Ngày nay, bệnh zona thần kinh không chỉ gặp ở người làm đồng; mà cả dân văn phòng, người ngồi điều hòa, ít ra nắng. Ngoài thuốc Tây, nhiều người đã tìm về lá trầu không; giúp làm dịu vùng da đau rát, ngăn lan và hồi phục nhanh chóng.

Zona thần kinh đang tiến hóa hay chúng ta yếu đi

Khoảng mười năm trước, bệnh zona thần kinh thường chỉ thấy ở người làm đồng; làm vườn tiếp xúc với nắng gắt và độ ẩm cao. Người ta coi đó là bệnh của mùa mưa nắng; dễ phát khi cơ thể cảm lạnh hoặc làm việc quá sức. Nhưng ngày nay, zona xuất hiện ở cả những người ngồi phòng điều hòa; ít ra ngoài trời, thậm chí giữa mùa khô mát vẫn gặp.

Zona thần kinh
Zona thần kinh gây đau rát, mất thẩm mỹ ( Ảnh: suckhoedoisong)

Nguyên nhân không nằm ở thời tiết, mà ở sức đề kháng và hệ thần kinh bên trong. Bệnh zona do virus Varicella Zoster gây ra – chính là loại virus từng gây thủy đậu. Sau khi xâm nhập; virus này không rời khỏi cơ thể mà “ngủ yên” trong các hạch thần kinh cảm giác. Có người từng bị thủy đậu rõ ràng, có người nhiễm âm thầm mà không biết.

Khi cơ thể mệt mỏi, căng thẳng, thiếu ngủ, stress kéo dài, miễn dịch suy yếu; virus được “đánh thức”, di chuyển dọc theo sợi thần kinh; và bùng phát ra da thành những dải mụn nước đỏ rát – gọi là bệnh zona thần kinh.

Bí quyết dân gian: dùng lá trầu không trị bệnh zona thần kinh

Từ lâu, lá trầu không đã là vị thuốc quen thuộc trong đời sống người Việt; trị cảm lạnh, khử mùi, sát khuẩn, giảm ngứa. Người xưa tin rằng “nhà có trầu như nhà có thuốc.”
Khi zona thần kinh xuất hiện, nhiều người truyền nhau cách nấu nước trầu không rửa vết thương; đơn giản, ít tốn kém mà hiệu quả bất ngờ.

Cách làm:

  • Hái khoảng 7–10 lá trầu tươi (tùy kích thước), rửa sạch.
  • Cho vào một bát nước lớn, đun sôi khoảng 5 phút để tinh dầu và hoạt chất tan ra.
  • Để nguội, bỏ bã, chỉ giữ phần nước.
  • Dùng bông tẩy trang hoặc gạc sạch thấm nước trầu, lau nhẹ vùng da bị zona, mỗi ngày 3–4 lần.
Zona thần kinh
Lá trầu không có tính sát khuẩn cao trong điều trị zona ( Ảnh: tapchicongthuong)

Theo kinh nghiệm, nếu sau 1–2 ngày; vết thương ngừng lan rộng, bớt rát, khô lại dần, có thể tiếp tục dùng đến khi khỏi.
Ngược lại, nếu không thấy chuyển biến, hoặc da sưng đỏ, đau, chảy dịch; nên ngừng và tìm cách khác, vì mỗi cơ địa đáp ứng khác nhau.

Mẹo nhỏ để tiện sử dụng

Để thuận tiện, có thể nấu nhiều nước trầu một lần; để nguội, rót vào bình thủy tinh sạch, đậy kín và bảo quản ngăn mát tủ lạnh.
Nước có thể dùng trong 3–5 ngày, chỉ cần lắc nhẹ trước khi dùng. Mỗi lần, rót ra chén riêng rồi mới nhúng bông tẩy trang, tránh đưa vi khuẩn trở lại bình.

Vì sao lá trầu có thể giúp trị bệnh

Theo dân gian, trầu có tính ấm, vị cay, mùi hăng; giúp lưu thông khí huyết, tiêu độc, trừ phong hàn và làm khô da.
Theo y học hiện đại, tinh dầu lá trầu chứa chavicol, eugenol, tanin và nhiều hợp chất phenolic; những hoạt chất có khả năng diệt khuẩn, kháng viêm, chống oxy hóa mạnh.
Các nghiên cứu cho thấy eugenol và chavicol có thể ức chế sự nhân lên của một số chủng virus; và giảm phản ứng viêm thần kinh ngoại biên. Nhờ đó làm giảm cảm giác đau rát và giúp da hồi phục nhanh hơn.

Điều này cho thấy, kinh nghiệm dân gian có nền tảng khoa học rõ ràng; chỉ khác là người xưa không gọi tên hợp chất, mà gọi bằng “sự mát da và nhanh khỏi”.

“Thuốc quý mà dùng sai thì hóa hại.”

Khi dùng nước trầu, chỉ nên lau nhẹ, không chà xát; không đắp lá tươi lên vùng da rộp hoặc chảy dịch. Giữ da sạch, khô, và nghỉ ngơi đủ giấc; bởi zona là tín hiệu cho thấy thần kinh và miễn dịch đang kiệt sức. Lá trầu không không phải thần dược, nhưng là một phép lành nhỏ của tự nhiên; ấm áp, gần gũi và giàu kinh nghiệm dân gian.
Trong hơi nước trầu bốc lên là mùi hăng cay của bếp quê; và niềm tin rằng thiên nhiên vẫn có cách chữa lành, nếu ta biết lắng nghe cơ thể mình.