Căng thẳng ngoại giao giữa Canada và Trung Quốc dâng cao. Ottawa đáp trả cứng rắn khi đại sứ Trung Quốc phát ngôn gây tranh cãi về người Canada ở Hồng Kông.
Theo tờ SCMP ngày 21/10, Ngoại trưởng Francois-Philippe Champagne đã vô cùng tức giận đại sứ Trung Quốc Cong Peiwu, vì ông Cong đã phát ngôn “không thể chấp nhận được và đáng lo ngại” về người Canada ở Hồng Kông.
Trước đó ngày 15/10, với phong cách “ngoại giao chiến lang”, Cong Peiwu cảnh báo: Canada không được cho những người biểu tình vì dân chủ ở Hồng Kông xin tị nạn tại Canada. Nếu không thì “sức khỏe và sự an toàn” của công dân Canada tại Hồng Kông sẽ gặp nguy hiểm.
Giới chức Canada đáp trả cứng rắn
Sau phát ngôn của Đại sứ Trung Quốc, chính quyền Thủ tướng Justin Trudeau đã đáp lại công khai cứng rắn.
Thủ tướng Trudeau cáo buộc Trung Quốc đã thực hiện “ngoại giao cưỡng bức”. Canada sẽ “cứng rắn với các vấn đề liên quan đến nhân quyền”; bao gồm cả tình hình ở Hồng Kông.
Ngoại trưởng Champagne đã triệu tập ông Cong Peiwu để khẳng định Canada chắc chắn sẽ luôn bảo vệ nhân quyền và quyền của công dân Canada trên toàn thế giới.
Ngày 19/10, tại phiên họp Quốc hội, Phó Thủ tướng Chrystia Freeland gọi phát ngôn của ông Cong là “không phù hợp trong bất kỳ cách thức quan hệ ngoại giao nào”.
Cựu đại sứ Canada tại Trung Quốc, David Mulroney cho biết: “Có những dấu hiệu cho thấy Canada đang trở nên cứng rắn và kiên quyết hơn”.
Ông Mulroney cho biết thêm: “ Phát ngôn của đại sứ Bắc Kinh thực sự giảm khả năng Ottawa thực hiện các cuộc trao đổi tù nhân với Trung Quốc; kể cả yêu cầu giao trả Mạnh Vãn Châu hay từ chối tiếp nhận những người xin tị nạn từ Hồng Kông.”
Nguy cơ Đại sứ Trung Quốc bị trục xuất khỏi Canada
Ông Erin O’Toole, lãnh đạo thuộc đảng Bảo thủ, yêu cầu đại sứ Trung Quốc xin lỗi nếu không sẽ bị trục xuất khỏi Canada.
Cựu đại sứ Mulroney nói: “Tôi nghĩ rằng chính phủ nên đặt Cong Peiwu vào tình trạng đóng băng ngoại giao sâu sắc; cắt đứt quyền tiếp cận cấp cao; cảnh báo ông ta rằng bất kỳ phát ngôn đe dọa nào nữa sẽ bị trục xuất”.
Còn thành viên cấp cao tại Viện Macdonald-Laurier,Charles Burton nói: “Nếu bất kỳ đại sứ của quốc gia nào khác đưa ra tuyên bố ngụ ý đe dọa công dân Canada; họ sẽ bị tuyên bố là người không có tư cách và bị trục xuất trong vòng 48 giờ”.
Phát ngôn của Cong Peiwu đã vấp phải phản ứng dữ dội của người dân Canada. Một cuộc thăm dò của Research Co vào tháng 7/2020, cho biết số người Canada có quan điểm tích cực về Trung Quốc đã giảm từ 27% xuống 21% so với thời điểm tháng 1/2020.