họ nói: “Nếu những giả định phân tích này là chính xác, giới lãnh đạo quân sự của Trung Quốc sẽ đánh giá hiệu quả hoạt động của lực lượng dân quân hàng hải gần đây và phản ứng mà họ thu thập được từ các nước khác”.

Từ Khóa: