Sau các báo cáo cho biết 220 tàu Trung Quốc xâm nhập khu vực Đá Ba Đầu thuộc chủ quyền của Việt Nam, hai nước Mỹ và Philippines đã có cuộc điện đàm tái khẳng định quan hệ liên minh trước những “thách thức ở Biển Đông”.

Theo Reuters, Nhà Trắng cho biết: Các cố vấn an ninh quốc gia của Hoa Kỳ và Philippines đã có cuộc điện đàm hôm 31/3; trong đó hai bên thảo luận về mối quan ngại chung về các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông.

Cuộc điện đàm giữa Mỹ và Philippines về các tàu Trung Quốc ở Biển Đông

Nhà Trắng cho biết, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan và cố vấn an ninh quốc gia Philippines Hermogenes Esperon “nhất trí rằng Hoa Kỳ và Philippines sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ để ứng phó với các thách thức ở Biển Đông”.

Cố vấn “Sullivan nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ luôn sát cánh với các đồng minh Philippines trong việc duy trì trật tự hàng hải quốc tế dựa trên các quy tắc; và tái khẳng định khả năng áp dụng Hiệp ước Phòng thủ chung giữa Hoa Kỳ và Philippines ở Biển Đông”.

Hiệp ước quy định Mỹ sẽ đem quân hỗ trợ Philippines trong trường hợp quốc gia Đông Nam Á bị tấn công.

Việt Nam, Philippines phản đối hàng trăm tàu Trung Quốc ở Đá Ba Đầu

Cuộc điện đàm trên diễn ra sau khi Philippines phản đối sự hiện diện của hàng trăm tàu Trung Quốc trong vùng biển tranh chấp ở Biển Đông mà Manila gọi là biển Tây Philippines.

Manila cho rằng 220 tàu Trung Quốc trong khu vực Đá Ba Đầu thuộc quần đảo Trường Sa là hiện tượng “tràn ngập và đe dọa”.

Theo Wikipedia, Đá Ba Đầu là một rạn san hô thuộc cụm Sinh Tồn của quần đảo Trường Sa. Đây là đối tượng tranh chấp giữa Việt Nam, Đài Loan, Philippines và Trung Quốc.

Hôm 25/3, Bộ Ngoại giao Việt Nam ra tuyên bố khẳng định 220 tàu Trung Quốc đã xâm phạm chủ quyền của Việt Nam khi xuất hiện gần khu vực Đá Ba Đầu của Việt Nam.

Ngay này hôm sau, 26/3, Trung Quốc công bố cuộc tập trận ngày 29-30/3. Cuộc tập trận mới này diễn ra trong khi Trung Quốc đang tổ chức một cuộc tập trận khác kéo dài 1 tháng, từ ngày 1-31/3; tại khu vực ở phía tây bán đảo Lôi Châu của Quảng Châu và phía bắc đảo Hải Nam ở Biển Đông.

Chiêu trò của Trung Quốc ở Biển Đông

Philippines cho rằng các tàu này do lực lượng dân quân hàng hải Trung Quốc điều khiển. Các nhà ngoại giao Trung Quốc thì nói rằng không có lực lượng dân quân nào trên 220 chiếc tàu này; mà các tàu thuyền chỉ đang “trú ẩn khi biển động”.

Giới quan sát hoài nghi về lời giải thích của Trung Quốc. Một số chuyên gia chỉ rõ chiêu trò của Trung Quốc là cho dân quân núp bóng các tàu đánh cá của ngư dân; thực chất phía sau họ là có quân đội và hải cảnh hỗ trợ. Đội hình này xâm lấn các vùng biển thuộc chủ quyền của nước khác; tạo ra “hiện trạng bình thường kiểu mới”; từ đó lấy cớ để bành trướng yêu sách trong các vùng biển chiến lược.

Giáo sư Brahma Chellaney tại Trung tâm Nghiên cứu Chính sách ở New Delhi của Học viện Robert Bosch, cho rằng Trung Quốc đang áp dụng chiêu trò này để xâm lấn các khu vực tranh chấp trên đất liền; như khu vực biên giới với Ấn Độ.